1) فرهنگ عمومی

مراکش در فرآیند تاریخی خود همواره از فرهنگی نسبتاً غنی و متنوع برخوردار بوده و هر نقطه آن نیز ضمن وابستگی به این میراث فرهنگی، ویژگیهای خاص خود را دارا بوده‌است. جمعیت این کشور از دو قوم سامی عرب و بربرآمازیغ تشکیل شده که علاوه بر نقاط مشترک از جمله دین اسلام، میراث بر فرهنگ خاص خود هستند. بربرهای مراکش در تشکیل و تداوم فرهنگ و تمدن سازی کشور خود بمیزان اعراب شریک بوده‌اند. از لحاظ تاریخی، مراکش در زمان هارون الرشید از سلطه بغداد خارج شده و تحت تسلط ترکان عثمانی نیز درنیامد. از این‌رو با حفظ عنصر اسلامی ـ ملی، بر فرهنگ مراکشی خود تأکید ورزیده‌است.
مراکش تنها کشور در جهان عرب است که از سوی امپراتوری عثمانی مورد هجوم و تسخیر قرار نگرفت. بطور کلی می‌توان اذعان داشت که مراکش در مسیر تاریخی خود، از تبادلات فرهنگی با بیگانگان جز آنچه را که خودشان خواسته‌اند، سرباز زده‌اند و هویت فرهنگی خویش را در اولویت اول قرار داده‌اند. مردم مراکش همواره تلاش نموده‌اند در گذر زمان به سنتهای مذهبی ـ ملی خود حتی در پوشیدن لباس سنتی خود، پایبند باشند.
زبان رسمی این کشور عربی است اما زبان فرانسه هم در تجارت و سیاست به کار برده می‌شود. زبان بربری هم در میان مردم رایج است.
میزان باسوادی در کشور مراکش به طور کلی 52.3%، در میان مردان 65.7% و در میان زنان 39.6% می باشد.

ارتباطات
سایت مراکش در سال ۱۹۹۶ افتتاح شد. برای وارد شدن به وب‌گاه اطلاعاتی مراکش از آدرس زیر استفاده می‌شود: http://www.mincom.gov.ma. اطلاعات موجود در وب‌گاه مزبور به دو زبان فرانسه و انگلیسی است. کد اینترنتی کشور (.ma) است.کد تلفن کشوری ۰۰۲۱۲ است.
مراکش 137 هزار و 187 میزبان اینترنتی در مغرب فعال است و 6.1 میلیون کاربر اینترنت در این کشور زندگی می‌کند.

