معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه کشورمان گفت که آمریکایی‌ها هنوز در پرونده مصر «گیج» هستند و تصریح کرد که حتی یک جنگجوی ایرانی در سوریه حضور ندارد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری فارس، حسین امیرعبداللهیان معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه کشورمان بعدازظهر امروز (یکشنبه) در نشست «ایران و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای» که در مرکز مطالعات عالی بین‌المللی دانشگاه تهران برگزار شد، تصریح کرد که در سال‌های اخیر خاورمیانه آزمایشگاهی برای تغییر بوده است.
وی در بخشی از سخنان خود با اشاره به خطاهای راهبردی آمریکا در منطقه عنوان کرد که آمریکایی‌ها در پرونده مصر هنوز گیج هستند و هنوز برای آنها خطوط مبهمی وجود دارد.
وی با اشاره به حضور جنگجویانی از 74 کشور در سوریه تصریح کرد: حتی یک جنگجوی ایرانی در سوریه نیست.
امیرعبداللهیان همچنین عنوان کرد که مستشاران نظامی ایران در سوریه به حکومت سوریه برای مبارزه با تروریسم کمک کرده‌اند.
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه در این نشست با ذکر این نکته که در تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا علی‌رغم اینکه برخی تصور می‌کنند تحولات منطقه و بیداری اسلامی و یا به قول دوستان عرب «بهار عربی» به مرحله پاییز و زمستان خود نزدیک شده، گفت: ولی واقعیت این است که تحولات در منطقه خاورمیانه از نوعی به نوعی دیگر در حال تحول و دگرگونی است.
معاون ظریف عنوان کرد: موج اول حرکت‌ها در حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا در حال سپری شدن و در حال ورود به موج دوم هستند. اگر در موج اول شاخصه اول حرکت، انقلاب، حضور مردم در خیابان‌ها و اقدام علیه برخی نظام‌ها را در حوزه خاورمیانه و شمال آفریقا رقم زدند، در موج دوم آن ظاهر هیجانی و انقلابی را کمتر شاهد هستیم، اما در لایه‌های عقلانیت، در سطوح سیاسی و نخبگی و حتی در سطوح مردمی حرکت‌ها به شکل نرم‌افزاری‌تر و دقیق‌تری در حال تداوم یافتن است.
امیرعبداللهیان همچنین گفت که الگوی مشخصی هم برای این تحولات و حرکت‌ها در منطقه ارائه شده است.
وی در ادامه با بیان اینکه تحولات بیداری اسلامی از نظر شکل و الگو مشترکاتی داشت، خاطرنشان کرد: الگوی همه، تجمع در یک میدان بزرگ در پایتخت بود و الگو در همه این کشورها استفاده از فضای مجازی برای دعوت و فراخوان به این طغیان‌ها، شورش‌ها و ... بود. حضور جوانان به عنوان اولین صف و گروه در تمام این کشورها مطرح بود و پس از جوانان، حضور بانوان در همه این حرکت‌ها شاخص و مورد توجه است و پس از بانوان نیز شاهد حضور توده‌های مردم در مصر، بحرین، تونس و یمن بودیم.
معاون وزیر خارجه آخرین گروهی که وارد این تجمعات شدند را نخبگان و رهبران احزاب سیاسی ریشه‌دار و با سابقه ده‌ها سال مبارزه اسلامی در این کشورها عنوان کرد و افزود: آنها در انتخابات توانستند بیشترین رای را به دست آورند، اما جوانان که در خط مقدم بودند امروز شاهد کمترین نمود و ظهور آنها هستیم.
امیرعبداللهیان عنوان کرد: اینکه چرا نخبگان به جای اینکه در صف مقدم باشند در آخرین صف قرار گرفتند دلایل متعددی دارد که نیازمند بررسی محافل دانشگاهی است.
وی با بیان اینکه در سال‌های اخیر خاورمیانه آزمایشگاهی برای تغییر بوده است، ادامه داد: آمریکا و برخی بازیگران غربی با تمام توان از همه امکانات نظامی و غیرنظامی برای پیشبرد اهدافشان استفاده کرده‌اند و هیچ موضوع و برگهای نداریم که آمریکایی‌ها در ارتباط با تحولات منطقه از آن استفاده نکرده باشند.
