تنش ميان گروههاي مختلف در ليبي نه فقط پيچيدگي اوضاع اين كشور را به همراه داشته، بلكه نگراني از خطر سلاحهاي بازمانده از دوره حاكميت "معمر قذافي" امنيت كشورهاي همسايه ليبي و ديگر كشورهاي منطقه را هم با تهديد روبرو كرده است.
روزنامه "العرب" چاپ لندن نوشت: ارتش ليبي با يورش نظامي گسترده در شهرهاي بنغازي، طرابلس و درنه كه گروههاي مسلح و ديگر گروههاي تندرو براي در اختيار گرفتن نهادهاي دولتي در آنها هزاران حساب باز كرده بودند توانست پايگاههاي مهم گروه تروريستي "انصار الشريعه" را به كنترل خود در آورد.
تحليلگران در اختيار گرفتن پايگاه گروههاي تروريستي را شكست كمر شكن براي اين گروهها ميدانند.
"صالح المبروكي" پژوهشگر ليبيايي، در اين باره به شبكه "غد العربي" لندن گفت: ارتش ليبي توانست پايگاههاي مهم گروه تروريستي انصار الشريعه را در اختيار گيرد و اين گروهها، افزون بر اينكه پايگاه نظامي خود را از دست دادند، در نزد مردم منطقه هم از هيچ پايگاهي برخودار نيستند.
وي افزود: راهبرد ارتش ليبي بسيار موفقيت آميز بود و شهرها بنغازي و درنه از همه طرفها محاصر شدند و نيروهاي ارتش ليبي در خيابانهاي اين شهر سرگرم نبرد با تندروها و تروريستها هستند.
بيشتر شهرهاي ليبي به ويژه طرابلس و بنغازي از درگيريهاي مسلحانه ميان گروههاي مسلح رنج ميبرند و ميان جريانهاي ليبرال و اسلام سياسي اين كشور هم بحران حاكم است.
در حالي كه بيش از سه سال از انقلاب مردم ليبي و كشته شدن سرهنگ معمر القذافي سپري ميشود، اين كشور هنوز روي آرامش را به خود نديده است. درگيريهاي پيوسته ميان گروههاي گوناگون اوضاع را پيچيده كرده و سايه مرگ در سراسر ليبي گسترده شده است. ساختار قبيلهاي در ليبي و وجود سلاح در دست مردم اين كشور سبب شده است تا ناامني بيشتر شود.
به گزارش ايرنا در اين رابطه، روزنامه "راي اليوم" چاپ لندن در گزارشي به قلم "عبدالباري عطوان" نوشت: پيشبيني ميشد كه شهرهاي ليبي به ويژه پايتخت اين كشور جشنهاي شادي و پايكوبي را به سبب سالگرد كشته شدن معمر القذافي و سرنگوني نظام وي شاهد باشند، اما عكس اين اتفاق رخ داده، غم و اندوه در سراسر كشور خيمه زده و كشت و كشتار يكي از مهمترين عنوانهاي بحران است و تنش ميان شبه نظاميان هر روز گستردهتر ميشود.
به نوشته راي اليوم، هنگامي كه مردم ليبي، نظام حكومتي سرهنگ قذافي را سرنگون كردند بيشتر آنان پيشبيني ميكردند كه ليبي تبديل به دبي ديگري شود، اما عكس اين خواسته رخ داد و اين كشور به سومالي ديگري تبديل شد. بيشتر مردم اين كشور اكنون در روياي مهاجرت به كشور ديگري هستند و ليبي و ساحل هزار كيلومتري آن به مكاني براي مهاجرت مردم اين كشور به خارج تبديل شده است.
همچنين روزنامه "السفير" لبنان نوشت: ليبي امروز بر سر چند راهي قرار گرفته است. پس از سپري شدن بيش از سه سال از كشته شدن قذافي امروز در همه مناطق ليبي هرج و مرج در جريان است.
در شرايطي كه ابرهاي تيره تروريستي بر فضاي كلي كشورهاي عربي سايه افنده است مردم ليبي نگران هستند كه كشورشان به دولتي شكست خورده تبديل شود و در آتشفشاني از خون غرق گردد.
در ليبي همه همزمان هم انقلابي و هم مسلح هستند. همه شعار از انقلاب و دستاوردهاي انقلابي سر ميدهند. شبه نظاميان در اين كشور پس از كشته شدن معمر القذافي مانند قارچي رشد كردهاند.
به گزارش تارنماي شبكه خبري "محيط" امارات با وجود اينكه سه سال از كشته شدن سرهنگ قذافي سپري ميشود بازهم مردم اين كشور به آرمانهاي انقلابي خود دست نيافتهاند. اكنون به سبب وجود اختلافها و تنشها ميان طرفهاي گوناگون تاسيس دولتي يكپارچه در ليبي فقط به يك رويا تبديل شده است. ساختار قبيلهاي و وجود سلاح در دست مردم در روند سياسي اين كشور تاثير گذار است.