تعداد فرودگاه هاي مهم
 26 فرودگاه


2) ادیان و مذاهب

مطابق اصل ششم قانون اساسی مراکش، دین رسمی کشور اسلام است. قانون اساسی در نوع مذهب سکوت اختیار کرده لیکن از دیرباز (قرن ۱۱ میلادی) مذهب مالکی (امام مالک بن انس) در این کشور مستقر گشته و اکثریت قریب به اتفاق مردم پیرو مکتب فقهی امام مالک هستند. حاکمیت نیز تأکید زیادی بر وحدت مذهبی به‌عنوان یکی از پایه‌های وحدت مردم دارد. در مراکش تعداد اندکی مسیحی و یهودی زندگی می‌کنند. قسمت اعظم یهودیان مراکش حدود ۲۵۰ هزار نفر که در حال حاضرنسل آنها در اسرائیل به ۹۰۰ هزار نفر می‌رسد در زمان ملک حسن دوم به اسرائیل مهاجرت کردند. یهودیان فعلی در شهر کازابلانکا و مراکش مکناس و فاس و طنجه و صویره و رباط و سلا اقامت دارند. بر پایه اصل ششم قانون اساسی، دولت موظف است آزادی انجام امور مذهبی را برای همگان تضمین نماید.
شهر فاس از دیرباز و حتی از زمان تأسیس توسط دودمان ادریسیان، شهری مذهبی بوده و جهت آموزش فقه مالکی و علوم قرآنی بنیاد نهاده شده‌است. حوزه علمیه شهر فاس که «جامعه القرویین» نام دارد از بزرگ‌ترین حوزه‌های علمی مراکش است و طلاب تربیت شده در این حوزه به سراسر کشور و حتی دیگر نقاط اتحادیه مراکش بزرگ جهت تبلیغ مذهبی اعزام می‌شوند. حوزه علمیه دیگری بنام «مولای یوسف» در شهر مراکش که در واقع دژ فرهنگ اسلامی ـ بربری است، وجود دارد.
بدیهی است که علماء و فضلای برخاسته از این حوزه‌های علمیه بویژه در شهر فاس در حکومتها نقش و مشارکت داشته‌اند. مشایخ صوفیه که عمدتاً از نژاد بربرند، دارای استقلال شخصی و نیز نفوذ و پایگاه مردمی دارند. مردم مغرب و مسلمانان مالکی نسبت به سایر شاخه‌های اسلام از تسامح و بردباری بیشتری برخوردارند این شاخه از اسلام با نمادهای شیعی ستیز ندارند و بطور کلی مردم عموماً نسبت به ایران احترام قائل هستند و آن را بلاد فارس و سرزمین سلمان فارسی می‌دانند و سلمان نزد آنها از احترام ویژه‌ای برخوردار است.
بدین صورت 98.7% مسلمان، 1.1% مسیحی و 0.2% یهودی می باشند.
اسلام مذهب رسمی مراکش است. با این حال، قانون اساسی مراکش آزادی مذهب را برای هر فرد فراهم می کند. دولت مراکش با عبادت های عمومی اقلیت یهودی این کشور و یا مسیحیان مهاجر مخالفت نمی کند. با این حال تبلیغات دینی براي آنها ممنوع است. مقامات گمرکی مراکش مقررات سختگیرانه ای را مربوط به ورود و خروج کالاهای مذهبی اجرا می کنند.


3) رسانه‌های گروهی

رادیو و تلویزیون
برنامه‌های رادیو و تلویزیون در حال حاضر اکثر مناطق پادشاهی مراکش را در بر می‌گیرد وقتی از چارچوب سرزمین ملی نیز فراتر رفته و برخی مناطق جهان را می‌پوشاند. پخش برنامه رادیویی مراکش از سال ۱۹۲۸ میلادی آغاز شده‌است و زبانهای پخش برنامه رادیویی عربی، فرانسه، اسپانیایی و بربری است همچنین یک رادیویی خصوصی تحت عنوان رادیو بین‌المللی مدیترانه (RMI) در سال ۱۹۸۰ میلادی بر اساس اراده مشترک مراکش و فرانسه تأسیس شد که به دو زبان عربی و فرانسه برنامه پخش می‌کند. تلویزیون مراکش (TVM) نیز در سال ۱۹۶۲ میلادی راه اندازی رسمی گردید. همچنین کانال دوم تلویزیون مراکش (۲ M) در مارس ۱۹۸۹ میلادی تأسیس شد. این کانال از جهت کیفیت برنامه و نیز از جهت شکل ارائه برنامه‌ها در حد بسیار بالایی است.
ايستگاه هاي راديويي؛ اي ام 27، اف ام 25، موج كوتاه 6
ايستگاه هاي تلويزيوني؛ 35 ايستگاه

مطبوعات
حدود ششصد و پنجاه عنوان نشریه به زبانهای عربی و فرانسوی منتشر می‌گردد که غالباً متعلق به احزاب و گروههای سیاسی یا دولتی است. نام روزنامه‌های اصلی و مهم مراکش در فهرست روزنامه‌های مراکش آمده‌اند.

خبرگزاری
خبرگزاری مغرب عربی«وکاله المغرب العربی» در سال ۱۹۵۹ تحت نظارت دولت تأسیس شده و زبانهای کاری اش عبارتست از: فرانسه، انگلیسی و اسپانیایی. همچنین آژانس خبری مراکش در سال ۱۹۵۸ توسط محمد پنجم گشایش یافت که درسال ۱۹۷۷ دولتی گردید و هم اکنون با افزایش شعبه‌های خود توانسته‌است در ردیف خبرگزاری‌های بزرگ جهان عرب و آفریقایی و کشورهای اسلامی قرار گیرد.