معاون ظریف با ذکر این نکته که ویژگی جدیدی در وضعیت فعلی تعارضات ما با آمریکا و وضعیت دهه گذشته تعارضات ما با آمریکا وجود دارد، به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: به عنوان نمونه در موضوع عراق، آمریکایی‌ها خطاهای راهبردی فراوانی داشتند، یکی از ریشه‌های خطاهای آنها به این برمی‌گشت که شناخت دقیقی از منطقه نداشتند. خطای راهبردی انگلیس به مراتب کمتر از خطاهای راهبردی آمریکا بوده است. انگلیسی‌ها حتی علی‌رغم اینکه در اشغال عراق تنها متحد آمریکا بودند و به همراه آن عراق را اشغال کردند، اما به گونه‌ای در عراق رفتار کردند که وقتی انگلستان خواست از عراق خارج شود، خروج این کشور از عراق برای دولت انگلستان حیثیتی نبود و کمترین کشته را داده و کمترین صدمه را متحمل شدند.
امیرعبداللهیان ادامه داد: در پیچیدگی‌های حوزه منافع ملی آمریکا و انگلیس، انگلیسی‌ها برخی از تجاربی که از حضورشان در دهه‌های قبل به ویژه در منطقه و عراق داشتند را در اختیار آمریکایی‌ها قرار ندادند. ضمن آنکه با آمریکا بودند و نیروهای نظامی آمریکا و انگلیس مشترک عمل کرده و عراق را با هم اشغال کرده و می‌گفتند با همدیگر همپیمان هستیم، اما در حوزه‌هایی تجاربشان را در اختیار آمریکایی‌ها قرار نمی‌دادند.
وی یادآور شد: در یک حوزه‌هایی حتی نیروهای مدیریتی و فرماندهان انگلیس در عراق مشورت و اطلاعات غلط به آمریکایی‌ها می‌دادند و آمریکایی‌ها بیش از حد طبیعی صدمه و ضربه می‌خوردند. نتیجه این شد که وقتی آمریکایی‌ها می‌خواستند از عراق بیرون بروند، موضوع خروج آنها از عراق یک مسئله کاملا حیثیتی بود، زیرا آمریکا با حدود 180 هزار نیروی نظامی وارد عراق شده بود.
* اکنون قواعد بازی به شدت پیچیده است/آمریکایی‌ها در پرونده مصر هنوز گیج هستند
به گزارش فارس، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه در تشریح نوع مدیریت ایران در قبال تحولات منطقه گفت: در یک دهه گذشته قواعد بازی به مراتب ساده‌تر از اکنون بوده است. اکنون قواعد بازی به شدت پیچیده است. اکنون آمریکایی‌ها تجربه چندین سال حضور در سخت‌ترین شرایط در افغانستان، عراق و در پرونده‌های مختلف مرتبط با منطقه را دارند. به همین خاطر مدیریت پرونده برای ایران هم با پیچیدگی‌های خاصی مواجه است، هرچند ما کماکان شاهد تداوم خطاهای راهبردی آمریکا در پرونده‌های جدید منطقه هم هستیم.
معاون ظریف اضافه کرد: به عنوان نمونه در پرونده مصر هنوز آمریکایی‌ها گیج هستند، اما برخی از کشورهای منطقه تکلیف خود را می‌دانند. برخی از کشورهای عرب منطقه می‌دانند که در تحولات مصر باید کجا بایستند و از چه جریانی در راستای منافع و امنیت ملی خود استفاده کنند، ولی برای آمریکایی‌ها خطوط مبهمی در این رابطه وجود دارد. ولی با همه اینها بازی که امروز غربی‌ها و آمریکایی‌ها در منطقه ارائه می‌دهند با استفاده از تجارب قبلی‌شان در منطقه،بازی پیچیده‌ای است که دارای قو اعد ساده‌ای نیست.
وی در ادامه با بیان اینکه در تحولات منطقه اتفاقات جدیدی در حال رخ دادن است که آن تغییر بازیگران است، عنوان کرد: بازیگرانی وارد عرصه شدند که از نظر مقیاس کشوری و شاخصه‌های حاکمیتی در ضعیف‌ترین وضعیت قرار دارند، اما این بازیگران از این توانایی برخوردار شدند که در کشور مهمی همچون مصر وارد شده و تاثیرگذار باشند.
معاون رئیس دستگاه دیپلماسی در امور کشورهای عربی و آفریقایی اضافه کرد: اگر در گذشته در حوزه غرب آسیا؛ عربستان و مصر دو کشور عربی مهم و تاثیرگذار بودند، اما امروز مصر محتاج حمایت برخی کشورهای کوچک در منطقه ماست و حتی برخی کشورهای کوچک تعیین‌کننده مسیر حرکت مصر هستند.
