انقلاب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ که به سقوط مبارک و روی کار آمدن اخوان‌المسلمین در مصر انجامید، سطح رابطه مصر و امارات را تا مرز دشمنی پیش برد، حال دو کشور با برگزاری رزمایش مشترک به سوی بازیابی روابط گذشته پیش می‌روند.
به گزارش خبرگزاری فارس، آخرین گروه از نیروهای ارتش مصر برای اجرای رزمایش مشترک با نیروهای اماراتی وارد این کشور شده‌اند. این رزمایش از روز پنجشنبه هفته گذشته شروع شده و تا چند روز آینده ادامه خواهد داشت.
برگزاری رزمایش نظامی مصر و امارات از آن جهت قابل اعتناست که می‌توان از آن به عنوان شروع دوباره رابطه گرم میان دو کشور بعد از وقفه‌ای دو ساله یاد کرد. در ادامه به شرح سیر روابط دو کشور در طی 40 سال عمر امارات اشاره می‌کنیم.
رابطه امارات متحده عربی با مصر از زمان تأسیس این کشور در سال 1971 تغییر و تحول محدودی را شاهد بوده و امارات و مصر همواره، رابطه مسالمت آمیز و هم گرایانه‌ای با یکدیگر داشته‌اند. مصر در دوران جمال عبدالناصر اولین کشوری بود که تشکیل کشور امارات را به رسمیت شناخت.
امارات جزو معدود کشورهایی بود که بعد از قرارداد کمپ دیوید در کنار انور سادات رئیس جمهور وقت مصر ایستاد و از «صدام حسین» به خاطر تلاش برای منزوی کردن قاهره، به شدت انتقاد و همواره قطع رابطه با مصر را در آن زمان رد می‌کرد.
بعد از روی کار آمدن حسنی مبارک، میزان رابطه دو کشور به بیشترین سطح خود رسید و قراردادهای بسیاری میان دو کشور به امضا رسید که 18 مورد از این قرار دادها در سطح کلان قرار می‌گیرند.
در سال 2010 حجم مبادلات طرفین به 10 میلیارد دلار رسید و تمام بخش‌های کشاورزی، صنعت و تکنولوژی را در بر گرفت. در آن زمان، امارات رتبه اول را از لحاظ میزان سرمایه گذاری در مصر به خود اختصاص داده بود.
بعد از انقلاب 25 ژانویه
پس از عزل حسنی مبارک و پیروزی انقلاب مردمی مصر، دولت موقت به نخست وزیری «عصام شرف» تشکیل شد. شخصی که امارات تا لحظات آخر نخست وزیری وی،از پذیرش درخواست سفر او برای سفر به ابوظبی خودداری کرد و گفت: «در اوضاع فعلی مواضع مسئولان مصری، اجازه انجام این سفر را نمی‌دهد.»
به عقیده کارشناسان، منظور امارات از مواضع مسئولان مصری، نیت آنها برای بهبود روابط با ایران، بوده که مسئولان اماراتی به شدت به موضوع رابطه ایران و مصر هرچند کم، حساس بودند.
پیروزی محمد مرسی می توانست بزرگترین ضربه را به رابطه ابوظبی و قاهره وارد کند. حاکمان امارات با تمام قوا از کاندیداتوری «احمد شفیق» در مقابل مرسی حمایت کرده بودند. «ضاحی خلفان» رئیس پلیس دبی، بعد از انتخاب مرسی به ریاست جمهوری مصر مردم این کشور را به خاطر این انتخاب سرزنش کرد. پس از سخنان ضاحی خلفان، مصر سفیر امارت را احضار کرد و از وی توضیح خواست.
رئیس پلیس دوبی همچنین در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی "الحیات 2" گفت: «محمد بدیع،رهبر اخوان المسلمین مصر با تحریک و تشکیل گروهک‌های غیر قانونی در امارات، برای سرنگونی دولت تلاش می‌کند و به همین اتهام در امارات تحت پیگرد قانونی است.» وی از مقامات مصری خواست تا «محمد بدیع» را به دولت امارات تحویل دهد تا به اتهامات وی رسیدگی شود.
از سوی دیگر نیز، مقامات مصری، دولت امارات را به جاسوسی و خرابکاری متهم می کردند. «عصام الحداد» مشاور امور خارجی «محمد مرسی» رسما امارات را به جاسوسی متهم کرد.
