بیشک سال گذشته در تاریخ مصر ماندگار خواهد شد زیرا این کشور وارد مسیر تازهای شد و رئیس جمهوری که برای اولین بار در این کشور در انتخاباتی قانونی انتخاب شده بود از قدرت برکنار و مصر به صحنه اعتراض و سرکوب تبدیل شد.
به گزارش خبرگزاری فارس، بی شک سال گذشته در تاریخ مصر ماندگار خواهد شد زیرا این کشور وارد مسیر تازهای شده است و رئیس جمهوری که برای اولین بار در این کشور در انتخاباتی قانونی انتخاب شده بود از قدرت برکنار و مصر به صحنه اعتراض و سرکوب تبدیل شد.
این اقدام مردم این کشور را نیز به دو گروه تقسیم کرده، گروهی معتقدند کشور در مسیر دموکراسی قرار گرفته و پیش از آنکه دیر شود از حکومت تحت سلطه اخوان المسلمین رها شدهاند در حالی که گروه دیگری معتقدند که کشور بار دیگر به دیکتاتوری مبتلا شده و این عقبگرد بازماندگان مبارک را به قدرت باز میگرداند.
در این گزارش مروری کوتاه بر تحولات مهم مصر خواهیم داشت در سالی که گذشت:
ماه اول فروردین 92 ؛آوریل 2013
درگیری بی سابقه مسلمانان و مسیحیان مصری در شهر الخصوص و انتقاد شدید کلیسا از دولت مصر و تجدید نظر دادگاه در پرونده مربوط به قتل معترضان که پیش از آن حکم حبس ابد برای مبارک را صادر کرده بود.
درگیری مسلمانان و مسیحیان مصری در الخصوص منجر به کشته شدن 8 نفر و زخمی شدن 6 تن دیگر منجر شد و تشیع جنازه قربانی ها در برابر کلیسای المرقسیه در منطقه عباسیه به صحنه درگیری با نیروهای امنیتی تبدیل شد که در این درگیریها 2 کشته و دهها نفر زخمی شدند.
در همین ماه کابینه دولت مصر شاهد تعدیلاتی بود که بر اساس آن 9 وزارت خانه تغییر کرد و در نیمه همان ماه افراد مسلح ناشناس 7 سرباز مصری را در سینا ربودند و بعد از چند روز مذاکره ارتش موفق شد سربازان ربوده شده را آزاد کند.
ماه سوم خرداد 92 ؛ ژوئن 2013
انتخاب 17 استاندار جدید که 7 تن از آنها وابسته به اخوان المسلمین بودند خشم مخالفان مرسی را برانگیخت و تعدادی از استانهای مصر شاهد اعتراضاتی در واکنش به این اقدام بود.
«عبدالفتاح السیسی» وزیر دفاع مصر نسبت به بحرانی شدن شرایط امنیتی کشور هشدار داده و گفته بود که در صورتی که شرایط امنیتی تا تاریخ 30 ژوئن که معترضان برای تظاهرات گسترده اعلام کرده بودند ادامه پیدا کند ارتش دخالت خواهد کرد.
مرسی در 26 همین ماه با سخنرانی به مناسبت گذشت یک سال از ریاست جمهوری اش به برخی اشتباهاتش در یک سال گذشته اعتراف کرد و برخی بازماندههای رژیم پیشین را به تلاش برای شکست تجربه دموکراسی در مصر متهم کرد و از معارضان و نهاد قضائی نیز انتقاد کرد که این مسأله خشم معارضان را برانگیخت.
درگیریهای مخالفان و حامیان مرسی دست کم 7 کشته و 600 زخمی برجای گذاشت و مرسی با درخواست معارضان برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری زود هنگام مخالفت کرد و تأکید کرد که اجازه انحراف از روند قانونی را نخواهد داد.
30 ژوئن تظاهرات میلیونی مخالفان مرسی در استانهای مختلف مصر و به آتش کشیده شدن مراکز اخوان المسلمین در سراسر کشور و درگیری دربرابر دفتر ارشاد در المقطم که منجر به کشته شدن دست کم 10 نفر شد.
ماه چهارم تیر 92؛ جولای 2013
برکناری مرسی به دست ارتش و تجمعهای اعتراضی حامیان اخوان و درخواست مخالفان مرسی از وی برای ترک قدرت و ادامه درگیری مخالفان و حامیان مرسی که منجر به کشته شدن 16 نفر و زخمی شدن 781 تن دیگر شد.
6 وزیر دولت هشام قندیل استعفای خود را اعلام کرده بودند و معترضان خواستار کناره گیری مرسی شده بودند.
ارتش مصر مهلتی 48 ساعته در نظر گرفته بود تا دولت و معارضان به خواستههای مردم مصر پاسخ دهند که با مخالفت مرسی روبه رو شد.
درگیریهای حامیان و مخالفان مرسی همچنان ادامه پیدا کرده بود و منجر به کشته شدن تعدادی از حامیان دو گروه شد.