4) گردشگری

مراکش دارای سلطنت مشروطه است که دارای دو مجلس مقننه و قوه قضائیه مستقل است، اما اقتدار نهایی نزد پادشاه می باشد. جمعیت این کشور تقریبا 34 میلیون نفر تخمین زده می شود. درحالیکه مراکش اقتصاد در حال توسعه دارد، امکانات توریستی مدرن و وسائل حمل و نقل به طور گسترده در دسترس اند هر چند کیفیت این امکانات ممکن است بسته به قیمت و مکان متفاوت باشد.
در ذيل به چند نكته مهم و ضروري در ارتباط با سفر به مراكش اشاره شده است:
1. مسافران به مراکش باید پاسپورت معتبر داشته باشد.
2. برای ورود به مراکش هیچ واکسنی مورد نیاز نیست.
3. مسافران که قصد اقامت در مراکش را دارند باید اجازه اقامت دریافت کنند. اجازه اقامت می تواند از مقامات اداره مهاجرت (خدمات خارج از كشور) در اداره پلیس مرکزی منطقه محل اقامت درخواست و به دست آید
4. مسافران هنگام سفر با پول زیاد دچار مشکلات عديده می شوند. صادرات ارز مراکش (درهم) ممنوع است، اما ارز مراکش می تواند پیش از عزیمت به خارج به دلار آمریکا تبدیل شود و این تنها در صورتی مجاز است که مسافر، رسید انتقال پول را ارائه كند. رسيد پول نشان می دهد او پیش از ترک مراکش درهم را به دلار تبدیل کرده است.
5. مقامات گمرکی مراکش مقررات سختگیرانه ای را مربوط به ورود و خروج اقلامی از قبیل اسلحه گرم، کالاهای مذهبی و آثار باستانی اجرا می کنند.
6. بندرت ممکن است پرسنل امنیتی در مراکش بازدیدکنندگان خارجی را تحت نظر بگیرند.
7. گرفتن عکس از هر چیزی ممکن است به عنوان توجهات نظامی و یا امنیتی در نظر گرفته شود و باعث بوجود آمدن مشکلات با مقامات شود. به عنوان یک قاعده کلی، مسافران نباید از ماموران های دیپلماتیک، ساختمان های دولتی و یا سایر تجهیزات حساس عکس بگیرند و هنگامی که شک دارند، باید برای کسب اجازه از مقامات مربوطه سوال کنند.

آثار تاریخی، باستانی و مراکز دیدنی
آثار عمده تاریخی این کشور که عبارت‌اند از مساجد، آرامگاه های سلاطین و کاخها در سه شهر تاریخی فاس، مکناس و شهر مراکش واقع هستند. البته در شهرهای کازابلانکا و رباط و شمال کشور مثل طنجه آثار تاریخی و سیاحتی بسیاری وجود دارد.
آرامگاه شاهزاده مریننی دس و دانشگاه هزار ساله در شهر فز- کاخ بهیا و گورهای ساعدین های مراکش، کازابلانکا طنجه، بنای یادبود محمد پنجم در رباط، کازبا.

شهر هاى مهم مراکش

اقادیر Agadir
اقادیر با جمعیت 155240 نفر، از شهرهای کشور مراکش بر کرانه اقیانوس اطلس و در 8 کیلومتری شمال دهانه رودخانه سوس و در 121 کیلومتری جنوب موگادور که به وسیله یک بزرگراه متصل گشته است. در اقادیر کشتی‌سازی، میوه، سبزی و کنسروسازی و کالاهای فلزی و مصالح ساختمانی تولید می‌شود. بندر طبیعی خوش‌منظره‌ای دارد که صخره‌ای به بلندی 219 متر آن را در بر گرفته است.
این شهر را پرتغالی‌های اشغالگر که از سال 1505 تا 1541 در اشغال داشتند رونق دادند. بعدها در 1765 مراکشی‌ها آن را با یک تجارت بسته در تصرف داشتند. در 1911 صحنه برخوردهای تند و خشن بین‌المللی بود. آلمانی‌ها کشتی جنگی پانتر خود را به این بندر فرستادند. این بحران تا 4 نوامبر سال بعد ادامه یافت و آن هنگامی بود که پیمان حفظ استعماری فرانسه دوباره به رسمیت شناخته شد. پس از جنگ جهانی دوم شهر اقادیر با آهنگی تند پیشرفت نمود و پلاژهای زمستانیش موردتوجه قرار گرفت و بندر نیز رو به رونق روزافزونی نهاد. اندکی پیش از نیمه شب 29 فوریه سال 1960 زمین لرزه شدیدی رخ داد که از ده تا دوازده هزار نفر درین شهر کشته شدند و بخش اعظم شهر ویران گشت اما به زودی شهر دوباره‌سازی شد. 19

