ديوان كيفري بين المللي از زمان تاسيس و آغاز به كار در سال دو هزار و سه تا كنون برضد هشت كشور تحقيقات و پيگردهاي قضايي انجام داده است كه بدون استثنا همه آنها آفريقايي هستند.

اين رويكرد، انتقادات شديدي را به ويژه از طرف كشورهاي عضو اتحاديه آفريقا بر ضد ديوان كيفري بين المللي برانگيخته است به طوري كه برخي از سران آفريقا كه براي بررسي اين موضوع در نشستي در آديس ابابا گردهم آمده اند، اين نهاد قضايي بين المللي را كه بايد در ماموريت هاي خود كاملا بيطرفانه رفتار كند، متهم كرده اند كه به بازيچه اي در دست قدرت هاي بزرگ براي اجراي سياست هاي تبعيض آميز آنها تبديل شده است.
كشورهايي كه ديوان كيفري بين المللي سران يا مقامات آنها را تحت پيگرد قرار داده است، عبارتند از:
1- كنيا
سه تن از مقامات بلند پايه كنيا از جمله اوهورو كنياتا و ويليام روتو، رئيس جمهور و معاون رئيس جمهور اين كشور به اتهام ارتكاب جنايت برضد بشريت در مناقشه خشونت باري كه پس از انتخابات رياست جمهوري اواخر سال دو هزار و هفت در اين كشور روي داد، تحت پيگرد ديوان كيفري بين المللي قرار گرفته اند. رسيدگي به پرونده اوهورو كنياتا قرار است دوازدهم نوامبر در ديوان كيفري بين المللي مستقر در لاهه آغاز شود اما اتحاديه آفريقا خواستار تعويق رسيدگي به پرونده سران تحت پيگرد قاره در ديوان لاهه شده و تاكيد كرده است تا زماني كه پاسخ درخواست خود را از مقامات لاهه دريافت نكند، هيچ يك از سران آفريقايي در ديوان لاهه حضور نخواهند يافت. ديوان كيفري بين المللي همچنين دوم اكتبر امسال حكم بازداشت بين المللي والتر باراسا را صادر كرده است. اين تبعه كنيايي متهم شده كه تلاش كرده است به سه شاهد پرونده اوهورو كنياتا رشوه بدهد و آنها را تطميع كند تا حرفهايي را كه در اين پرونده برضد كنياتا گفته اند، پس بگيرند.

2- ساحل عاج
لوران باگبو، رئيس جمهور پيشين ساحل عاج كه چندي پيش در اختيار ديوان كيفري بين المللي قرار گرفت سي ام نوامبر گذشته در در لاهه زنداني شد. باگبو به اتهام ارتكاب جنايت برضد بشريت در مناقشه خشونت بار پس از انتخابات رياست جمهوري ساحل عاج در دسامبر سال دو هزار و ده و آوريل سال دو هزار و يازده تحت پيگرد قرار گرفت. قضات مسئول رسيدگي به پرونده باگبو هنوز اعلام نكرده اند كه آيا ديوان لاهه اسناد و مدارك كافي براي تكميل پرونده و صدور حكم نهايي برضد باگبو جمع آوري كرده است يا خير. سيمون باگبو، همسر لوران باگبو، نيز از طرف ديوان كيفري بين المللي تحت پيگرد قرار گرفته و حكم بازداشت بين المللي اش صادر شده است. وي در حال حاضر در ساحل عاج در بازداشت به سر مي برد و مقامات ابيجان از انتقال وي به لاهه خودداري مي كنند. ديوان كيفري بين المللي همچنين اول اكتبر حكم بازداشت شارل بله گوده، رئيس جنبش « جوانان ميهن پرست» ساحل عاج را كه از گروههاي نزديك به لوران باگبو بود، صادر كرد.

3- ليبي
سيف الاسلام قذافي، پسر معمر قذافي رئيس جمهور پيشين ليبي، و عبدالله السنوسي رئيس پيشين سرويس هاي اطلاعاتي اين كشور به اتهام ارتكاب جنايت برضد بشريت در جريان مناقشه مسلحانه اي كه در سال دو هزار و يازده منجر به سرنگوني و مرگ معمر قذافي شد، تحت پيگرد ديوان كيفري بين المللي قرار گرفته اند. مقامات ليبي و ديوان كيفري بين المللي درباره حق خود براي محاكمه اين افراد مذاكراتي انجام دادند و ديوان كيفري بين المللي در نهايت قبول كرد كه السنوسي در دستگاه قضايي ليبي محاكمه شود.