ليبي سه سال پس از سرنگوني قذافي به جنگلي تبديل شده است كه در آن شناسايي انقلابيون واقعي و تروريستهاي تندور بسيار سخت است.
برخي از اين جريانها به سلاحهاي بازمانده از دوران قذافي دست يافته و تلاش ميكنند تا اصول دولت فدرال را در كل كشور تقويت كنند.
انبارهاي سلاح قذافي با سقوط وي به دست شبه نظامياني افتاد كه در بركناري وي تقش داشتند. اكنون ليبي به منبع اصلي قاچاق اسلحه و تجهيزات نظامي به كشورهاي آفريقايي و برخي از كشورهاي خاورميانه تبديل شده است.
در اين رابطه، شبكه "الجزيره" قطر در گزارشي به قلم "عبيد إميجن" نويسنده موريتانيايي نوشت: پس از فروپاشي نظام قذافي، انتشار سلاح در منطقه ساحل آفريقا بحراني شدن اوضاع را سبب شد. در آغاز تاجران مدني به قاچاق سلاح از ليبي دست ميزدند، اما طولي نكشيد كه شبكههاي پيچيدهاي براي قاچاق سلاح از ليبي شكل گرفت. اين شبكهها اكنون در مرزهاي ليبي فعال هستند. در ميان افراد اين گروهها، مرداني وجود دارند كه در پيمودن پستي و بلندي مرزها و بيابانها از مهارت ويژه برخوردارند و وجود اين افراد قاچاق سلاح از ليبي به سوي مالي، نيجريه، سودان، آفريقاي مركزي، تونس و الجزاير را امكان پذير كرده است.
برپايه اين گزارش، از ليبي به 14 كشور سلاح قاچاق شده است؛ به طوري كه برخي از گزارشها نشان از اين دارد كه بيش از 45 ميليون قبضه سلاح از اين كشور آفريقايي به خارج از مرزها قاچاق شده است. قاچاق سلاح از ليبي به كشورهاي آفريقايي چالشهاي امنيتي بسياري را در اين كشورها سبب شده و هنوز هم هيچ تدبيري براي رويارويي با خطر اين سلاحها انديشيده نشده است. چنين مسالهاي باعث ميشود تا در آينده كشورهاي آفريقايي زير شبح و سياهي تهديد قرار گيرند.
به نوشته شبكه الجزيره، بسياري از كشورها در منطقه ساحلي با شورشياني روبرو هستند كه نقطه آغاز يورشهاي آنان ليبي است. عمليات قاچاق سلاح از ليبي به سوريه و مصر در تقويت قدرت گروههاي تروريستي نقش داشته است. همچنين قاچاق سلاح از ليبي به تونس، سومالي و الجزاير در قدرت گيري گروههاي تروريستي سهم داشته است. گزارشها نشان از اين دارد كه گروه تروريستي بوكوحرام توانسته است از راههاي اصلي در شمال نيجر و غرب چاد سلاحهايي را از ليبي به سوي نيجريه منتقل كند.
ليبي اكنون به نقطه جذب انواع ايدئولوژيهاي تندروانه تبديل شده است؛ به طوري كه اكنون نه فقط در عرصه داخلي نسبت به اوضاع اين كشور احساس نگراني ميشود، بلكه كشورهاي همسايه هم نسبت به تاثير پذيري از آشوبهاي ليبي ابراز نگراني ميكنند. همچنين آثار منفي رخدادهاي ليبي در اوضاع سوريه تاثير داشته است؛ به طوري كه شمار تروريستهايي كه از ليبي روانه سوريه شدهاند در همسنجي با تروريستهاي ديگر كشورها از آمار بسيار بالايي برخودارند. همچنين اين كشور سرچشمه سلاحهايي است كه در سوريه به دست دهشت افكنان ميرسد.
روزنامه العرب چاپ لندن نيز در مقالهاي نوشت: مشكل ليبي با تروريستها فقط رويارويي با گروه تروريستي انصار الشريعة در بنغازي يا گروه فجر ليبي در طرابلس نيست، بلكه خطر ديگري كه در اين باره وجود دارد تبديل شدن منطقه به پناهگاه و گذرگاهي امن براي تروريستهاي ليبيايي و خارجي است.
كارشناسان ميگويند تروريستها از گذرگاهي موسوم به "مثلت السلفادر" كه در مرزهاي مالي، نيجريه و الجزاير است در رفت و آمد هستند. همچنين اين گذرگاه به مكاني امن براي مهاجران غير قانوني، قاچاقچيان و تروريستهايي تبديل شده است كه در شمال آفريقا، در حال آمد و شد هستند. كارشناسان معتقدند جنوب ليبي به پناهگاه تندروها تبديل شده است و به سختي ميتوان مرزهاي نيجريه، ليبي و الجزاير را كنترل كرد. وي افزود: به راحتي ميتوان در اين منطقه پهناور رفت و آمد كرد و هيچ نيرويي نميتواند ادعا كند كه بدون داشتن به روزترين فناوريها ميتواند اوضاع اين منطقه را زير نظر داشته باشد.
جمهوري اسلامي