تحلیلگر سیاسی تونس با اشاره به اینکه راه حل بحران لیبی با حل پرونده‌های منطقه مرتبط است، گفت: پادشاهی جدید سعودی شریک شدن محدود اخوان المسلمین در حکومت‌های عربی به غیر از حاشیه خلیج فارس را راه حل بحران‌های منطقه می‌داند.
«خالد القفصاوی»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی تونس در گفت‌وگوی تفصیلی با خبرنگار خبرگزاری فارس در تونس به بررسی عملکرد دولت جدید تونس بخصوص در دو پرونده اساسی اقتصاد و امنیت این کشور و همچنین تحولات منطقه‌ای پرداخت.
القفصاوی با اشاره به اینکه کابینه ائتلافی الحبیب الصید به رهبری سکولارها در سردرگمی سیاسی بزرگی به سر می‌برد، گفت: تونس قادر به رویارویی با تحولات پیش رونده در لیبی نیست.
وی با رد راه حل نظامی برای بحران لیبی، اوضاع لیبی را با اوضاع منطقه‌ای و میزان پیشرفت گفت‌وگوها و مذاکرات بین محورهای درگیر در منطقه و جهان مرتبط خواند و گفت: راه حل در لیبی نخست با حوادث مصر و دوم با حوادث عراق، یمن و سوریه در ارتباط است و حل پرونده لیبی همزمان با حل این پرونده‌ها و میزان پیشرفت روند حل این پرونده‌ها امکان‌پذیر است.
نویسنده تونسی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: جهان عرب شاهد تغییرات ژئو سیاسی و مناقشات منطقه ای است و همین امر نظام مصر را به قرار دادن نام حماس در فهرست گروه‌های تروریستی سوق داده تا بدین شکل خود را به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نزدیک کرده و حمایت آنها را برای خود جلب کند.
القفصاوی با اشاره به مواضع تلافی جویانه مصر نسبت به اسلام گراها و در راس آن جماعت اخوان المسلمین گفت: برخورد مصر با پرونده‌های پیچیده بیش‌تر از اینکه منطقی و از سر دوراندیشی و آگاهی سیاسی باشد، تحت تاثیر موضع گیری‌های شخصی و روانی شخص السیسی است.
نویسنده تونسی در بخش دیگری از سخنانش درباره نزدیکی ریاض و آنکارا در برهه کنونی و تاثیر آن بر تحولات منطقه و شمال آفریقا نیز گفت: عربستان و ترکیه جز در مساله اخوان المسلمین در دیگر مسائل منطقه‌ای از جمله سرنگونی نظام سوریه با یکدیگر توافق دارند و از سوی دیگر عربستان بر خلاف مصر مانعی در شریک کردن محدود اخوان در قدرت در کشورهای مختلف عربی نمی‌بیند و احتمالا در این قضیه با متحد راهبردی ترک خود به توافقی دست یابد که نتیجه آن شریک شدن جزیی اخوان در حکومت باشد، حتی اگر این امر به قیمت کنار رفتن السیسی در مصر و خلیفه حفتر در لیبی باشد.
فارس: انتقادهای زیادی از سوی محافل سیاسی به دولت الحبیب الصید در تونس وارد است که از جمله آن ناکامی در حل بحران اقتصادی و ناامنی در این کشور است، نظر شما در این باره چیست؟
القفصاوی:به نظر من سخن گفتن از بحران شدید اقتصادی در تونس و مرتبط کردن آن با اوضاع امنیتی و تهدیدهای تروریستی حرف‌های تکراری بخش اعظم رسانه‌های سمعی و بصری یا مکتوب در تونس است که توجهیات دولت الحبیب الصید برای سرپوش گذاشتن بر ناتوانی در پاسخ به احتیاجات ملت تونس را ترویج می‌دهند.
اوضاع امنیتی و اقتصادی تونس طی چهار سال اخیر وخیم بوده است اما زمانی که اسلام‌گراها رهبری ائتلاف حاکم بر تونس را برعهده داشتند همین سکولارها که امروز به قدرت رسیده‌اند، اسلام‌گراها را به ناکامی و ناتوانی در مدیریت امور کشور و حل بحران اقتصادی متهم می‌کردند.