دوره پس ازعزل محمد مرسی
امارات با کمک 4.9 میلیارد دلاری به حکومت موقت مصر به ریاست جمهوری «عدلی منصور» جزو اولین کشورهایی بود که با اشتیاق تمام، برکنار مرسی و روی کار آمدن دوباره نظامیان در این کشور را با خوشحالی پیگیری می‌کرد.
امارات متحده عربی سطح رابطه خود با مصر را حول سه محور مشخص می‌کند:
روابط اقتصادی
اخوان المسلمین
رابطه با ایران
در سطور قبلی، درباره سطح رابطه اقتصادی مصر و امارات در زمان حسنی مبارک گفته شد. منافع اقتصادی ناشی از این روابط برای حاکمان اماراتی، خود گواه پافشاری ابوظبی بر تقویت روابط دو کشور است. قبل از سقوط حسنی مبارک 492 موسسه و شرکت اماراتی در مصر فعال بودند. به عنوان مثال شرکت اماراتی «الاعمار» بزرگترین سرمایه گذار خارجی در مصر است و سرمایه ای بالغ بر 5/8 میلیارد دلار به کار انداخته است. امارات همچنین در زمینه اکتشافات گازی به مصر کمک می کند.
از سوی دیگر، مصر نیز منافع اقتصادی قابل توجهی در امارات دارد. بیش از 70 درصد بیکاران در مصر را افراد تحصیلکرده تشکیل می دهند که بسیاری از آن ها در کشورهای جنوبی خلیج فارس به ویژه امارات مشغول به کار هستند و سالانه میلیون ها دلار ارز برای مصر به ارمغان می آورند. طبق سرشماری سال 2010 ، 250 هزار مصری در امارات مشغول به کار هستند که درصد بالایی از نیروی کار امارات را تشکیل می دهد. تعطیلی بانکهای مصر در بحبوحه ناآرامی‌ها سبب شد انتقال پول کارگران مصری از امارات متوقف گردد و زیان بسیاری را متوجه مصر کند همین ناآرامی‌ها بورس امارات را نیز به شدت تحت تأثیر قرار داد. همه این ها نشان از در هم تنیدگی منافع اقتصادی دو کشور است که به اعتقاد حاکمان نظامی مصر و سران اماراتی، نباید به خطر بیافتد.
اخوان المسلمین و امارات متحده عربی
اخوان‌المسلمین از بدو تأسیسش در مصر شروع به اعزام مبلغان فرهنگی در کشورهای خلیج فارس به ویژه امارات کرد، تعلیم و تربیت اساس این گروه‌ها را تشکیل می‌داد و به همین دلیل رشد تفکر اخوانی در امارات محسوس بوده و این موجب نگرانی حاکمان این کشور تمامیت خواه پادشاهی می‌شد. کشف جریانی به نام «الاصلاح» که دارای تفکرات اخوانی بود حاکمان امارات را بیش از پیش نسبت به اخوان المسلمین بدبین ساخت.
در همین حال، یوسف القرضاوی، روحانی وابسته به اخوان المسلمین بارها،سران اماراتی را به ظلم متهم کرده و حکومت این کشور را غیر قانونی توصیف کرده است.
حاکمان ابوظبی نوع ایدئولوژی اخوان المسملین را برای حاکمیت خود تهدید بالقوه به حساب می‌آورند.
ایران، محور رابطه امارات و مصر
ادعای حاکمان امارات بر سر مالکیت جزایر ایرانی و تلاش‌های مصر قبل از انقلاب 25 ژانویه برای طرح ایدئولوژی پان عربیسم، دو طرف را در کنار هم قرار داد. مصر در جریان تمامی نشست‌ها در طرح ادعایی امارات بر جزایر سه گانه، نقش هماهنگ کننده و رهبری را بر عهده داشت و نخستین کشوری بود که پیشنهاد کرد از قوای خارجی برای بازپسگیری جزایر سه گانه ایرانی، استفاده شود.
حسنی مبارک نیز در سفر به ابوظبی در دسامبر 1992 از ادعای امارات در مالکیت جزایر سه گانه ایرانی، به شدت حمایت کرد و ایران را اشغالگر نامید.
امارات این بیم را دارد که روابط ایران و مصر به بهای هزینه شدن ابوظبی صورت بگیرد. « حسام سویلم» کارشناس نظامی مصری در گفت و گو با شبکه «المحور» مانور شکل گرفته را حاوی پیامی برای ایران می داند.