امیرعبداللهیان به نقش عربستان در منطقه اشاره کرد و گفت: زمانی عربستان در منطقه به عنوان برادر بزرگ‌تر حداقل در حوزه خلیج فارس عمل می‌کرد، اما مجموعه تحولات منطقه و مجموعه شرایط داخلی عربستان سعودی اوضاع را به سمتی هدایت کرده که امروز عربستان کماکان کشور مهم و دارای اقتصاد قوی و ظرفیت بالا در منطقه هست، اما رابطه سلسله مراتبی دهه‌های گذشته که عربستان برادر بزرگ‌تر و در صدر بود و دیگر در کشورها در ذیل، در حال تغییر است.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: در موضوع سوریه وقتی تصمیم گرفته می‌شود که سفرای سوریه از کشورهای حوزه عربی و به ویژه حوزه خلیج فارس اخراج شوند، کشوری مثل یمن که حوزه امنیتی عربستان محسوب می‌شود نه سفارت سوریه را تعطیل و نه سفیر سوریه را اخراج کرد.
امیرعبداللهیان گفت: در بایکوت کردن قطر و فراخوانی برخی سفرای کشورهای حوزه خلیج فارس از قطر شاهد بودیم که به استثنای امارات، عربستان و بحرین، سه کشور دیگر حوزه خلیج فارس حاضر نشدند سفرای خود را فرابخوانند، این بدین خاطر است که هر کدام از این کشورها نقش جدیدی برای خودشان در منطقه پیدا کرده و در حال تبدیل به بازیگر توانمندی می‌شوند که می‌خواهند خودشان در ظرفیت موجود سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایفای نقش کنند.
*در برخی پرونده‌ها عربستان رفتاری شتابزده و عصبی از خود بروز داد
معاون عربی و آفریقای وزیر ادامه داد: متاسفانه شاهدیم عربستان به عنوان کشور مهم در منطقه در برخی از پرونده‌ها رفتاری شتابزده و بعضا عصبی از خود بروز داده است. در ریشه‌یابی ما از رفتار عربستان شاهد این هستیم که بسیاری از این رفتارهای شتابزده و عصبی ریشه در تصمیم برخی افراد افراطی در عربستان دارد، والا همچنان نظام سیاسی عربستان از تجربه و عقلانیت لازم برای اداره امور چه در داخل و چه در سطوح منطقه‌ای برخوردار است؛ ولی به دلیل تحولات سریع در منطقه، گاهی اوقات در سطوح فردی یا سازمانی تصمیمات مستقلی گرفته می‌شود که تاثیرات آن را به صورت سلبی و منفی در منطقه می‌بینیم.
به گزارش فارس، معاون وزیر خارجه اضافه کرد: در تمام تحولاتی که رخ می‌دهد ایران در منطقه در حال برآمدن است. در مجموعه مناسبات و تحولات به دلیل رویکرد عقلانی، مدیریت فعالانه پرونده‌ها توسط همه بخش‌های ذیربط در نظام و در عین حال به دلیل استفاده به موقع از بسیاری از فرصت‌ها توانسته‌ایم دست برتر را داشته باشیم.
امیرعبداللهیان مهمترین پرونده‌های ایران با غرب و آمریکا را مربوط به پرونده‌های منطقه دانست و گفت: اکثر مشکلات ما با عربستان مربوط به مسائل منطقه است تا مشکلات دوجانبه. اما در عین حال گفتمان انقلاب اسلامی و نفوذ معنوی ایران نکته مهم و قابل توجه بوده است.
وی اضافه کرد: در مذاکرات دیپلماتیک با کشورهای منطقه گفته می‌شود که شما در عراق، بحرین، سوریه و دیگر کشورها دخالت می‌کنید ولی ما می‌گوییم ما در هیچ یک از این جاها دخالتی نمی‌کنیم ولی نفوذ داریم، ما نفوذ منطقه‌ای داریم که به فرهنگ، تاریخ و ارزش‌های انقلابی و رفتار خردمندانه ما بر می‌گردد.
معاون ظریف تصریح کرد: ما حتما از نفوذ خود در منطقه در راستای تامین حداکثری منافع و امنیت ملی خود تاکنون استفاده کرده و در آینده نیز استفاده خواهیم کرد.
*دستور مذاکره با 1+5 صرفا در موضوع هسته‌ای است
امیرعبداللهیان در ادامه سخنانش به نگاه منطقه به جمهوری اسلامی ایران پرداخت و با ذکر این نکته که تحولات یک دهه گذشته در منطقه تعیین کننده بوده و تحولات کنونی نیز تعیین کننده‌تر است، گفت: یکی از عناصر تعیین کننده بحث مقاومت است. یکی از برگهای برنده ما در منطقه بحث مقاومت است و پرونده‌های مرتبط با مقاومت، ظرفیتی را برای ما فراهم کرده که دیگران نیازمند ما هستند.
