کارشناس حقوق بین‌الملل در خصوص حق سومالی و لیبی در دفاع حقوقی از خود ضمن محفوظ بودن این حق گفت: در مراجع بین‌المللی اگر بحث خسارت شود ممکن است به نتیجه برسند، اما در حقوق بین‌الملل عمومی و روابط با دولت‌ها به نتیجه‌ای نمی‌رسند.

سیامک ره‌بیک استاد دانشگاه و کارشناس حقوقی در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری فارس، در خصوص عملیات نیروهای آمریکایی در سومالی و لیبی بدون اجازه و حتی اطلاع دولت‌ این کشورها گفت: آنها نمی‌توانند بدون مجوز بین‌المللی به کشوری حمله کنند و حتی دفاع مشروع نیز پس از حمله یک کشور یا گروه توجیه می‌یابد.

وی با بیان اینکه این کشورها به دنبال تامین منافع خود هستند، یادآور شد: نمی‌توان حاکمیت یک کشور را نقض کرد به این بهانه که از منافع ملی دفاع می‌شود، اگر چنین باشد باید پرسید که آیا کشوری می‌تواند تحت همین عنوان به مکانی در آمریکا حمله کند، هر کشوری دشمنانی دارد که ممکن است به آمریکا هم سفر کنند.

این استاد دانشگاه با اشاره به وجود حقوق و قوانین دیپلماتیک و همچنین معاهدات و قراردادهای دوجانبه در این خصوص، اظهار داشت: اگر حقوق بین‌المللی رعایت شود، چنین اعمالی نباید صورت پذیرد، اما اینکه برخی کشورها چون توانش را دارند دست به چنین اقداماتی بزنند نقض حاکمیت بین‌‌المللی است.

ره پیک در پاسخ به این سوال که چرا سازمان ملل نسبت به این موضوع واکنش نشان نمی‌دهد، گفت: رویه سازمان ملل همین است که از توضیح خواستن از قدرت‌های بزرگ چشم‌پوشی کند، ممکن است اقداماتی در کمیسیون‌ها و کمیته‌های مختلف انجام گیرد، اما معمولاً اقدام جدی صورت نمی‌گیرد.

وی در خصوص دفاع مقامات آمریکایی از این موضوع و احتمال خط و نشان برای سایر کشورها در این باره نیز گفت: آنها نیازی به خط و نشان ندارند چرا که از این دست کارها را بارها انجام داده‌اند. آمریکا در مورد عراق مجوز حمله نداشت و با توجیه دفاع پیش‌دستانه دست به این اقدام زد.

این حقوقدان بین‌الملل ادامه داد: در مورد پاکستان نیز همینطور است، آمریکا با این کشور جنگ ندارد، اما به اعتبار حمله به القاعده حریم هوایی این کشور را نقض می‌کند که این خلاف مقررات است ولی انجام ‌می‌گیرد.

ره پیک با بیان اینکه اگر کشوری باشد که مقاومت کند این کار انجام نمی‌گیرد، یادآور شد: اما هر جا که بتوانند مکث نمی‌کنند.

وی در خصوص حق این کشورها در دفاع حقوقی از خود نیز اظهار داشت: آنها می‌توانند به مراجع بین‌المللی شکایت کنند، اما بعید است به جایی برسند. در مراجع بین‌المللی اگر بحث خسارت شود ممکن است به نتیجه برسند، اما در حقوق بین‌الملل عمومی و روابط با دولت‌ها به نتیجه‌ای نمی‌رسند.

این استاد دانشگاه با ذکر این نکته که چارچوب و مقررات وجود دارد، اما ضعیف است و اجرایی نمی‌شود، افزود: نهادهای بین‌المللی در اختیار قدرت‌های بزرگ است و عوامل آنها حضور دارند.

این کارشناس حقوق بین‌الملل گفت: معمولاً در سطح دولت‌ها مراجع قضایی ممکن است تا حدی مستقل عمل کنند، اما در بحث حاکمیت دولت‌ها و روابط بین‌الملل، سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی به شدت تحت تاثیر آمریکایی‌ها هستند که مهمترین آنها شورای امنیت می‌باشد.

ره پیک با اشاره به لزوم ایجاد تغییرات در ساختار نهادهای بین‌المللی، گفت: اگر واقعاً بخواهند این موضوع اصلاح شود کارهای متعددی باید انجام شود که هم دولت‌ها با حمایت مردمشان اقدامات محکمتری انجام دهند.

وی با ذکر این نکته که فضای موجود بین‌المللی ناشی از وضعیت قدیمی است که پس از جنگ جهانی طراحی شد و تقسیم‌بندی کشورها به ضعیف و قوی در آن ذکر شده بود، گفت: در این تقسیم بندی چند کشور قدرتمند اوضاع را در اختیار دارند که نتیجه آن همین است. باید یک عزم عمومی در این خصوص بین بخش‌ بزرگی از دولت‌ها برای اصلاح سازمان‌های بین‌المللی وجود داشته باشد.

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش رسانه‌ها در این بخش گفت: همین تغییرات کنونی نیز حاصل تلاش رسانه‌ها بوده است، اگر چه بخش عمده‌ای از رسانه‌های بین‌المللی در اختیار همین قدرت‌هاست.