اعتراضهایی که دانشگاههای مختلف مصر از جمله دانشگاه الازهر، به عنوان مهمترین پناهگاه و دژ جماعت اخوان المسلمین از سوی هواداران «محمد مرسی» شاهد آن است، به چالشی جدید پیش روی دولت کنونی مصر تبدیل شده است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در قاهره، چالش جدیدی که دولت مصر با شروع سال تحصیلی جدید با آن دست و پنجه نرم میکند، تظاهرات مستمر طرفداران «محمد مرسی»، رئیس جمهوری برکنار شده این کشور در دانشگاهها به ویژه دانشگاه قاهره، عین شمس و حلوان است.
این مسئله تاکنون منجر به حوادث خشونتبار و تعطیلی کلاسهای درس در دانشگاهها شده و دولت مصر از حل و فصل این بحران در سایه عدم حضور نیروهای امنیتی در ورودی دانشگاهها بعد از انقلاب 25 ژانویه ناتوان است.
طرفداران «محمد مرسی» در اعمال فشار به دولت موقت مصر برای رسیدن به اهداف خود به جوانان دانشگاهی دل بستهاند؛ چراکه دانشگاهها مکانی است که جوانان احساسی و پرشور زیادی در آنجا حضور دارند، همانطور که دانشگاه رفتن آنها امری طبیعی است و دولت نمیتواند مانع از ورود آنها به این مکان علمی شود از این رو کنترل دانشگاهها مسئلهای بسیار دشوار نشان میدهد.
ولی باید توجه داشت که این اقدامات دانشجویان تنها تظاهرات صرف و بالا بردن پلاکاردهای اعتراضی نیست، بلکه هر روز درگیریهایی بین نیروهای امنیتی مستقر در آن سوی دیوارهای دانشگاه و دانشجویان رخ میدهد و تعدادی از جوانان دستگیر و برخی نیز مجروح میشوند. همچنین درگیریهای دیگری نیز داخل حریم دانشگاه میان طرفداران محمد مرسی و هواداران سرلشکر «عبد الفتاح السیسی»، وزیر دفاع مصر رخ میدهد.
تدوام این تظاهرات دولت مصر را به اتخاذ برخی تصمیمات وادار کرده است، ولی این تصمیمات به صورت مستقیم از طرف دولت صادر نشده، بلکه دستورالعملهایی برای دانشگاهها مبنی بر تنبیه دانشجویانی شرکت کننده در تظاهرات و محرومیت آنها از تحصیل شده است و در همین راستا بود که تعداد زیادی از دانشجویان معترض و شرکتکننده در تظاهراتها از دانشگاه اخراج شدند.
اما این اقدامات ضامن بازگشت آرامش به دانشگاهها نبود و تظاهرات طرفداران مرسی با در دست داشتن پرچمها و پلاکاردهای حاوی نماد رابعه العدویه و تصاویر رئیس جمهوری برکنار شده مصر همچنان ادامه دارد. شاید این امر دولت را مجبور به اعطای اختیارات قضایی به مدیران دانشگاه همزمان با بازگشت نیروهای پلیس به حریم دانشگاهها همانند دوران مبارک برای کنترل اعتراضات کند.
«محمد فرحات»، استاد دانشگاه قاهره در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در قاهره در اینباره میگوید: کلاسها و برنامههای درسی به صورت نامنظم برگزار میشود و تظاهرات همچنان در داخل دانشگاهها ادامه دارد و این موضوعی غیر قابل قبول است، چراکه دانشگاه مکانی برای علم اندوزی و آموزش است و نه سردادن شعارهای سیاسی و ورود به منازعات سیاسی.
فرحات از دولت مصر خواستار ضرورت اتخاذ اقدامات قاطعانه و ملموس برای توقف اعتراضاتی شد که برنامه درسی دانشگاه ها را تحت الشعاع خود قرار داده است.
وی همچنین خواستار بازگشت نیروهای امنیتی به دانشگاهها با اختیارات قضایی برای دستگیری تمام کسانی شد که خارج از روند و برنامه درسی در داخل دانشگاه فعالیت میکنند.
«محمود خنیزی»، دانشجوی دانشکده مهندسی دانشگاه عین شمس و یکی از اعضای جماعت اخوان المسلمین در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس نیز میگوید: تظاهرات در داخل دانشگاهها ادامه دارد و فعالیت در دانشگاهها تنها دریچه امید جوانان به سرنگونی کودتای خونین نظامی در مصر است.
وی میافزاید: ما هر روز داخل دانشگاهها تظاهرات مسالمت آمیز برگزار میکنیم، ولی یک نوع همکاری با نیروهای امنیتی وجود دارد و برخی نیروهای امنیتی خودسرانه برای مقابله با تظاهرات مسالمت آمیز دانشجویان وارد دانشگاه میشوند و با استفاده از سلاح و سنگ به معترضین حمله میکنند، گاهی اوقات درگیریهایی به وجود میآید، ولی ما به تظاهرات مسالمت آمیز خود تا بازگشت مشروعیت و قانون پافشاری میکنیم.
اما دانشگاه الازهر یکی از مهمترین پایگاههای طرفداران محمد مرسی و جماعت اخوان المسلمین است و با توجه به اینکه الازهر بزرگترین دانشگاه مصر از نظر حضور تعداد اعضای اخوان المسلمین به شمار میآید، دولت مصر مجبور شده است، شروع سال تحصیلی در آن را برای مدت طولانی به تعویق بیندازد از این رو فعالیت در این دانشگاه تنها از یک هفته پیش شروع شده است.
همانطور که انتظار میرفت تظاهرات از روز اول در این دانشگاه شروع و خیابانهای منتهی به دانشگاه بسته شد و درگیریهای خونینی میان نیروهای امنیتی و دانشجویان معترض در اطراف خیابان النصر واقع در نزدیکی دانشگاه رخ داد. رئیس دانشگاه در دفتر کارش محاصره شد و تظاهر کنندگان تلاش کردند تا به ساختمان اداری دانشگاه حمله کنند، ولی نیروهای امنیتی ممانعت کردند.
اعتراضات دانشگاه الازهر تنها به معترضین مصری خلاصه نمیشود، بلکه دانشجویانی از ملیتهای دیگر و در راس آنها دانشجویان ترکیه را نیز دربر میگیرد که با برکناری مرسی مخالف هستند، مسئلهای که دولت موقت مصر را در مورد بازگشت آرامش به دانشگاه و ادامه فعالیت در آن نگران کرده و دولت را بر آن داشته تا در صورت تداوم اعتراضات چاره را در تعطیلی این دانشگاه جستجو کند.
«مصطفی البنهاوی»، دانشجوی دانشکده علوم اسلامی در گفتوگو با خبرنگار فارس در قاهره میگوید: تاکنون به خاطر شرایط حاکم بر دانشگاه و تدوام تظاهرات و نگرانی دانشجویان از درگیری، هیچ کلاسی برگزار نشده است و این دانشجویان به اندازهای که به تظاهرات اهتمام میورزند به کلاس و فعالیتهای درسی توجه نمیکنند.
مصطفی میافزاید: تعداد زیادی از دانشجویان دانشگاه الازهر از طرفداران و وابستگان به جماعت اخوان المسلمین هستند و کنترل اوضاع در این دانشگاه بسیار دشوار است، از این رو تعویق کلاسهای درس در این مقطع زمانی به دلایلی از جمله حفظ جان دانشجویان و بازگشت آرامش به دانشگاه تا زمان تحقق آشتی ملی، تبدیل به یکی از مسائل مهم شده است.