وی خاطرنشان کرد: اگر در پرونده فلسطین، لبنان، عراق و پرونده‌های منطقه‌ای که در آن نفوذ داریم بازیگر بی‌خاصیت باشیم، هیچگاه آمریکا به سراغمان نمی‌آمد. الان در جریان مذاکرات هسته‌ای آمریکایی‌ها و برخی طرف‌ها به اشکال مختلف تلاش می‌کنند در سایر موضوعات با ایران وارد گفت‌وگو شوند، اما دستور مذاکره با 1+5 صرفا در موضوع هسته‌ای است.
معاون وزیر خارجه ادامه داد: ما با غرب با کشورهای مختلف گفت‌وگو و رایزنی داریم ولی به هیچ وجه بنا نیست راجع به پرونده مقاومت با آنها گفت‌وگو کنیم.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: هیچگاه چنین راهبرد و ایده‌ای در ایران نیست که بر سر چنین پرونده‌هایی با آمریکا معامله کنیم. امروز یکی از نگرانی که برخی کشورها در منطقه در گفت‌وگوها با ما عنوان می‌کنند این است به عنوان مثال درباره موضوع هسته‌ای. در گفت‌وگوها می‌گویند یا شما در حاشیه گفت‌وگوهای هسته‌ای راجع به آینده منطقه گفت‌وگو می‌کنید یا نمی‌کنید. گروهی می‌گویند اگر گفت‌وگو می‌کنید و ما در آن گفت‌وگوها نیستیم خیلی فاجعه است. گروه دیگر می‌گویند گفت‌وگوهایی که در حاشیه یا در متن 1+5 دارید، بر اساس اخبار ما موضوعات منطقه شامل آن نمی‌شود، اگر شامل آن نمی‌شود برای ما فاجعه است.
وی توضیح داد: گروهی در منطقه می‌گویند گفت‌وگوهای شما باید دستاوردی برای منطقه داشته باشد و گروهی دیگر می‌گویند اگر گفت‌وگو می‌کنید و ما در این گفت‌وگوها نباشیم، دچار مشکل است. البته این به دلیل برخی نگرانی‌هایی است که عمدتا از خارج از منطقه به آن دامن زده می‌شود.
به گفته معاون وزیر خارجه طرف‌هایی که حتی با ایران مذاکره می‌کنند همزمان نگرانی‌ها و شوک‌هایی را در منطقه ایجاد می‌کنند که بتوانند امتیازات لازم را در بحث مذاکراتی خودشان داشته باشند.
به گزارش فارس، امیرعبداللهیان در ارتباط با تحولات منطقه با بیان اینکه تحولات در آمریکا به ویژه در دوره اوباما همواره در مسائل منطقه تاثیرگذار بوده، خاطرنشان کرد: تحول در درون ساختار تصمیم‌گیری آمریکا گام به گام در حال بروز و نمود است، اما باید بدانیم که تغییر ذاتی در داخل آمریکا ایجاد نشده است.
*آمریکا در حال پوست انداختن
وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند هژمونی باقی مانده و از ابزار هژمونی خود استفاده کنند، عنوان کرد: آمریکا در حال پوست انداختن است و آمریکای کنونی آمریکای چند دهه قبل نیست که متناسب با سرعت تحولات در منطقه بتواند راهبردهای خودش را به روز کرده و تنظیم کند.
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه درباره خروج نیروهای آمریکا از منطقه هم گفت: برخی اعلام می‌کنند که همانگونه که بریتانیا زمانی از منطقه خلیج‌فارس خارج شد، آمریکایی‌ها نیز به دنبال خروج از این منطقه است. ما با رصد تحولات دریافته‌ایم که آمریکایی‌ها به دنبال نوعی خروج از منطقه خلیج‌فارس هستند، اما این خروج چند ویژگی دارد. هر چه خروج نظامی آنها از منطقه سرعت پیدا می‌کند، طرح‌های سیاسی و امنیتی‌شان برای منطقه حجیم‌تر و عملیاتی‌تر می‌شود.
وی گفت: اگر سخن از خروج نظامی آمریکا از منطقه مطرح است، لزوما به معنی خروج آمریکا از منطقه نیست، بلکه حضور نرم‌افزاری آمریکا تقویت و حضور سخت‌افزاریش در منطقه باز تعریف می‌شود.