حزب ندای تونس در مبارزات انتخاباتی خود بر این نکته تاکید داشت که راه حل‌هایی برای دو پرونده اقتصادی و امنیتی تونس در اختیار دارد، شرایط اقتصاد جهانی هم به گونه‌ای به نفع تونس تمام شده که هیچ کدام از دولت‌های سابق خوابش را هم نمی‌دیدند و آن کاهش شدید قیمت نفت بود که میلیاردها به خزانه دولت اضافه کرد و درصد مهمی از کسری در صندوق یارانه را با فراهم سازی بیش از نیمی از بودجه اختصاصی برای یارانه فرآورده‌های نفتی جبران کرد.
اما در موضوع اوضاع منطقه‌ای و تهدیدهای تروریستی، دولت الصید از آغازین روزهای کار خود با نوعی سردرگمی بزرگ در شیوه تعامل با یکی از مهم‌ترین پرونده‌ها که پرونده لیبی، کشور همسایه تونس است به سر می‌برد و وزیر خاجه کشورمان هم که با اظهارات عجولانه و ضد و نقیض خود درباره لیبی دردسر ساز شده است، یک بار از طرفی در لیبی علیه طرف دیگر حمایت میکند و بار دیگر از دو دولتی که با یکدیگر درگیری مسلحانه دارند حمایت میکند؛ بنابراین تونس موضع شفافی نسبت به طرح ائتلاف‌های منطقه‌ای ندارد و این امر شاید به ماهیت ساختار دولت تونس بازمی گردد که دو حزب بزرگ و متضاد (سکولار و اسلام گرا)را در برگرفته هر کدام از این دو حزب در یک محور منطقه‌ای ورود پیدا کرده که منافع بین این دو تا سر حد درگیری با یکدیگر تناقض دارد.
فارس: در سایه اوضاع متشنج لیبی، دولت تونس مخالفت خود را با مداخله نظامی در لیبی اعلام کرد به نظر شما راه حل مناسب تر برای تونس به منظور حفظ امنیت و موازنه‌های منطقه ای آن چیست و آیا طرف‌های لیبیایی در ایجاد راه حل سیاسی برای بحران این کشور موفق خواهند بود؟
القفصاوی: به اعتقاد من راه حل نظامی برای لیبی طی چهار سال اخیر تجربه شده و همچنان ادامه دارد، خواه این حمله به طور نیابتی و یا به طور مستقیم از سوی نیروهای منطقه‌ای درگیر بر سر لیبی صورت می‌گیرد و همگان می‌دانند که این راه حل در تمام کردن درگیری موفق نبوده است و در مقابل گسترش سلاح غیرقانونی در لیبی که به دیگر کشورها هم قاچاق می‌شود، امنیت همه کشورهای همسایه را تهدید میکند.
به همین دلیل الجزایر در راستای اهتمام به حفظ ثبات منطقه به گفت‌وگوی بین گروه‌های لیبیایی در الجزیره دعوت کرد؛ اما درباره میزان موفقیت این گفت وگوها در پایان دادن به بحران لیبی باید گفت که موفقیت گفت وگوها تنها با میزان آمادگی طرف‌های لیبیایی برای حل بحران این کشور مرتبط نیست، بلکه با اوضاع منطقه‌ای و میزان پیشرفت گفت‌وگوها و مذاکرات بین محورهای درگیر با یکدیگر در منطقه و جهان نیز در ارتباط است، بنابراین راه حل در لیبی نخست با حوادث مصر و دوم با حوادث عراق، یمن و سوریه در ارتباط است و حل پرونده لیبی همزمان با حل این پرونده‌ها و میزان پیشرفت روند حل این پرونده‌ها امکان‌پذیر است.
فارس:حکم دادگاه قاهره در تروریستی خواندن جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
القفصاوی: سیاست عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر از زمان رسیدن به قدرت پس از کودتا علیه مرسی مبتنی بر وابستگی و انتقام‌گیری است، وی در موضع گیری‌های خود کاملا به طرف‌هایی وابسته است که از کودتا علیه حکومت محمد مرسی حمایت کردند.
السیسی حتی در داخل مصر نیز از حمایت کافی برخوردار نیست و در خاموش کردن آتش اعتراضات علیه کودتایی که به راه انداخت و همچنین در سرکوب تروریسم ناکام بوده و خطر گروه‌های تروریستی در دوره وی جدی‌تر بوده و ما شاهد حملات تروریستی بیش‌تر و دردناک‌تری در مصر هستیم.
