یک تحلیلگر معروف عرب با اشاره به پاسخ منفی پارلمان پاکستان به درخواست عربستان برای مشارکت در عملیات زمینی در یمن اعلام کرد یکی از مزایای نبود پارلمان همین است زیرا اگر بود با حمله زمینی موافقت میکرد.
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری فارس، «فهمی هویدی» تحلیلگر معروف عرب در یادداشتی به جواب منفی پاکستان به درخواست ریاض برای عملیات زمینی اسلامآباد در یمن پرداخت سپس آن را با وضعیت مصر که اکنون پارلمان ندارد، مقایسه کرد
بر اساس گزارش روزنامه «الشروق» مصر، هویدی نوشت: پاسخ پاکستان زیاد دور از انتظار نبود با این حال دلایلی وجود دارد که ممکن است این تصور را برای برخی به وجود بیاورد که با توجه به روابط محکم میان دو کشور، این مشارکت فیصله یافته است. علاوه بر روابط شخصی میان «نواز شریف» نخستوزیر پاکستان با عربستان، کمک مالی ریاض به اسلام آباد در زمینههای مختلف وجود داشته است.
هویدی افزود: عربستان علاوه بر ادامه حمایت اقتصادی از برنامه هستهای پاکستان، سابقهای طولانی مدت در ساخت مساجد پاکستان دارد و بزرگترین مسجد اسلامآباد یعنی مسجد «ملک فیصل» را عربستان ساخته است. اما نواز شریف دوبار تبعید شد و هر دو بار میهمان ریاض بود. یکبار در سال 2000 که با کودتای «پرویز مشرف» روبرو شد و بار دیگر در سال 2007 که دادگاه عالی پاکستان به او اجازه بازگشت به کشورش را داد اما هنوز نرسیده بود که حکومت مشرف بار دیگر وی را به جده فرستاد.
هویدی در ادامه نوشت: پس مشاهده میشود که روابط میان دو کشور دارای شور و حرارت خاصی است اما هنگامی که یک موضوع به پارلمان که از احزاب مختلف تشکیل شده، ارائه میشود وضعیت تفاوت دارد و بحث عوامل موضوعی و منافع بزرگ ملی در میان است؛ این عوامل به این شرح است:
1: عامل اول ابهامات غیر قانع کننده و نامشخص است زیرا خود جنگ یمن با مشکلی داخلی آغاز و عوامل خارجی بر آن افزوده شد و کمکم دایره آن بیشتر شد. این موضوع ممکن است ارتش پاکستان را در باتلاقی گرفتار کند که نداند چطور از آن خارج شود خصوصا اینکه دکترین جنگ اسلامآباد در درجه اول آماده تهدید احتمالی از سوی هند است.
2: موضوع دیگر طرفهای خارجی در درگیری یمن هستند. درست است که پاکستان روابط گرمی با عربستان دارد اما روابطش با طرف دیگر یعنی ایران نیز دارای اهمیت است به نحوی که فدارکاری در هر طرف را ممنوع میکند. اسلام آباد با تهران مرزهای مشترکی در جنوب شرقی دارد و قومیت بلوچ در هر دو کشور زندگی میکنند و این منطقه خود دارای درگیریها یبسیاری است که هر دو طرف خواهان آرام کردن آن هستند. علاوه بر این، اینکه پاکستان بر نفت و گاز وارداتی ایران تکیه کرده است و این موضوع جزء منافع مهم اسلام آباد به شمار میرود.
3: عامل مذهبی نیز پاکستان را در شرایط سختی گذاشته است. شیعیان حدود 25 تا 35 درصد جمعیت این کشور را تشکیل میدهند و این تعداد برابر با جمعیت حوثیهای یمن است و شیعیان در پاکستان قدرت سیاسی و اقتصادی معتبری به شمار میروند. خود نواز شریف رئیس حزب شیعی «انجمن اسلامی» است و اینکه ائتلاف شیعی در پارلمان دارای اعتبار است. برای تمام این دلایل استقبالی برای رأی مثبت به مداخله ارتش پاکستان برای حمله زمینی در یمن در کنار عربستان و اتحاد سُنی علیه نفوذ ایران و شیعه در یمن وجود ندارد.