4- سودان
شش نفر از جمله عمرالبشير، رئيس جمهور سودان، به جرم دست داشتن در جنايات و خشونت هايي كه از سال دو هزار و سه در جريان جنگ داخلي دارفور در غرب سودان، تحت پيگرد ديوان كيفري بين المللي قرار گرفته اند. احكام بازداشت بين المللي عمرالبشير در سال دو هزار و نه و دو هزار و ده توسط ديوان لاهه صادر شد. رئيس جمهور سودان به ارتكاب جنايت برضد بشريت و نسل كشي در منطقه آشوبزده دارفور متهم شده است.

5- جمهوري دموكراتيك كنگو
توماس لوبانگا، رئيس پيشين شبه نظاميان جمهوري دموكراتيك كنگو، در سال دو هزار و دوازده در ديوان كيفري بين المللي به جرم بهره برداري از كودك سربازان در مناقشه مسلحانه استان ايتوري در شمال شرقي كنگو ( در سال هاي دو هزار و دو و دو هزار و سه) به چهارده سال حبس محكوم شد. ماتيو انگوجولو ، سركرده پيشين شبه نظاميان كنگو، كه به حمله مسلحانه به يك روستا در سال دو هزار و سه و كشتار غيرنظاميان متهم شده بود، دسامبر سال دو هزار و دوازده از اتهام خود تبرئه شد. در همين رابطه ، پرونده يكي ديگر از روساي سابق شبه نظاميان كنگو نيز در حال حاضر در ديوان لاهه در دست بررسي است.
بوسكو انتاگاندا، از جنگ سالاران كنگو نيز كه به ارتكاب جنايت بر ضد بشريت در سالهاي دو هزار و دو و دو هزار و سه در استان ايتوري كنگو تحت پيگرد قرار دارد، آوريل گذشته به ديوان لاهه تحويل داده شد. سيلوستر موداكومورا، سركرده پيشين گروه شورشي « نيروهاي دموكراتيك آزاديبخش رواندا» نيز به جنايت برضد بشريت در استان هاي كيووي شمالي و جنوبي در شرق كنگو متهم شده است. ديوان لاهه ژوييه سال گذشته حكم بازداشت بين المللي اين جنگ سالار را صادر كرد.

6- آفريقاي مركزي
ژان پي ير بمبا، معاون پيشين رئيس جمهور جمهوري دموكراتيك كنگو در ديوان كيفري بين المللي متهم شده كه با گروه شبه نظامي خود در فاصله اكتبر سال دو هزار و دو تا مارس سال دو هزار و سه در آفريقاي مركزي جنايات زيادي مرتكب شده است. گروه شبه نظامي وابسته به پي ير بمبا به منظور حمايت از نيروهاي آنژ فليكس پاتاسه رئيس جمهور پيشين آفريقاي مركزي در برابر شورشيان تحت حمايت فرانسوا بوزيزه، وارد آفريقاي مركزي شد.

7- اوگاندا
ديوان كيفري بين المللي در سال دو هزار و پنج احكام بازداشت بين المللي ژوزف كاني و چند تن ديگر از سركرده هاي گروه شورشي « ارتش مقاومت مسيح» را صادر كرد. اين افراد در ديوان لاهه به استخدام كودك سربازان و بهره برداري هاي نظامي و جنسي از آنها در فاصله سال هاي دو هزار دو تا دو هزار و چهار متهم شده اند.

8- مالي
فاتو بنسودا، دادستان ديوان كيفري بين المللي كه يك حقوقدان گامبيايي است، شانزدهم ژانويه گذشته اعلام كرد تحقيقات قضايي برضد گروههاي مسلحي كه با اشغال مناطق شمالي مالي رعب و وحشت در اين مناطق ايجاد كرده و ساكنان آن را مورد آزار و اذيت قرار دادند، آغاز كرده است. هنوز برضد اين گروههاي مسلح كه به ارتكاب جنايات جنگي متهم شده اند، حكمي در ديوان كيفري بين المللي صادر نشده است.