دارالبیضا (کازابلانکا)
برخی از معروفترین آثار کازابلانکا عبارتند از:
1. مسجد حسن دوم که گنجایش ۸۰۰۰۰ نمازگزار را دارد و بر کرانه اقیانوس اطلس ساخته شده‌است. دو سوم این مسجد بر روی آب قرار دارد.
2. مکناس: ضریح مولای اسماعیل

بصره (یا بصره‌ی مغرب)
شهری در مغرب اقصی، میان طنجه و فاس (مراکش) که تنها ویرانه‌های آن به جا مانده است. نام این شهر از بصره‌ی عراق گرفته شده است. دلیل این نامگذاری شاید شباهت خاک سرخ رنگ بصره مغرب و بصره‌ی عراق به یکدیگر باشد. به علاوه جزر و مد رودهای وادی سلا در دیار مغرب همانند جزر و مد دجله و فرات در بصره عراق است.
بصره در فلاتی قرار داشت که از مشرق به جاده‌های وزّان، و از مغرب به دره‌ی واد مداو از شمال شرقی به دره‌ی وادلقّس مشرف بود. این شهر در محل شهر رومی ترمولای ساخته شده بود. بصره در هشت میلی کوه صرصر قرار داشت و جایی پرآب و پر از درختان میوه بود که بعدها جایگاه قبیله‌ی مصموده شد. بنای بصره احتمالاً به فرمان ادریس دوم در آغاز قرن سوم یا محمد بن ادریس دوم در 218 بوده است. این شهر تا 363 جایگاه تابستانی ادریسیان بود. زمانی که محمد بن ادریس دوم، به رأی جده‌اش کنزه، توابع مغرب را میان برادرانش تقسیم کرد، طنجه، سبته و بصره و متعلقات آن از بلاد غُمارَه به قاسم بن ادریس رسید. در سده‌های بعد، حکومت این شهر را، که مرکز ایالتی کوچک مشتمل بر ریف و بلاد غُماره بود، جوهر- سردار سپاه معزّ، خلیفه فاطمی، و فاتح سرزمین‌های مغرب اقصی (347)- به شاهزاده‌ی ادریسی، حسن بن کنّون، سپرد. در 350، حکم مستنصر، خلیفه‌ی اموی قرطبه، وزیر خود محمد بن قاسم را برای فتح مغرب اقصی فرستاد. حسن بن کنّون دفاعی سخت کرد و محمد بن قاسم را شکست داد.
حَکَم، غلام خود، غالب، را با اموال و سپاهیان بسیار و با فرمان براندازی ادریسیان اعزام کرد. وقتی خبر آمدن غالب به حسن بن کنّون رسید از بصره بیرون رفت (362) و اموال خود را به قلعه‌ی مستحکم حجرالنّسر، در نزدیکی سبته فرستاد. در پنجم محرم 363 غالب، شهر بصره، تختگاه ادریسیان، را تسخیر کرد. اندکی بعد، حسن بن کنّون تسلیم شد و بدین ترتیب دولت ادریسیان مغرب برافتاد و امویان اندلس بر آن ناحیه مسلط شدند. حکم مستنصر بار دیگر غالب را برای حافظت ثغور فراخواندند و یحیی بن محمد را امارت مغرب داد. چون دولت حکم به ضعف گرایید، یحیی بن محمد را نیز برای یاری به اندلس فراخواند و امارت مغرب را به جعفربن‌علی بن حمدون، امیرزاب و مسیلم و محمد بن ابی عامر، وزیر تام الاختیار هشام مؤید اموی (366-399)، جعفر بن علی را به یاری دولت نوبنیاد خود به اندلس فراخواند. او مغرب را سراسر به برادرش یحیی واگذاشت و نزد ابن ابی عامر رفت. دز 369، بُلُکّین بن زیر، سردار دولت شیعه‌ی فاطمی، یورش‌های خود را از افریقیه به مغرب آغاز کرد. او که پس از حرکت معزّ فاطمی به سوی قاهره (362) ولایت مغرب و افریقیه یافته بود، در هر دو ناحیه فتوحات بسیاری کرد. ملوک بربر یکی پس از دیگری از برابر سردار را به بلکین واگذاشت و فرار کرد. بلکین بن زیری همچنان در مغرب پیش رفت، تا آنگاه که ملوک بربر در سبته گرد آمدند و متحد شدند. پس از پیشروی دست برداشت و به بصره بازگشت و آنجا را ویران کرد. بصره را در اواسط قرن پنجم شهری بزرگ و آباد وصف می‌کند. شهر، هفت مسجد و دیواری با دو برج و ده دروازه داشت که با سنگ آجر بنا شده بود. آب بصره شور و تلخ بود و آب آشامیدنی مردم از چاه در مدخل شهر که آبی گوارا داشت، تأمین می‌شد. در بیرون شهر و در یمان باغ‌ها چشمه‌هایی بسیار و چاه‌هایی با آب گوارا وجود داشت. کشتزارهای پنبه، گندم و حبوبات پیرامون بصره را فراگرفته بود و محصول پنبه‌ی آن به افریقیه فرستاده می‌شد.
بصره با نهری بزرگ که به دریا راه داشت و کالاها با کشتی به دریا و سرزمین‌های دیگر حمل می‌شد. از بصره تا نهر زدات یک منزل و تا فاس دو یا سه منزل و هفت روزه راه بود. از بصره تا اقلام یک منزل و تا تُشَمّس کمتر از یک منزل بود.
مردم بصره پاکدامن و مؤدب و خوبروی، و بکری زنان بصره را در زیبایی بی‌مانند دانسته است. ابن حوقل از سلامت و خیر و جمال، بلندی قامت و تناسب اندام ساکنان بصره خبر می‌دهد. هر چند بصره شهری آباد بود، به سرعت رو به زوال گذارد. در عصر لئوی افریقایی (متوفی بعد از 962) بیش از دو هزار خانواده در این شهر زندگی نمی‌کردند و دیوارهایش در میان باغ‌هایی متروک برپا بود. امروزه تنها دیوار سنگی شهر باقی مانده است.