* هیچ ترتیبات امنیتی بدون حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه شکل نخواهد گرفت
معاون وزیر خارجه ادامه داد: از زمان پیروزی انقلاب تاکنون نظم قبلی منطقه‌ای که به هم ریخت و فروپاشید هیچ نظم جدیدی جایگزین آن نشده است. مجموعه توانمندی‌ها، موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک و ظرفیت‌های ایران به گونه‌ای است که هیچ ترتیبات امنیتی بدون حضور جمهوری اسلامی ایران در منطقه شکل نخواهد گرفت و هر ترتیبات منطقه‌ای شکل بگیرد، متضمن امنیت پایدار برای منطقه نخواهد بود و این واقعیتی است که همه طرف‌ها به آن اذعان دارند.
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه اضافه کرد: در راهبرد مدیریت منطقه‌ای ایران حفظ و تامین حداکثری منافع و امنیت ملی همواره باید مدنظر باشد، علاوه بر آن ما تا زمانی مهم هستیم که متحدان قوی داشته باشیم. اگر بخواهیم به راحتی سر موضوعات منطقه‌ای کوتاه بیاییم، حتما طرف‌های مقابل ما وقتی ببینند بازوان ما را قطع کرده‌اند و ظرفیت منطقه‌ای ما به صفر نزدیک می‌شود، نمی‌توانیم اهمیت زیادی برای آنها داشته باشیم.
امیرعبداللهیان تصریح کرد: در سوریه در سه سال گذشته، راهبرد ایران در سوریه علی‌رغم همه سختی‌ها دقیق بود و به پیش رفت. البته ما این راهبرد را از طریق ارسال سلاح دنبال نکردیم. چون سوریه با روسیه پیمان دفاعی دارد و نیازی به سلاح ندارد ثانیا ما از ابتدا معتقد بودیم که ورود سلاح بیشتر به سوریه مشکل را حل نمی‌کند.
وی تصریح کرد: علی‌رغم شرایط تحریم ما هر کمکی که می‌توانست وضعیت مردم را در سوریه حفظ و بهبود ببخشد، کوتاهی نکردیم. در سه سال گذشته سوریه به مرحله‌ای رسید که نزدیک بود دمشق سقوط کند. 71 کشور با تمام امکانات پیشرفته نظامی، امنیتی، تبلیغاتی و سیاسی وارد کار شده بودند. جمهوری اسلامی ایران بسته‌های غذایی را در محاصره دمشق توسط نیروهای سوری در تک تک خانه‌ها توزیع کرد. امروز کمک‌های انسان دوستانه ما به سوریه بالاتر از حجم کمک‌های کشورهایی است که در این مسیر ادعا دارند.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: ما از ابتدا با پرونده سوریه در حوزه معارضه و تروریسم تفکیک شده برخورد کردیم. حتما مستشاران نظامی ما در سوریه به حکومت سوریه برای مبارزه با تروریسم کمک کردند. ما به صراحت به آمریکایی‌ها گفته‌ایم که شما هم در راستای تعهدات بین‌المللی خود در مبارزه با تروریسم مسئولیت دارید که به مردم و حکومت سوریه کمک کنید، اما بحث معارضین جدا است.
وی گفت: اگر امروز در سوریه نظرسنجی انجام شود، اکثر طرف‌ها محبوب‌ترین چهره را در بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی، جمهوری اسلامی ایران می‌دانند چون ما از حکومت دفاع کردیم، به دلیل نگاه راهبردیمان به محور مقاومت اما دفاع ما از حکومت به این معنا نبوده که ما به دنبال ایجاد نظام موروثی و سلطنتی در سوریه هستیم.
* در حال حاضر با تمام گروه‌های معارض سوریه ارتباط داریم
امیرعبداللهیان اضافه کرد: ما از مردم سوریه حمایت کردیم و آنها نیز کمک‌های انساندوستانه ایران و حمایت‌های ایران را در مقابله با پدیده تروریسم لمس کردند. با گروه‌های معارض حکومت کار کردیم.در حال حاضر با تمام گروه‌های معارض سوریه ارتباط داریم و آنها را برای ورود به گفت‌وگوهای ملی و روند دولت‌سازی پس از انتخابات در سوریه آماده و تقویت می‌کنیم.
وی یادآور شد: حتی در قبال گروه‌های مسلحی که در سوریه به عنوان تروریست عمل کردند نیز ایران از هر نفوذ و ظرفیتی که داشت در بعضی نقاط که محاصره شده بودند و استمداد طلبیدند که راه باز شود تا از معرکه فرار کنند، ایران به آنها کمک کرد زیرا نگاه ایران این بود که کمترین تلفات و آسیب در سوریه به مردم وارد شود و در عین حال اجازه داده نشود آن کسانی که در مقابل راهبرد ما هستند، متحد ما را در سوریه به راحتی سرکوب کنند.
