کارشناس مسائل آفریقا گفت: در حالیکه تصور می‌شد استعمار نوین و فرانوین غرب در سطح قاره آفریقا دنبال شود، می‌بینیم سیاست «قایق توپدار» و استعمار کلاسیک و اهرم نظامی دوباره احیا شده است.
«جعفر قنادباشی» کارشناس مسائل آفریقا در گفت‌‌وگو با خبرنگار بین‌الملل خبرگزاری فارس، در خصوص بحران آفریقای مرکزی و دخالت فرانسه و برخی کشورهای غربی در آن گفت: پایگاه‌های دنیای غرب طی 2 دهه گذشته در کشورهای جهان سوم تضعیف شده و به همین دلیل بحران اقتصادی در غرب نمایان شده است.
وی افزود: بر این اساس غربی‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که راهی جز تاراج ثروت کشورهای فقیر برای خروج از بحران اقتصادی خود ندارند و غرب به این دلیل که به نیازهای اقتصادی خود پاسخ دهد و اینکه رقبا را از آفریقا خارج کند به مداخله نظامی روی آورده است.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اینکه آفریقا پیش از این حیاط خلوت انگلیس و فرانسه بوده و کشورهایی مانند اسپانیا، پرتغال و بلژیک مستعمرات کوچکی داشتند که بعدها واگذار کردند، یادآور شد: 2 کشوری که هر یک نیمی از کشورهای آفریقایی را در اختیار دارند انگلیس و فرانسه هستند که روابط و مناسبات خود با آفریقا را حفظ کرده و از این بابت منافع فراوانی را تا چندی پیش می‌بردند، ولی این 2 کشور به دلیل سست شدن پایه‌های سیاست‌شان درصدد تحکیم و تقویت حضور خود هستند.
حضور نظامی فرانسه در آفریقا
قنادباشی با بیان اینکه از سوی دیگر غربی‌ها تلاش دارند تا حضور رقبای چینی و کشورهای دیگر آسیایی که در این قاره حضور پیدا کرده‌اند را کمرنگ کنند که با جنگ افروزی این سیاست را دنبال می‌کنند، اظهار داشت: ترکیه، هند، ژاپن و مالزی کشورهایی هستند که طی 2 دهه اخیر حضوری تدریجی و چراغ خاموش را در سطح آفریقا داشته‌اند که در صورت جنگ‌افروزی از منطقه خارج می‌شوند و نمی‌توانند سیاست تسخیر بازارها و بهره‌برداری از منابع را ادامه دهند.
وی بخش دیگر قضیه که بسیار مهمتر است را در این دانست که پیش از این غرب در جهان سوم به ویژه آفریقا قشرها و طبقاتی را به عنوان پایگاه خود در اختیار داشت که آنها به اجرای سیاست‌هایش در آفریقا کمک می‌کردند و خاطرنشان کرد: کلیساها و طبقات غربزده اشرافی در آفریقا و رسانه‌های غربی که اعتباری در آفریقا داشتند نیز پیش برنده سیاست غرب در این قاره هستند.
این کارشناس مسائل آفریقا ادامه داد: طی چند دهه گذشته بی‌اعتمادی نسبت به کلیسا در آفریقا شکل گرفته که چرا آنها توجیه کننده سیاست‌های غرب بوده‌اند و همینطور قشرهای غربگرا در بین مردم جایگاهی ندارند.
قنادباشی با ذکر این نکته که این طبقات در گذشته در کسب آرای مردمی مهارت داشتند، خاطرنشان کرد: اما امروز به دلیل آنکه احزاب قومی و محلی مبارزات انتخاباتی را فرا گرفته‌اند، پیروزی با آنها شده است. ناکارآمدی افراد غربزده که پیش از این در صحنه انتخابات می‌توانند به راحتی آرای مردم را کسب کنند.
حضور نظامی فرانسه در آفریقا
وی ادامه داد: امروز به دلیل آنکه افراد بومی فرمول انتخابات را یاد گرفته و در بین مردم محبوبیت یافته‌اند، طبقات غربگرا دیگر جایگاهی نداشته و کارآمدی لازم برای قرار گرفتن در رأس قدرت را ندارند.
این کارشناس مسائل آفریقا با اشاره به اینکه دنیای غرب در یک حرکت اعجاب‌انگیز به استعمار کهن بازگشته است؛ ما استعمار کهن، کلاسیک، نوین و فرانوین را داریم و در شرایطی که بسیاری از گروههای آزادی‌بخش و کارشناس سیاسی منتظر بودند که استعمار نوین و فرانوین در سطح قاره آفریقا فعال شود می‌بینیم که سیاست «قایق توپدار» و استعمار کلاسیک و اهرم نظامی دنبال می‌شود که نشان می‌دهد دیگر اهرم‌های سیاسی، تبلیغاتی، مذهبی و فرهنگی غرب در آفریقا ضعیف شده است.
قنادباشی با اشاره به اتحاد جدید آمریکا، انگلیس و فرانسه و پشتیبانی آنها از یکدیگر برای احیای استعمار کهن در آفریقا و شیوه‌های نظامی جدید، خاطرنشان کرد: الان در آفریقا استعمار کهن سخن اصلی را می‌گوید.
وی به واحد پولی 14 کشور آفریقایی اشاره کرد که فرانک فرانسه است و خاطرنشان کرد: اگرچه واحد پول فرانسه تبدیل به یورو شد، اما فرانک همواره اقتصاد این کشورها را مدیریت و اقتصاد فرانسه متکی به این کشورها بوده است. معروف است که می‌گویند «آفریقا آشپزخانه فرانسه است» و محلی است که اتومبیل‌های دست دوم و تسلیحات خود را در آنجا به فروش می‌رسانند و یکی از شاخص‌های ارتباط آفریقا و فرانسه و دلیل حمله فرانسه شاخص سهام تسلیحات نظامی است.
این کارشناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: زمانیکه فرانسه حمله خود علیه مالی را در سال گذشته آغاز کرد شاخص سهام مربوط به صنایع نظامی رشد قابل ملاحظه‌ای یافت و فرانسه به این نتیجه رسید که یکی از راه‌های درمان اقتصادش فروش کالاهای نظامی است.
حضور نظامی غرب در آفریقا
قنادباشی با بیان اینکه کالاهای غربی چه اتومبیل و چه اسلحه بسیار گرانتر از کالاهایی است که در شرق ساخته می‌شود، غربی‌ها دریافتند که در این رقابت بهترین راه درآمد نظامی‌گری است.
وی ادامه داد: دلیل دیگر نظامی‌گری غرب در آفریقا فروش تسلیحات است که بهترین راه کسب درآمد است، در مورد کالاهای مصرفی باید افکار عمومی را اقناع کنند که آنها کالاهای ارزان شرقی را انتخاب می‌کنند، اما در صحنه فروش تسلیحات دولتها هستند و غربی‌ها می‌توانند دولتها را وادار کنند که تسلیحات گران قیمت آنها را خریداری کنند.
این کارشناس مسائل آفریقا با بیان اینکه برخی معتقدند که غرب به دلیل عدم چرخش نخبگان و نبود حقوق بشر دست به مداخله می‌زند، خاطرنشان کرد: این اعتقاد اشتباه است چراکه در حال حاضر غرب شعارهای دموکراسی، حقوق بشر و چرخش نخبگان را به کلی کنار گذاشته و طی یک دهه گذشته هیچگاه نگفته که حقوق بشر و دموکراسی باید رعایت شود. این شعار تا زمانی بود که اقشار غربزده پیروز انتخابات می‌شدند، اما امروز اینگونه نیست.
قنادباشی ادامه داد: آنها فقط به حقوق زنان و جوانان اشاره می‌کنند که آن هم برای بهره‌برداری از فضای ناشی از حضور آنها در صحنه‌های اجتماعی است.
وی با اشاره به اینکه غرب برای اقدام نظامی بهانه درست می‌کند که در مالی بهانه‌ای بنام گروههای تروریستی «طوارق» را شکل دادند، یادآور شد: این گروه‌ها در عربستان تقویت شدند و از نظر قومی با اکثریت مردم این منطقه متفاوت بودند و فرانسوی‌ها وقتی وارد مالی شدند به عنوان منجی مردم سیاهپوستی بودند که در مقابل طوارق غیر سیاه‌پوست القاعده‌ای وارد صحنه شدند و امروز هم که در مالی ماندگار شده‌اند، نیز با همین توجیه مانده‌اند.
قنادباشی با ذکر این نکته که در آفریقای مرکزی یک قیام شکل گرفت اما غرب زمینه سازی کرد تا در آن حضور نظامی پیدا کند، افزود: زمینه سازی کردند تا فرانسوی‌ها به عنوان منجی وارد شوند. زمانیکه قطعنامه در شورای امنیت در حال تصویب بود، کشتار افزایش یافت تا حضور نظامی غرب فلسفه وجودی بیابد.
وی ادامه داد: همین که قطعنامه در حال تصویب است، کشتار رخ دهد برای بالا بردن زمینه‌های توجیه مداخلات است و ما شاهد بودیم به محض تصویب قطعنامه هواپیماهای فرانسوی بر فراز پایتخت آفریقای مرکزی پرواز کردند که نشان می‌داد آنها آمادگی لازم را داشته و برنامه‌ریزی کرده بودند.
این کارشناس مسائل آفریقا ویژگی‌های این رویکرد جدید غرب در آفریقا را همکاری کشورهای غربی با یکدیگر دانست و گفت: از سال 1960 تا پنج سال پیش هرگاه فرانسه لشکرکشی کرد به تنهایی وارد شد، ولی امروز در لیبی، مالی و آفریقای مرکزی انگلستان و آمریکا هم کمک می‌کنند که نشان می‌دهد یک تقسیم کار بین کشورهای غربی به وجود آمده است تا جلوگیری از تشکیل حکومت‌های ملی، مذهبی و اسلامی در آفریقا را فرانسه برعهده داشته باشد و بهانه ورود این کشورها هم گروههای اسلامی است که از سوی غرب و عربستان ساخته شده و هیچ تردیدی در این که این گروه‌ها وابسته هستند وجود ندارد.
وی افزود: گروه «انصار دین» در مالی همه آثار اسلامی را از بین برد و الان هم که در آفریقای مرکزی وارد شده‌اند جنگ صلیبی را با نام دفاع از مسیحیت دنبال می‌کنند.
این کارشناس مسائل آفریقا با ذکر این نکته که غرب مسیحیان را تحریک کرد و آنها را ترساند تا از فرانسه به عنوان منجی مسیحیان در برابر گروههای اسلامی استقبال کنند، اظهار داشت: در حالی که هیچکس در وابسته بودن آنها تردید ندارد، البته نیروهای زیرمجموعه مستقل هستند اما فریب رهبران خود را خورده‌اند و از بین می‌روند.
قنادباشی ادامه داد: غربی‌ها جوانان معتقد به اسلام در آفریقا را به نام دفاع از اسلام به این کشورها کشانده و از بین می‌برند، کما اینکه در مالی اسلامگرایانی از مغرب و چاد تحت عنوان زیرمجموعه القاعده وارد شدند، ولی در واقع نیروهای صادقی بودند که از بین رفتند. این برنامه سومالیزه یا افغانیزه کردن کشورها برای از بین بردن جوانان معتقد به جهاد است.