سلا
شهر بندری سلا در شمال غربی مراکش، بر کرانه اقیانوس اطلس بر مصب و کرانه شمالی رود ابورقراق مقابل شهر رباط قرار گرفته در دوره‌های تاریخی مخصوصاً قرون وسطی دارای اهمیت بوده است.

رباط Rabat
رباط با جمعیت 1668000نفر پایتخت کشور مراکش در شمال مرکزی کرانه‌های اقیانوس اطلس، در دهانه رودخانه بزرگ رورگ رگ در 57مایلی شمال شرقی کازابلانکا قرار گرفته، فرودگاه در جنوب شهر قرار دارد. رباط مرکز ادارات دولتی، صنایع از جمله بافندگی، ریسندگی، فرآورده‌های غذایی و قالیچه‌های دست بافت است. دانشگاه رباط در 1957 تأسیس گشت که دارای دانشکده‌های حقوق، علوم پزشکی و مطالعات اسلامی می‌باشد. شهر رباط از قرن دوازدهم میلادی هنگامی که سلطنت‌های مراکش و فز در اواخر قرن دوازدهم با هم متحد شدند سابقه تاریخی دارد. و از زمانی که پایتخت گردید حوادث بسیاری را از سر گذرانید. چون در 1912مراکش به زیر فرمان فرانسه افتاد رباط به پایتختی برگزیده شد. از این زمان جنوب غربی شهر بیش از پیش رو به ترقی نهاد. از قرن 12میلادی برجی به جا مانده، مناری به بلندی180پا در قسمت شرقی کرانه رودخانه رو رگ رگ برافراشته شده. کاخ سلطنتی در بخش جنوب شرقی شهر فرانسوی برجاست. در نزدیکی رباط آثاری از عهد اقامتگاههای فینیقی‌های باستانی به جا مانده است.
برخی از معروفترین آثار رباط عبارتند از:
1. آرامگاه ملک محمد پنجم و ملک حسن دوم
2. معبد حسان که فقط ستونها و برج آن باقی مانده‌است (تور حسان)
3. شاله، قلعه بازمانده از دوران رم
4. مدینه (بخش قدیمی شهر رباط)
5. موزه باستانشناسی
6. موزه ودایه