معاون عربی و آفریقای وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: البته تلاش‌های ایران متضمن این پیام قوی به دنیا هم بود که برخلاف آمریکا و برخی طرف‌ها که در کمتر از دقیقه 90 و در دقایق 40 و 45 بازی متحدان‌شان را رها می‌کنند، ایران در حوزه‌های منطقه‌ای خود با متحدانش هم منطقی و اصولی برخورد می‌کند و هم اینکه متحدان خود را رها نخواهد کرد.
وی گفت: محور اصلی کار ما منافع و امنیت ملی و مصالح جهان اسلام است.
به گزارش فارس، امیرعبداللهیان در ادامه سخنانش عنوان کرد: واقعا در سوریه انقلاب به شکلی که در تونس و مصر اتفاق افتاد در کار نبود. علی رغم اینکه جامعه سوریه به شدت نیازمند اصلاحات بود و نظام تک حزبی و ساختار حزب بعث مورد انتقاد بود، اما اتفاقی که در این کشور رخ داد یک مهندسی معکوس از انقلابات موجود در خاورمیانه و شمال آفریقا بود.
وی افزود: بحران سوریه از مسجدی در درعا شروع شد و چند نفر تروریست خارجی در مناره‌های مسجد مستقر و به سمت نمازگزاران شلیک کردند.
معاون وزیر خارجه ایران با بیان اینکه حکومت سوریه هیچ وسیله‌ای جز تانک و اسلحه برای مقابله با بحران نداشت، عنوان کرد: سوریه آمادگی ورود به یک بحران شهری و شورش داخلی را نداشت. اما بحران در سوریه از مناطق مرزی شروع شد.
*بحران سوریه بحران آزمون‌ها
وی افزود: بحران سوریه برای ایران و محور مقاومت، بحران آزمون‌ها بود. ما الان هیچ ابایی نداریم که بگوییم حزب‌الله در سوریه است و این حضور برای دفاع از مرزهای لبنان و جلوگیری از ورود تروریست به لبنان هر اقدامی که لازم بداند، انجام می‌دهد.
معاون ظریف گفت: گاهی به ما می‌گویند چرا حزب الله در لبنان است و ما می‌گوییم بروید از حزب الله بپرسید. ولی شما به ما بگویید چرا در حال حاضر از 74 کشور از آمریکا گرفته تا اروپای غربی، انگلستان، فرانسه، آلمان، عربستان و تونس و تک تک کشورهای مهم در منطقه ما جنگجویانی در سوریه حضور دارند.
*یک جنگجوی ایرانی در سوریه حضور ندارد
وی با تأکید بر اینکه یک جنگجوی ایرانی در سوریه حضور ندارد، اظهار داشت: این بحران آزمون بزرگ برای دو طرف بازی بود و این بحران شکاف ها بود و نشان داد که ائتلاف‌ها خیلی زودگذر است و بازیگران مقابل نمی‌توانند به ائتلاف پایداری برسند. در حال حاضر کشورهای مداخله کننده از حدود 79 کشور به یازده کشور رسیده‌اند و عملا آنکه بازیگر فعال کنونی در سطح بین‌المللی در سوریه می‌باشد، کشور فرانسه است و الان آمریکایی‌ها هم در مسائل سوریه گیج شده و هر روز یک سیاست متعارضی را دنبال می‌کنند.
*با ترک‌ها به نقاط مشترک و نزدیکی درباره آینده سوریه رسیده‌ایم
معاون ظریف در خصوص عملکرد کشورهای منطقه در قبال سوریه با بیان اینکه ترکیه، قطر و عربستان در این قضیه فعالانه عمل می‌کردند، گفت: در شرایط کنونی با ترک‌ها به نقاط مشترک و نزدیکی درباره آینده سوریه رسیده‌ایم. با قطری‌ها دیدگاه‌های خیلی نزدیکی به هم داریم. با عربستان هنوز دیدگاه‌های ما درباره برخی پرونده‌های منطقه‌ای و از جمله سوریه فاصله دارد و نیازمند کار و گفت‌وگوی بیشتر و واقع بینی بیشتر دوستان ما در عربستان نسبت به تحولات منطقه‌ای است.
وی خاطرنشان کرد: بحران سوریه نشان داد که این بحران، بحران ناتوانی‌های هم هست. ناتوانی بخش عمده بازیگرانی که وارد این موضوع شدند.
