کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه امروز نظام «ملوک المیلیشیایی» بر لیبی حاکم است، گفت: یعنی هر کس سلاح، پول و سرباز بیشتری داشته باشد، قلمرویی را برای خود تعریف کرده و منطقه نفوذ خود قرار می‌دهد تا به چاه‌های نفت برسد.
سید هادی سید افقهی، کارشناس مسائل شمال آفریقا در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری فارس، در خصوص اوضاع لیبی و حوادث رخ داده در این کشور بخصوص ربایش چند ساعته نخست وزیر آن گفت: یکی از کشورهایی که پس از 2 پاره شدن سودان کاندید تجزیه شدن بود، لیبی می‌باشد که از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و همدستی برخی کشورهای مرتجع عربی دنبال می‌شود.
وی با بیان اینکه برخی تحلیلگران هنوز بر این باور نیستند که هدف تجزیه لیبی به سبک سودان است، یادآور شد: مولفه‌هایی که در سودان وجود داشته و باعث تجزیه این کشور شد، در لیبی مصداق ندارد، اما تحولات اخیر لیبی با توجه به سمت و سویی که متأسفانه آمریکا و ناتو آن را تنظیم کرده‌اند به سمت تجزیه حرکت می‌کند.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اینکه برخی تحلیلگران می‌گویند هنوز زود است که بخواهیم سخن از تقسیم لیبی بگوییم، افزود: برخی عناصر مسلح از همان روزهای آغازین تحولات لیبی قانون اساسی 1951 را یادآور شدند، زمانیکه السنوسی‌ها بر کشور حاکم بودند. این گروه‌ها معتقدند که با استناد به همان قانون می‌توانند لیبی را به صورت فدراتیو یعنی 3 ایالت برقه، خزران و طرابلس پیش ببرند و این قانون اساسی قبل از کودتای قذافی هنوز می‌تواند جاری باشد.
سید افقهی ادامه داد: این نگاه و درخواست از اقلیت برخودار است و مردم لیبی علیرغم اینکه به صورت طائفه‌ای و قبیله‌ای زندگی می‌کنند اما حاضر نیستند که کشورشان چند پارچه شود.
وی افزود: متاسفانه لیبی به خاطر نفت سرشار، گاز و معادن دیگر خود مورد طمع کشورهای غربی قرار گرفته است.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا با ذکر این نکته که از همان روزهای آغازین که نغمه مدیریت لیبی به سبک فدراتیو مطرح شده از سوی مردم و دولتمردان با آن مبارزه شد، اظهار داشت: چه در دوران مصطفی عبدالجلیل و چه در دوران علی زیدان با این رویکرد برخورد شد و یکی از بهانه‌هایی که تروریست‌ها یا ربایندگان مدعی هستند که زیر نظر وزارت کشور و دفاع عمل می‌کنند این بوده که علی زیدان جلوی تقسیم لیبی را گرفته است. البته زیدان موفق نشد جلوی تقسیم لیبی را به صورت عملی بگیرد، اما حداقل این موضوع را به رسمیت نمی‌شناسد.
سید افقهی با بیان اینکه امروز نه نظام ملوک الطوایفی بلکه نظام ملوک المیلیشیایی بر لیبی حاکم است، اظهار داشت: یعنی هر کس سلاح، پول و سرباز بیشتری داشته باشد و از سوی کشورهای بیگانه و عربی بیشتری حمایت شود، قلمرویی را برای خود تعریف کرده و منطقه نفوذ خود قرار می‌دهد تا به چاه‌های نفت برسد.
وی ادامه داد: این گروه‌ها برخی چاه‌های نفت در بنغازی را تصاحب کرده و بنادری را برای خود برای پهلو گرفتن کشتی‌های اروپایی و صادرات نفت ایجاد کرده‌اند و عملاً حکومت ملوک المیلیشیایی در لیبی حاکم است و ناتو و آمریکا نیز چنین می‌خواهند چرا که یک لیبی متحد و منسجم نمی‌تواند این چنین مورد طمع و غارت کمپانی‌های نفتی آمریکایی و اروپایی قرار بگیرد.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا یکی دیگر از بهانه‌هایی که در رسانه‌ها مطرح شده را در این خواند که زیدان مرد آمریکاست و افزود: آنها موضوع ربودن «ابو انس لیبی» که از رهبران القاعده است با عملیات کماندوهای آمریکایی که به سبک ربودن بین لادن در پاکستان بود را با هماهنگی و همکاری زیدان و سفارت آمریکا دانسته‌اند، در حالیکه زیدان از این موضوع آنطور که مصاحبه کرده هیچ اطلاعی نداشته است.
سید افقهی با بیان اینکه زیدان نمی‌تواند یک کشور یکپارچه و منسجم را در اختیار داشته باشد و یک قلمرو تحت فرماندهی دولت باشد، گفت: تصور می‌کنم که عمدی در کار است که لیبی به وحدت و اقتدار نرسد چرا که در آن صورت مانند لیبی دوران قذافی و مصر در دوران فعلی می‌شود که می‌خواهند آن را تجزیه کنند، اما ارتش و نیروهای مسلح اجازه چنین کاری را نمی‌دهند.