سجا
از شهرهای قدیمی مراکش، نخست قصبه تافیلالت بود، امروز ویرانه‌های آن در این شهر برجاست آورده‌اند که این شهر در 758 میلادی ساخته شد. بنومورار (771/772) بر آن حکم راندند و جوهر القائد (958/959) بر این شهر غلبه کرد. ابن بطوطه این شهر را در سال 1351 میلادی دیده، یکی از زیباترین شهرها وصف کرده است.

سجلماسه
از شهرهای مراکش از بهترین شهرها است. محصول خرمای اعلا و فراوان دارد. شهر بصره از حیث فراوانی محصول مانند آن است اما خرمای سجلماسه بهتر از مال بصره است. مخصوصاً نوعی از آن ایرار نامیده می‌شود در همه دنیا بی‌نظیر می‌باشد.

فز FES
فر با 541162 نفر جمعیت، مرکز مهم مذهبی مراکش و محل عمده تجارت و صنعت مراکش شمالی است. و در دامنه کوه های اطلس قرار دارد. مقر قدیمی سلطان و فرمانروای کشور است. شهر فز در سال 808 میلادی ایجاد گردید، یک دانشگاه اسلامی از دوران قرون وسطی دارد، اطراف شهر را باغ و بیشه ها فرا گرفته. در این شهر بیش از 100 مسجد که درمیان آن ها مسجد کروبین می باشد. 

شفشاون
شفشاون از شهرهای مراکش است که در شمال این کشور و در جنوب تطوان در کوههای ریف قرار دارد. این شهر در حدود 876 ه-ق بعنوان مرکزی برای مقاومت در برابر پرتغالیها به وسیله حسن ابن محمد ساخته و در 1920 اسپانیا آن را متصرف شد. اما در 1924 محمد ابن عبدالکریم ریفی آن را از چنگال اسپانیا بیرون آورد.8
ابن جماعه (الشریف الحسن) آن را برافراشت. از لحاظ تجارت، صنعت و آردسازی اهمیت دارد. شهر در درون دیوار قدیمی 11دروازه و 12مسجد و عده‌ی زیادی زاویه ضریح و دژ داشت.