* طرح چهار ماده‌ای وزیر خارجه ایران
به گزارش فارس، حسین امیرعبداللهیان در ادامه این نشست به سؤالات مطرح شده پاسخ داد و در پاسخ به سوالی عنوان کرد: هر اقدامی که در حوزه سیاست خارجی و منطقه می‌دهیم مبتنی بر تعامل سازنده، همکاری و ایفای نقش مثبت و سازنده جمهوری اسلامی است و اینگونه نیست که بگردیم ببینیم کجا دعوا است که در آنجا حضور داشته باشیم. هرجا جمهوری اسلامی وارد شده تمام تلاشش این بوده که از فرصت در راستای افزایش صلح، ثبات، امنیت و توسعه منطقه استفاده کند.
معاون وزیر خارجه با بیان اینکه آمریکایی‌ها در عراق ورود مستقیم داشتند، عنوان کرد: ما نفوذ معنوی و اقداماتی را در راستای منافع خود داشتیم که در نتیجه آن عراق از دشمنی بالفعل به متحدی استراتژیک و راهبردی برای ایران تبدیل شد.
معاون وزیر خارجه اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران در ورود به پرونده‌های مختلف سعی کرده از ظرفیت خود استفاده و خروجی کارش یک طرح مرضی‌الطرفین سیاسی باشد. ما برای بحران‌هایی چون بحرین، سوریه و ... که به نوعی ممکن است با ما مرتبط باشند راهکارهای سیاسی را ارائه و در چارچوب آن راهکارها اهدافمان را دنبال کردیم.
وی ادامه داد: امروز که انسداد سیاسی در پرونده سوریه ایجاد شده، تنها پرونده روی میز طرح 4 ماده‌ای وزیر خارجه ایران است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: طرف‌های مقابل در این باره اصرار داشتند که شما کمک کنید که انتخابات در سوریه به تعویق بیفتد تا طرح شما مورد توجه قرار گیرد و برعکس ما اعلام کردیم که این طرح باید ابتدا در شورای امنیت تصویب شود و اگر این طرح در شورای امنیت روی میز قرار گرفت و به مراحلی که ایران اعتقاد دارد هیچ چیز خارج از مسیر دموکراتیک و انتخابات نیست و به توقف خشونت‌ها کمک می‌کند، برسد ما از ارتباط و نفوذ خود در سوریه استفاده می‌کنیم که انتخابات در زمان دیگری برگزار شود، آنها گفتند که تضمین می‌کنید که بشار اسد انتخابات را به تعویق بیندازد؟ گفتیم نه؛ اینگونه نیست که ما هرچه به بشار اسد بگوییم او قبول کند. آنجا ساختاری دارد. خیلی‌ها تصور می‌کردند که ارتش سوریه در یک ماه اول سقوط می‌کند.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: آنچه ما در سوریه به دنبال آن هستیم این است که یک مسیر سیاسی مسئله سوریه را به نتیجه برساند. تعامل، راهبرد و ارتباطات ما با دولت سوریه برقرار است، ولی ما از حلقه‌های منطقه‌ای برای به نتیجه رساندن آن استراتژی حداکثر استفاده را می‌کنیم.
یکی از دانشجویان در خصوص اینکه اگر بشار اسد سقوط کند ایران چه خواهد کرد پاسخ داد: ایران همه سناریوها را درن ظر می‌گیرد و ما به طرف‌های مقابل در سوریه گفته‌ایم که نباید این مسئله جا بیفتد که چند کشور در ژنو راجع به آینده سیاسی یک کشور تصمیم بگیرند و این فقط مردم سوریه هستند که باید در این زمینه تصمیم بگیرند.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: ما هیچ منعی برای حضور در اجلاسی که حتی آمریکایی‌ها حضور دارند نداریم، ولی بارها اعلام کرده‌ایم که نه وظیفه شما است و نه ما بلکه این حق مردم سوریه است که درباره آینده خود تصمیم بگیرند.
به گفته وی کشورهای موثر در سوریه وظیفه دارند که بستری را فراهم کنند تا این بحران از طریق سیاسی حل و فصل شود و هر کس که مردم سوریه به آن رای بدهند جمهوری اسلامی ایران آن را مورد توجه قرار خواهد داد.
معاون وزیر خارجه ایران اضافه کرد: ما به دنبال اصلاحات در سوریه بوده و هستیم و معتقدیم بخش‌هایی از معارضه که چارچوب‌ها را در سوریه قبول دارند بیایند و در ساختارهای حکومتی سوریه حضور داشته باشند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار فارس درباره حضور ناظرانی از ایران در انتخابات سوریه عنوان کرد: سوری‌ها مکانیسمی را تعریف و از روسای مجالس کشورها خواسته‌اند که ناظرانی را برای حضور در این انتخابات اعزام کنند و همچنین از برخی شخصیت‌های شناخته شده بین‌المللی که نزدیک به بی طرفی هستند نیز دعوت به عمل آورده‌اند.