ارتش مصر بعد از پایان مهلت 48 ساعته خود مرسی و همراهان وی را به محل نامعلومی انتقال داده بود که اخوان المسلمین این اقدام را کودتای نظامی نامیده بودند.
انتخاب عدلی منصور به عنوان رئیس جمهور موقت مصر در مرحله انتقالی قدرت و درخواست از اخوان برای توقف اعتراضها و بازداشت رهبر پیشین اخوان و آغاز مرحله تازهای از بازداشتیها توسط نیروهای امنیتی.
حزب آزادی و عدالت شاخه سیاسی اخوان المسلمین برکناری مرسی را کودتا نظامی نامید و وزرای وابسته به این حزب نیز استعفای خود را اعلام کردند.
ادامه درگیری ها در نقاط مختلف قاهره دو کشته و چندین زخمی برجای گذاشته بود و عدلی منصور دستور به انحلال مجلس شورای مصر داد.
حزب آزادی و عدالت اعلام کرد که حامیان این گروه تا زمان محقق شدن خواستههایشان در خیابانها باقی خواهند ماند؛ یکی از اعتراضهای حامیان مرسی در اطراف ساختمان گارد ریاست جمهوری به درگیری نیروهای امنیتی با مردم تبدیل شد که دست کم 61نفر کشته و 400 تن دیگر زخمی شدند.
حازم الببلاوی به عنوان نخست وزیر دولت موقت از سوی عدلی منصور انتخاب شد و دادستانی مصر حکم بازداشت رهبر اخوان و 9 تن دیگر را به اتهام تحریک برای قتل صادر کرد.
بعد از سوگند یاد کردن دولت موقت در برابر عدلی منصور گروه اخوان المسلمین اعلام کرد که دولت موقت را به رسمیت نمیشناسد.
هزاران مصری در میدان تحریر به درخواست ارتش گرد هم آمده بودند تا به وزیر دفاع حق مبارزه با تروریسم را بدهند که در درگیریهای این روز دست کم 9 نفر کشته و 171 تن دیگر زخمی شدند.
روزهای پایانی این ماه نیز دست کم 80 نفر در مناطق مختلف قاهره و اسکندریه جان خود را از دست دادند و تدابیر شدید امنیتی در سینا نیز اتخاذ شده بود.
ماه پنجم مرداد 92؛ آگوست 2013
ارتش و وزارت کشور مصر از حامیان معترض اخوان و مرسی خواسته بودند که میدانهای النهضه و رابعه العدویه را ترک کنند و به تحصن خود پایان دهند، اما با ادامه اعتراضها تنها چند روز بعد از عید فطر نیروهای ارتش و وزارت کشور به میدانهای رابعه العدویه و النهضه حمله کردند و با توسل به زور اعتراضات حامیان مرسی و اخوان را پایان دادند.
در پی این اقدام صدها نفر کشته شدند و بنا بر گزارش وزارت بهداشت مصر در پی این اقدام 568 نفر کشته و 4200 نفر زخمی شدند این در حالی است که اخوان المسلمین پافشاری میکند که تعداد قربانیهای این حادثه از 2200 نفر نیز بیشتر است.
دولت مصر برای یک ماه وضعیت فوق العاده اعلام کرد و در درگیری نیروهای امنیتی با حامیان اخوان در جمعه خشم 100 نفر از حامیان مرسی کشته و 800 تن دیگر بازداشت شدند.
ارتش مصر در این ماه نیز حمله گستردهای در سینا برای مبارزه با افراد مسلح تندرو آغاز کرد.
22 آگوست حسنی مبارک از زندان آزاد شد و در یکی از بیمارستانهای نظامی ارتش مصر تحت اقامت اجباری قرار گرفت.
ماه شِشُم شهریور 92؛ سپتامبر 2013
آغاز کار کمیته پنجاه نفره تدوین قانون اساسی مصر برای تعدیل قانون اساسی در 60 روز که به دستور عدلی منصور تشکیل شده بود.
در همین ماه سوء قصد ناموفقی علیه محمد ابراهیم وزیر کشور مصر در شهرک نصر قاهره صورت گرفته بود که در این حادثه 22 نفر زخمی شدند.
در روزهای پایانی این ماه دادگاهی در مصر دستور به ممنوعیت فعالیت گروه اخوان المسلمین و همه گروههای وابسته به آن داد.
ماه هفتم مهر 92؛ اکتبر 2013
حامیان اخوان در روز 6 اکتبر تظاهرات گستردهای را ترتیب داده بودند که به درگیری با نیروهای امنیتی کشیده شد و در این درگیری ها 54 نفر کشته و 250 تن دیگر زخمی شدند.
وزارت همبستگی اجتماعی مصر اعلام کرد که تصمیم به انحلال گروه اخوان المسلمین دارد و این گروه از فهرست گروههای موجود در وزارت همبستگی اجتماعی خارج شد.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که بخشی از کمکهای نظامی و مالی به مصر به ارزش صدها میلیون دلار را لغو کرده که با واکنش قاهره روبه رو شد.
