کارشناس مسائل آفریقا در پاسخ به این سوال که چرا فرانسه وارد بحران آفریقای مرکزی شده است، گفت: این کشورها پیش از این مستعمره فرانسه بوده‌اند و دلیل اینکه پاریس انتخاب می‌شود و مداخله میکند نیز بحث منافع است.
احمد بخشی کارشناس مسائل آفریقا در گفت‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری فارس، در خصوص تحولات آفریقای مرکزی و بحران شکل گرفته در این کشور که منجر به اشغال پایتخت آن توسط شورشی‌ها و کشته شدن بیش از 300 نفر طی چند روز گذشته با بیان اینکه تحولاتی که در دهه اخیر در قاره آفریقا رخ می‌دهد ناشی از چند بحران است، گفت: بحران هویت، بحران توزیع منابع، بحران مشروعیت و بحران قدرت از جمله آنهاست که وقتی با هم جمع می‌شوند انباشت بحران‌ها را به وجود می‌آورند.
وی افزود: در نتیجه آن فرآیندی که در این کشورها به وجود می‌‌آید به سرنگونی رژیم‌ها یا عدم مشروعیت آنها می‌انجامد.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اینکه در آفریقای جنوبی هم مانند بسیاری از کشورهای دیگر همچون مالی و آفریقای مرکزی چنین است، یادآور شد: در آفریقا از سال 2003 و مشهود شدن عدم کارآیی سیستم حکومتی، ناتوانی در بحث مدیریت و اقتصاد ضعیف، عدم گردش نخبگان، عدم استفاده از سایر گروه‌ها و قوی بودن بحث تبارگرایی و قبیله‌گرایی در سیاست و حکومت کشورهای آفریقایی به ویژه آفریقای مرکزی و مالی باعث می‌شود که این کشورها دچار بحران شوند.
بخشی این بحران‌ها را متنوع و گوناگون دانست و گفت: در زمان‌های مختلف به عنوان کودتا یا شورش از آنها یاد می‌شود.
وی ادامه داد: شورشیان مخالف دولت «فرانسوا بوزیزه» توافقنامه‌ای را در سال گذشته میلادی با دولت مرکزی امضا کردند که بحث مداخله کشورهای خارجی ناشی از همین توافقنامه است.
این کارشناس مسائل آفریقا با ذکر این نکته که امروز حمایت از رژیم‌هایی که در آن گردش نخبگان وجود ندارد، یا دارای وضعیت مدیریت یا وضعیت حقوق بشری مطلوبی نیستند در دستور کار است و کشورهای غربی الان تأکید بر اجرای توافقنامه دارند، خاطرنشان کرد: توافقنامه‌ای که در دی ماه سال گذشته امضا شده بر این اساس است که تا سال 2016 فرانسوا بوزیزه رئیس‌جمهور فعلی باقی بماند و در همان سال نخست وزیر را تغییر دادند تا دولت ائتلاف ملی را تشکیل دهند، اما این موضوع چندان رضایت‌بخش نبود و رضایت شورشیان جلب نشد و بر همین مبنا در فروردین امسال شاهد تصرف «بانگوئی» پایتخت این کشور بودیم.
وی با اشاره به قانون اتحادیه آفریقا که بر اساس آن هیچ رژیمی را به رسمیت نمی‌شناسند، مگر اینکه از طریق انتخابات تشکیل شود، اظهار داشت: بر همین مبنا عملاً بحث عضویت آفریقای مرکزی را در اتحادیه آفریقا لغو کردند که این مسائل و نیز عدم توانمندی، عدم توان مدیریت سیاسی و وضعیت نابهنجاری که در این کشور وجود دارد باعث شد که مجوز شورای امنیت، بان‌کی‌‌مون و سایر کشورها به فرانسه برای مداخله را شاهد باشیم.
این کارشناس مسائل آفریقا در پاسخ به این سوال که چرا فرانسه وارد میدان شده است، گفت: این کشورها پیش از این مستعمره فرانسه بوده‌اند و دلیل اینکه فرانسه انتخاب می‌شود و در مالی یا آفریقای مرکزی مداخله میکند بحث منافع است و تقسیم قدرتی که مدیریت جهانی را توسط آمریکا و چند کشور اروپایی دنبال می‌کنند.
بخشی ادامه داد: در همین راستا فرانسه جمعه گذشته اعلام کرد که نیروهایش را به 1200 نفر می‌رساند.
وی افزود: دیدگاه آنها این است که شورشیان به این دلیل که ناتوان از مدیریت پایتخت و کشور هستند باید از بین بروند و حمله گسترده‌ای علیه آنها داشته و رئیس‌جمهور قبلی را بازگردانند تا موافقتنامه دی‌ماه سال گذشته را اجرایی کنند.