وی گفت: ما به آقای اخضر ابراهیمی گفته‌ایم که آمادگی داریم که زمینه حضور ناظران سازمان ملل را نیز فراهم کنیم.
وی همچنین گفت که آمریکایی‌ها به هیچ‌وجه به دنبال برگزاری انتخابات در سوریه نیستند و علی‌رغم آنچه از دموکراسی و انتخابات سخن به میان می‌آورند اما در گفت‌وگوهای غیر مستقیم به ما می‌گویند که شما انتخابات سوریه را به تعویق بیندازید بشار اسد تا دو سال دیگر به عنوان رئیس جمهور بماند.
معاون وزیر خارجه ایران بار دیگر تصریح کرد: تصمیم به برگزاری انتخابات یک تصمیم داخلی و حاکمیتی است.
وی ادامه داد: با ارزیابی‌ای که انجام داده‌ایم بیش از 70 درصد سوریه از لحاظ سرزمینی و جمعیتی برای حضور در انتخابات آمادگی دارند.
*ناخرسندی از اینکه مصر از مسیر دموکراسی فاصله گرفته
امیرعبداللهیان در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار فارس درباره انتخابات مصر که قرار است از فردا برگزار شود اظهار داشت: ما همچنان نسبت به اتفاقاتی که در مصر افتاد سوالات و ابهامات فراوانی داریم و از اینکه مصر از مسیر دموکراسی فاصله گرفته خرسند نیستیم. از اینکه سران گروه‌های اسلامی و اخوان‌المسلمین و جریانات و حرکت‌های مردمی و اسلامی در مصر دستگیر و زندانی و احکام خشن اعدام‌های چندصد نفری برای آنها صادر شده، جمهوری اسلامی در این خصوص تحفظ جدی دارد و مراتب نگرانی خود را به مقامات دولت مصر اعلام کرده‌ایم.
وی اضافه کرد: در عین حال از اینکه مصر به مسیر دموکراسی و انتخاباتی برگردد و فرصتی فراهم شود که مردم در شرایط برابر در انتخابات شرکت کنند خرسند هستیم. متاسفانه آنچه که در جامعه امروز مصر شاهد آن هستیم تقسیم مردم مصر به دو گروه است و این دارد به سطوح مختلف مصر سرایت می‌کند که به مصلحت مصر نیست و امیدواریم انتخابات در شرایطی برابر که همه امکان مشارکت را داشته باشند به خوبی برگزار شود.
* ارتباط حماس با ایران هیچگاه قطع نشد
معاون وزیر خارجه در پاسخ به سوالی در خصوص اینکه گروه‌های جهادی فلسطین از ایران فاصله گرفته‌اند، تصریح کرد: در بدترین و حادترین شرایط بحران سوریه نیز شاید تنها گروه جهادی که گفته می‌شد نگاهش با ایران فاصله دارد حماس بود، ولی ما ارتباطمان را با حماس داشتیم. برخی افراد در حماس مواضع شخصی را داشتند که بیان می‌کردند.
وی تاکید کرد: تشکیلات حماس به عنوان یک جریان اصیل مقاومتی در فلسطین هیچگاه ارتباطش با ایران قطع نشد و در عین حال آنها هم مواضع‌شان را نسبت به محور مقاومت و سوریه توانستند مورد بازنگری قرار دهند.
امیرعبداللهیان همچنین گفت که جمهوری اسلامی ایران از نفوذ معنوی خود در تحولات منطقه استفاده کرده و دخالت و حضور فیزیکی در هیچ‌یک از کشورهای منطقه نداشته و نخواهد داشت.
معاون وزیر در پاسخ به سوالی درباره دو بار حمله به سفارت ایران و رایزنی فرهنگی کشورمان در بیروت، اظهار داشت: دو بار عملیات تروریستی علیه اماکن دیپلماتیک ما در بیروت طی ماه‌های اخیر انجام شد که هر دو بار همزمان با مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 بود. اینکه تصادفی و یا تعمدی بود و اینکه می‌خواستند فضای رسانه‌ای را تغییر دهند همه این احتمالات وجود دارد، اما آنچه که به عنوان واقعیت وجود داشت این است که جریانات افراطی و سرریز ناامنی‌ها از سوریه می‌خواستند این پیام را به ایران بدهند که برای حمایت از سوریه هزینه سنگینی را باید بپردازید.
امیرعبداللهیان در پاسخ به این سوال که آیا ایران به دنبال دموکراسی‌سازی در سوریه است گفت: بله؛ پیشنهادات عملی در این خصوص به مقامات سوریه داده شده است.