وی افزود: امروز یک نبرد نامرئی بین میلیشیایی که رویکرد اسلامی دارد و بین آنهایی که رویکرد غربی دارند در جریان است. امروز گروه‌های غیر اسلامی و حتی گروه‌های چپ نیز سلاح در اختیار دارند و متاسفانه حتی بقایای نظام قذافی و عشایر طرفدار وی بخصوص در مناطق جنوب لیبی مانند سهبا مسلح هستند.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا با بیان اینکه طوارق که همواره در حال ییلاق و قشلاق هستند و هیچ قلمرویی برای خود قائل نبوده و بین چند کشور لیبی، مالی، مغرب و تونس حرکت می‌کنند نیز امروز برای خود حکومتی دارند، یادآور شد: این اوضاع مورد پسند آمریکاست که این درگیری بین برخی قبایل از یک سو و برخی شهرها با یکدیگر از سوی دیگر ادامه داشته باشد.
سید افقهی ادامه داد: الان بین منطقه بنغازی و طرابلس یک درگیری بوجود آمده، چرا که اهالی بنغازی می‌گویند که ما گام‌های اولیه انقلاب را برداشتیم و بیشترین شهید را دادیم، پس ما باید بیشترین سهم را داشته باشیم در حالیکه الان طرابلسی‌ها که تا آخرین لحظه در مقابل انقلاب مقاومت کردند امروز بیشترین سهم را می‌برند.
وی این نزاع‌ها را بسیار متنوع و متکثر دانست و اظهار داشت: یکی نزاع بین میلیشیاها، یکی بین قبایل و یکی بین شهرهایی که در انقلاب پیشتاز بودند و شهرهایی که بعداً به آن پیوستند درگیریهای متنوعی در جریان است.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا گفت: آمریکا این درگیری‌ها را مدیریت می‌کند و می‌خواهد به این شکل بماند تا دکترین فدراتیو یا غارتگری خود را دنبال کند.
سید افقهی در خصوص احتمال توافق یا معامله‌ای بین طرفین در خلال بازداشت و آزادی سریع نخست وزیر این کشور بین طرفین گفت: از همان لحظات آغازین ربوده شدن علی زیدان دادستانی منکر شد که چنین حکمی را صادر کرده و پس از آن نیز آن را انکار کردند و تصور می‌کنم که این همان اقدام خود سرانه برخی گروه‌های مسلح است که تسویه حسابهایی را با علی زیدان دارند.
وی ادامه داد: آنها معتقدند که علی زیدان را آمریکایی‌ها بر سرکار آوردند تا پروژه تقسیم لیبی به بدست وی صورت بگیرد.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا با ذکر این نکته که قرائن نشان می‌دهد که اگر چه آمریکا در این ناآرامی‌ها نقش دارد، اما علاوه بر آن تراکمات ظلم دوره قذافی و درگیری‌هایی که وی بین شهرهای مختلف ایجاد کرده و درگیریهای اوایل انقلاب که منجر به سقوط و قتل قذافی شد بی تاثیر نبوده است، گفت: آمریکا از این اختلافات طبیعی یا بافت رنگارنگ هر کشور از قومیت‌ها، نژادها و حساسیت‌های بین شهری مختلف استفاده کرده و بحران را مدیریت می‌کند و صف بندی نیروهای سیاسی و مسلح متاثر از همین مدیریت است.
سید افقهی با بیان اینکه قطر، امارات و عربستان سعودی دستشان در این درگیری‌ها پیداست، اظهار داشت: از آنجا که دست آمریکا و متحدان آن در کار است، حل مسئله و حرکت مردم به سمت ائتلاف ملی و آشتی ملی روز به روز ناممکن‌تر و غیر طبیعی تر می‌شود، در حالیکه کشوری که انقلاب کرده و دیکتاتوری را از سر راه برداشته باید به سمت وحدت و آشتی ملی حرکت کند اما روز به روز این تناقض و دور شدن از هم بیشتر می‌شود.
وی علت این اختلافات را دست داشتن سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا و غرب از بیرون و اختلافات طبیعی و حساسیت‌های زمان قذافی که پس از سرنگونی‌اش حادتر شد خواند.
این کارشناس مسائل شمال آفریقا با بیان اینکه وزارت کشور و کنگره ملی لیبی در حال بررسی موضوع ربایش چند ساعته نخست وزیر هستند تا علت مشخص شود، گفت: حساسیت غربی‌ها در این خصوص جالب توجه است. ویلیام هیگ به سرعت واکنش نشان داده و خواستار آزادی بدون قید و شرط علی زیدان شد که نشان می‌دهد غربی‌ها می‌خواهند علی زیدان باشد تا بتواند نقشه‌ها و منویات آنها را اجرا کند.