طنجه
از شهرهای کشور مراکش، طنجه، دری گشوده به آفریقا و پنجره‌ای به روی اروپا، هنوز هم از اسطوره‌ها و افسانه‌های خود نیرو می‌گیرد، هر چند که دیگر بزرگ شده و چهره تغییر داده است و دیگر فرزندانش را نمی شناسد. شهر طنجه شهری رمانتیک است و تقدیرش آن است که در داستانها و خیالها به تصویر درآید، داستانها و خیالهایی که رمز و راز در آنها خرامان خرامان راه می‌یابد. در چند دهه اخیر، یعنی تا پیش از جنبش بزرگ پاکسازی در ابتدای سال 1996، یک اقتصاد غیرقانونی و موازی، مرتبط با قاچاق به اصطلاح نعناع در شهر طنجه جریان داشت. شهر بزرگ شده است. محله‌های جدید به اصطلاح مردمی و خودجوش همچون قارچ در حومه‌ی شهر سر بر آورده‌اند. بنی مکادا که زمانی حلبی آبادی بزرگ بود، اینک به محله‌ای جدید و آبرومند بدل شده است و همه‌ی ساختمان‌های آن از استحکام برخوردار شده‌اند. کازابارتا نیز دیگر یک حلبی آباد نیست. طنجه اکنون محدود به شهر قدیمی، قصبه، مرشان، بازار چهارپایان و محله‌ی مسکونی کنار جاده‌ی منتهی به کوه گراندکونتنی نیست. طنجه در طول و عرض گسترش یافته است. طنجه هویت و جایگاه خود را به منزله‌ی شهر چهارسو و مکان تجارت و آمیختگی نژادها از دست داده است و به تدریج به یک شهر مدرن معمولی مراکش بدل می‌شود.
برخی از معروفترین آثار طنجه عبارتند از:
1. آرامگاه ابن بطوطه
2. غار هرکول (در این غار تعداد زیادی غار صخره‌ای وجود دارد که به یکدیگر وصل می‌شوند و بسوی اقیانوس سرازیر می‌گردند.)
3. موزه هنرهای معاصر
4. موزه کازبا «قصبه»

فاس
از شهرهای مراکش، دارای موقع خاص و مهم بین راههای رباط و طنجه و مراکش واقع است. پایتخت مراکش در دوره‌ی سلسله‌های مختلف که از قرن 8تا 19 در این کشور حکمروایی کردند، بود. در سال 808 میلادی این شهر را تأسیس و در 1276 قسمتهای جدیدتر آن به وسیله مولای ادریس ایجاد گشت، ساکنان نخستین آن بربرها و پناهندگان آندلسی، مرکز مهم سیاسی و اجتماعی در قرن دهم و اوج اهمیت آن در روزگار بنی مرین در قرنهای 13 و 14 بود که در آن مدارس و مساجد هفتگانه را بنا کردند و شکوه این شهر تا قرن 17 برقرار بود. دانشگاه قدیمی اسلامی و مصنوعات آن معروف است.
برخی از معروفترین آثار فاس عبارتند از:
1. مسجد بوعینیه
2. جامع قرویین
3. موزه باتا
4. الحمرا که دیوارهای آن باقی مانده‌است
5. مقبره‌های شاهان و شاهزادگان سلسله سعدیون
6. موزه دار سی سعید نیز قابل توجه هستند. اما امروزه شهر مراکش به دلیل برگزاری جشنواره بین‌المللی فیلم مراکش شهرت دارد.

تطوان TETOUAN
تطوان با 277516نفر جمعیت، از شهرهای شمالی مراکش در نزدیکی دریای مدیترانه واقع است، مرکز صنعت، بندرش ریومارتن است. تطوان را ابوثابت عمرابن عبدالله المرینی در 1310میلادی تأسیس کرد. به دست یک سردار اسپانیائی سقوط کرد. در سال 1915اسپانیا بر آن نفوذ یافت، پایتخت منطقه خلیفیه پیش از استقلال بلاد در 1956بود.