4: دلیل چهارم که کم اهمیتتر از دلایل قبل نیست این است که علیرغم نفوذ ارتشیهای در بخش عمومی پاکستان، اما این کشور دارای جامعه مدنی قدرتمندی است که احزاب معارض در آن نقشی پررنگ در پارلمان و میان مردم دارند. «اعتزاز احسن» رئیس حزب معارض دائما مخالف و ناقد است و حکومت بارها خواستار استفعای وی شده است. فکر مشارکت پاکستانیهای در جنگ یمن از جانب او و دیگر احزاب معارض رد شد و اعلام کردند که ارتش این کشور قابل اجاره دادن نیست.
خلاصه اینکه قدرتهای سیاسی در پارلمان پاکستان همان کسانی هستند که علیرغم مواضع دوستانه حکومت با عربستان، درخواست این کشور را رد کردند.
این تحلیلگر عرب در ادامه از خود میپرسد: اما سوالی که به ذهن میرسد این است که اگر همین پیشنهاد به پارلمان مصر ارائه میشد، چه اتفاقی میافتاد؟. هویدی سپس به خود پاسخ میدهد: این یک سوال فرضی است زیرا ما [فعلا] پارلمان نداریم و تصمیمها به محض گرفته شدن و بدون اینکه افکار عمومی مصر در جریان باشد، اجرایی میشود. به همین دلیل بود که ما با آغاز جنگ علیه یمن از سخنان «عادل الجبیر» سفیر عربستان در آمریکا فهمیدیم که مصر نیز به 10 دولت دیگر با فرماندهی عربستان پیوسته است.
هویدی سپس نوشت: جواب من به سوال فرضی خودم این است که با توجه به ترکیب پیشبینی شده برای پارلمان، در صورت ارائه این طرح، با اکثریت قاطع تصویب میشد زیرا کرسیهای مستقل که اکثریت غالب پارلمان را تشکیل میدهند (420 کرسی از مجموع 567) به دنبال راضی کردن حکومت از هر راهی هستند. اما کرسیهای ائتلافی (120 کرسی) احزاب ضعیفی هستند که برای مشروعیت خود بیشتر نیازمند تایید حکومت هستند تا افکار عمومی و مردم.
پس از درخواست عربستان از پاکستان برای همراه شدن در تجاوز نظامی علیه یمن، جمعه (چهار روز قبل) نمایندگان پارلمان پاکستان با رد مشارکت در اقدام نظامی علیه یمن، بر نقش واسطهای اسلام آباد از مجرای سازمان ملل و سازمان کنفرانس اسلامی تأکید کردند و نمایندگان اعلام کردند که پاکستان در موضوع یمن کاملا سیاست بی طرفی را اتخاذ خواهد کرد.
در واکنش به این موضوع، «انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده عربی به شدت از اعلام موضع بیطرفی پاکستان در قبال حمله به یمن انتقاد کرد. قرقاش در صفحه توئیتر خود نوشت: از پاکستان انتظار میرود که موضعی واضح و به نفع روابط استراتژیکش با دولتهای خلیج (فارس) بردارد و مواضع متناقض و مشکوک اسلامآباد در این مسیر برایش گران تمام خواهد شد.
وی افزود که کشورهای حاشیه خلیج فارس هم اکنون در مسیری مهم و سرنوشتساز قرار گرفتهاند که امنیت استراتژیک آن را در معرض آزمایش گذاشته است و اینجاست که متحد واقعی از متحد غیرواقعی شناخته میشود. قرقاش سپس از حکومت پاکستان خواست در کنار عربستان برای حمله به یمن بایستد.
البته پاکستان نیز جواب قرقاش را داد. «نزار علی خان» وزیر کشور پاکستان در واکنش به اظهارات دو روز قبل وزیر مشاور در امور خارجی امارات متحده عربی گفت: فکر کردن به تهدید امارات علیه پاکستان امری خندهدار است.