ماه هشتم آبان 92؛ نوامبر 2013
آغاز محاکمه محمد مرسی رئیس جمهور برکنار شده مصر و تعدادی از رهبران اخوان المسلمین.
انتشار گزارشهایی درباره احتمال قرارداد تسلیحاتی روسیه و مصر بعد از سفر وزیر خارجه و وزیر دفاع روسیه به قاهره.
ادامه حالت فوق العاده در مصر که در پی آن نیز ریاست جمهوری مصر قانونی تحت عنوان ساماندهی تظاهرات را صادر کرد که از سوی تعداد زیادی از فعالان سیاسی و مدنی مصر مورد انتقاد قرار گرفت و در پی آن نیز دور تازهای از بازداشت فعالان سیاسی و مدنی آغاز شد.
ادامه حملات گروههای تندرو به سربازان مصری در سینا 12 کشته و 35 زخمی برجای گذاشت.
ماه نهم آذر92؛ دسامبر 2013
بعد از گذشت یک سال از صدور قانون اساسی که بعد از برکناری مرسی تعلیق شده بود کمیته تدوین قانون اساسی که قرار بود قانون اساسی مصر را تعدیل کند اقدام به تدوین پیش نویس جدیدی از قانون اساسی این کشور کرد و آن را به منصور تقدیم کرد.
شورای وزیران مصر گروه اخوان المسلمین را در فهرست گروههای تروریستی قرار داد و گروه اخوان نیز در واکنش به این اقدام اعلام کرد که اعتراضاتش مسالمت آمیز بوده و خواهد بود.
در اعتراض به این اقدام نیز تظاهرات اعتراضی گستردهای در دانشگاههای مختلف مصر صورت گرفت که تعدادی کشته و زخمی برجای گذاشت.
ماه دهم دی 92؛ ژانویه 2014
دولت موقت مصر دستور اجرای مصادره اموال بیش از 500 عضو گروه اخوان المسلمین از جمله محمد مرسی را صادر کرد.
در آستانه برگزاری همه پرسی قانون اساسی مصر جریان جوانان 6 آوریل از شهروندان مصری دعوت کرد که به قانون اساسی این کشور رأی منفی بدهند.
3367حوزه اخذ رأی در سراسر مصر در سایه تدابیر شدید امنیتی به روی 52 میلیون و 742 هزار واجد شرایط مصری برای رأی دادن به قانون اساسی جدید این کشور باز شده بود، اولین روز از همه پرسی قانون اساسی با درگیریهایی نیز همراه بود که به گفته وزارت بهداشت در این درگیریها دستکم 11 نفر کشته و 28 تن زخمی شدند.
انتشار نتایج همه پرسی قانون اساسی مصر نشان داد که 20 میلیون و 613 هزار واجد شرایط در همه پرسی شرکت کردهاند که میزان مشارکت را به 38.6 درصد رسانده بود که 98.1 درصد شرکت کنندگان به قانون اساسی مصر رأی آری دادهاند و 1.9 درصد نیز رأی منفی دادهاند.
ماه یازدهم بهمن 92؛ فوریه 2014
گزارشهایی درباره احتمال تعدیل در کابینه مصر و نامزدی «عبدالفتاح السیسی» وزیر دفاع مصر در انتخابات منتشر شده بود.
با ادامه بازداشت فعالان سیاسی و روزنامه نگاران مصری جریانهای انقلابی و کشورهای خارجی از مصر خواسته بود که به حبس فعلان سیاسی و دانشجویان پایان دهد.
ادامه محاکمه مرسی و رهبران اخوان به اتهام قتل معترضان و تأکید مرسی در دادگاه بر مشروعیت خود.
در این ماه همچنین تنش در روابط مصر و قطر نیز افزایش پیدا کرد و مصر کاردار قطر را فرا خواند و روابط آنکارا و قاهره نیز با تبادل اتهامها تیره و تار شده بود.
اختلاف شدیدی در میان اعضای جریان تمرد نیز بر سر حمایت از نامزدی صباحی و السیسی ایجاد شده بود و حزب مصر قدرتمند اعلام کرد که انتخابات ریاست جمهوری مصر را تحریم میکند.
سفیر وزیر خارجه مصر و وزیر دفاع به روسیه و اعلام حمایت پوتین از ریاست جمهوری السیسی.
ماه دوازدهم اسفند92؛ مارس 2014
ادامه محاکمه مرسی و انتشار گزارشهایی درباره احتمال حمایت اخوان از نامزدی صباحی در انتخابات ریاست جمهوری مصر.
در این ماه نیز دولت مصر به صورت غیر منتظره استعفا داد و تشکیل کابینه بر عهده «ابراهیم محلب» گذاشته شد.
با بازگشت نیروهای امنیتی به دانشگاههای مصر دور تازهای از اعتراضات دانشجویی در دانشگاههای مصر آغاز شد و دادگاهی در مصر حکم ممنوعیت فعالیت جنبش حماس در مصر را صادر کرد.