این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه اصل اساسی این است که مداخله فرانسه اگرچه بر اساس مجوز شورای امنیت است، اما باید به پیش از تحولاتی که در آفریقای مرکزی و مالی به وجود آمده بازگشت، اظهار داشت: بحران اقتصادی به ویژه در کشورهای ضعیف به علاوه عدم پاسخگویی و عدم وجود دولت مطلوب باعث شکل گیری بحران‌هایی می‌شود.
بخشی با اشاره به بخشی از این بحران‌ها همچون بحران مشروعیت به معنای از بین رفتن مشروعیت حکومت سابق یا بحران توزیع منابع به این معنا که دولت متعلق به تبار یا قوم خاصی است و تمام وزرا از آن قوم انتخاب شده و تمام امکانات به آن سمت می‌رود، گفت: در این گونه موارد عملاً سایر بخش‌های کشور این احساس را دارند که دولت به آنها خدمات نمی‌دهد، در نتیجه دست به شورش می‌زنند تا به خواسته‌های خود برسند.
این کارشناس مسائل آفریقا سیاست‌های دوگانه غرب و فرانسه را بر این روند تأثیرگذار خواند و گفت: اگر فرانسه شعار حقوق بشر را مطرح میکند باید در همه دوران‌ها و حکومت‌ها بحث حقوق بشر و یا پاسخگویی یا عدالت اقتصادی و یا جغرافیایی را مد نظر قرار دهد.
بخشی افزود: اصل مسئله بر این اساس است که همه پایبند به موافقتنامه دی‌ماه سال گذشته باشند و تا سال 2016 فرانسوا بوزیزه رئیس‌جمهور این کشور باقی بماند، این همان روشی است که در مالی دنبال شد تا بتوانند به نحوی آرامش را به کشور بازگردانند.
وی در این خصوص که کشورهای آفریقایی اگرچه در ظاهر مستقل شده‌اند، اما در عمل همچنان مانند دوران گذشته از سوی غرب استعمار می‌شوند، گفت: حقوق بین‌الملل این موضوع را نمی‌پذیرد، اما در عمل می‌بینیم که اینطور است.
این کارشناس مسائل آفریقا ادامه داد: در این باره موضوع ساحل عاج را در گذشته داشتیم که در آن رقابت فرانسه و آمریکا قابل مشاهده است. اگر بحرانی در شرق آفریقا مطرح می‌شود انگلستان نمایش قدرت می‌دهد یا در کشورهای «فرانکوپول»، فرانسه این فرآیند را دنبال میکند و متأسفانه این موضوعات عملاً وجود دارد و هنوز هم امپریالیسم جدید به نحوی دنبال می‌شود.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اینکه کشورهای قاره آفریقا در دهه 60 و کشورهای پرتغالی زبان در دهه 70 مستقل شدند، یادآور شد: اما با همه این فرآیندها به دلیل اینکه ساختار حکومت اقتصادها و سیاست در این کشورها، ضعیف است وقتی بحران شکل می‌گیرد مداخله کشورهای خارجی صورت می‌گیرد.
بخشی این فرآیند را در موضوع سومالی در دهه 90 قابل مشاهده دانست و گفت: هر چند نباید از تنش اتحادیه آفریقا و کشورهای آفریقایی غافل شد.
وی ادامه داد: امروز در عین حال که فرانسه اعلام میکند در آفریقای جنوبی مداخله میکند، اما رئیس‌جمهور سابق آن یعنی «جاکوب زوما» و روسای جمهور سابق برخی کشورها بحث میانجی‌گری را دنبال می‌کنند.
این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه نمی‌توان تنها به تئوری توطئه متوسل شده و گفت که فقط استعمارگران سابق در این بحران‌ها نقش دارند، یادآور شد: در عین حال اتحادیه آفریقا هم این نقش را دارد.
بخشی ادامه داد: ما در این اتحادیه شورای صلح و امنیت را داریم و در آفریقای مرکزی جاکوب زوما به نمایندگی از اتحاد آفریقا میانجی‌گری میکند و نیز سربازان کنگو و دیگر کشورها تحت عنوان سربازان پاسدار صلح ایفای نقش می‌کنند، اما به دلیل یکسری مشکلات که در قاره آفریقا وجود دارد که از جمله آنها امکانات مالی و تسلیحاتی است، فضا برای مداخله کشورهای خارجی باز می‌شود.
وی افزود: از جمله سیاست تقسیم وظایف بر این است که هر کس با توجه به مستعمره سابق خود مداخله میکند و درست است که این موضوع هیچ جا نوشته نشده، اما تقسیم‌بندی نانوشته‌ای است که این اتفاق رخ داده و دنبال می‌شود و به ویژه در چند سال اخیر در کشورهایی که مستعمره سابق فرانسه بودند در ساحل عاج، مالی و آفریقای مرکزی قابل مشاهده است.