از سوی دیگر ما هر روز شاهدیم که مصر جبهه جدیدی علیه کشور، گروه یا طرفی سیاسی گشوده است و در همه این نبردها و درگیری‌هایی که السیسی یک تنه وارد آن می‌شود و حتی متحدانش همچون عربستان و امارات هم از ورود به آن سخن نمی گویند، درصدد مبارزه با اخوان المسلمین است.
مصر در ابتدا بر اساس حکمی قضایی اخوان المسلمین را سازمانی تروریستی نام‌گذاری کرد که به تنش بیش‌تر در روابط این کشور با ترکیه و قطر و حتی با مغرب (دولت اسلامگرای بنکران) منجر شد و سپس از ورود به جنگ با گروه‌های اسلام‌گرا در لیبی سخن گفت و امروز ما شاهدیم که رسانه‌های مصری، حماس را هدف انتقادها و حملات شدید قرار داده‌اند تا جایی که برخی شخصیت‌های رسانه‌ای در مصر خواستار حملات نظامی نیروهای مسلح مصر علیه اهالی غزه همچون حمله اخیر علیه لیبی شده اند و می‌گویند حماس که خود جنبشی اخوانی است که بر غزه سیطره دارد و این هم موضع عجیبی است .
بنابراین مواضع السیسی بیش‌تر تلافی‌جویانه است تا نشانگر مدیریت عالی کشوری بزرگ همچون مصر باشد، یعنی برخورد مصر با پرونده‌های پیچیده بیش‌تر از اینکه منطقی و از سر دوراندیشی و آگاهی سیاسی باشد،تحت تاثیر موضع گیری‌های شخصی و روانی شخص السیسی است.
در عین حال عربستان سعودی نیز که حامی رئیس جمهور مصر است، عاقلانه‌تر از السیسی با مسائل تعامل میکند و ما دیدیم که به خوبی به استقبال رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه رفت، با وجود اینکه وی را به حمایت از اخوان متهم میکند کما اینکه عربستان گفت‌وگو بر سر پرونده عراق و یمن را پذیرفته است.
فارس: نظر شما درباره سفر همزمان رجب طیب اردوغان و عبدالفتاح السیسی به عربستان آن هم وقتی که منطقه شاهد تغییرات ژئو سیاسی است، چیست؟
القفصاوی: سفر ادوغان به عربستان پیش‌بینی شده و قابل انتظار بود و در چارچوب استطاعت ترکیه برای حل پرونده‌های ناتمام صورت گرفت و به مجرد اولین نشانه تغییر در عربستان ترک‌ها فرصت را از دست ندادند تا دیدگاه‌های خود را درباره مسائل منطقه مطرح کنند و نظر طرف سعودی را هم در پی تغییر بزرگ در راس هرم قدرت در عربستان جویا شوند.
سخن گفتن از نزدیکی عربستان و ترکیه چیزی عجیبی نیست، دو طرف تقریبا بر سر همه چیز با یکدیگر اتفاق نظر دارند و نقاط مشترک دیدگاه‌هایشان از نقاط اختلافش بیش‌تر است.
ریاض و آنکارا مدت‌هاست هر دو خواستار سرنگونی نظام کنونی حاکم بر سوریه هستند و در بسیاری مسائل منطقه‌ای و بین المللی موضع نزدیکی نسبت به یکدیگر دارند و تنها وجه اختلافی دیدگاه‌هایشان نسبت به اخوان المسلمن و جایگاه آن در شرایط وقوع تغییرات ژئو سیاسی در منطقه و روی کار آمدن بهار عربی است.
به اعتقاد من عربستان بر خلاف السیسی مانعی در شریک کردن محدود اخوان در قدرت در کشورهای مختلف عربی نمی‌بیند و تنها شرط آن این است که این کشورها به غیر از امیرنشین‌های حاشیه خلیج فارس باشند و احتمالا این قضیه را با متحد راهبردی ترک خود به مذاکره گذاشته است و می‌تواند درباره آن به توافقی دست یابد که نتیجه آن شریک شدن جزیی اخوان در حکومت باشد، در عین حال فرصتی هم برای گسترش نفوذ این جماعت در منطقه وجود داشته باشد و ما معتقدیم عربستان این خط مشی را (همچون در تونس) در پیش می‌گیرد حتی اگر این امر به قیمت کنار رفتن السیسی در مصر و خلیفه حفتر در لیبی باشد.