مراکش Marakesh
شهر مراکش با 621914 نفر جمعیت، دومین شهر بزرگ مراکش، در دامنه تپه‌های شمالی بلندی‌های کوه اطلس در حدود 30مایلی شمال غربی قله‌ها و 150مایلی جنوب کازابلانکا در دشتی حاصلخیز در چهار مایلی جنوب رودخانه تنسیفت tensift در ارتفاع حدود 1500 پائی قرار گرفته است.
مرکزشهر با نام Medina of Marrakesh تحت شماره N۳۱ ۳۸ W۰۸ ۰۰ تاریخ ثبت ۱۹۸۵جزو مناطق تحت حمایت یونسکو به ثبت رسیده‌است.
مراکش که در سال ۱۰۷۰-۷۲ توسط طایفه المراود بنا شد، مدت‌های زیادی مرکز فرهنگی، اقتصادی و سیاسی کشور مغرب بوده‌است. تأثیر این شهر بر تمامی دنیای اسلام در غرب، از شمال آفریقا تا اندلس، مشاهده می‌شد. بناهای شگفت‌انگیز از آن دوران به جای مانده‌است که از آن جمله: مسجد کتبیه، قصبات، برج و بارو، درهای بسیار بزرگ، باغ‌ها و غیره را می‌توان نام برد. بعدها شاهکارهای معماری از قبیل کاخ Bandia، مدرسه بن یوسف، مقبره‌های سعدیون، بناهای مسکونی و تئاتر روباز جامع الفنا به این مجموعه اضافه شد. این شهر تا حدودی به اصفهان ایران شباهت دارد. البته بناهای تاریخی اصفهان به مراتب از مراکش عظیم تر و مهم تر هستند.
هوای این شهر در تابستان‌ها گرم و خشک و در زمستانها ملایم است و حداکثر بارندگی سالانه به ده اینچ می‌رسد. دارای ترمینال راه آهنی می‌باشد که به کازابلانکا می‌رسد و در این شهر به راه آهنی می‌پیوندد که از الجزایر گذشته به تونس می رود. همچنین شهر مراکش با راه آهن به بندر صافی safi در 85 مایلی شمال غربی و همچنین به جاده‌ای متصل است که به فرودگاه متصل می‌باشد. بازارهای محلی این شهر مرکز فروش و صدور پوست دباغی شده و نشده، گندم از کوهستان‌ها و استپ‌های دور و نزدیک، خرما از نخلستانهای واحه‌ها به شمال و از صحرا به جنوب، مرکز بادام، انجیر، پرتغال و زیتون و محل واردات تولیدات صنعتی روغن زیتون، میوه خشک کرده آرد، چرم و قالی می‌باشد.
یوسف ابن تشفین بربر مسلمان مؤسس سلسله المروارید در 1062 میلادی شهر مراکش را بنا کرد. در قرون وسطی یکی از بزرگترین شهرهای اسلامی بود، پس از این که ترمینال کاروان‌های صحرای شمالی گشت مرکز مهم بازرگانی گردید. در 1912 گرفتار استعمار فرانسه شد.
در مرکز شهر قدیمی که با دیوار سرخ گلین محصور گردیده یک میدان مزین به درختان خرما، اقامتگاه سلطان، کاه باهیا که در قرن 12 مسجد المراوی، با یک برج 220 پایی، مسجد کازبا در نزدیکی گورهای سعدی، شهر جدید در 1913 در حالی که زیر فرمان فرانسه بود در مغرب شهر قدیمی بنا گردید.
از شهرهای کشور مراکش از زیباترین شهرها است وسعت زیاد و خیرات و برکات و مساجد عالی دارد. مسجد اعظم آن معروف به مسجد الکتبییت مناره‌ی بسیار بلند عجیبی دارد. تمام شهر از فراز آن دیده می‌شود اما آثار خرابی بر آن شهر مستولی گردیده است. مراکش به نظر من خیلی شباهت به بغداد دارد جز آنکه بازارهای بغداد بهتر است. در مراکش مدرسه‌ی بسیار خوبی نیز واقع است که از حیث موقعیت و چگونگی ساختمان و استحکام و مهارتی که در بنای آن به کار رفته ممتاز است.

مکنس MEKNES
مکنس با 459958 نفر جمعیت از شهرهای شمال مرکزی مراکش، در 80 مایلی رباط و 35 مایلی جنوب غربی شهر فز و بر فلاتی در جنوب کوه های میانه طنجه و رباط، مراکش، کازابلانکا و از راه فز به الجزایر مرتبط و متصل است. فرودگاهی در مشرق شهر مکنس قرار دارد علاوه بر این مکنس مرکز یکی از نواحی بسیار خاصلخیز کشور و این شهر مرکز مهم بازرگانی و صنعت می باشد. تولیدات و محصولاتی چون میوه، سبزی و غلات، صنایع دستی، قالی، بافته های پشمی دیگر، چرم، ظروف به بازار عرضه می کند. از شهرهای کشور مراکش، مرکز مهم تجاری است، زیرا در منطقه کشاورزی قرار دارد. در قرن 11 میلادی به اسم حصن الموحدین بنا گردید. در نزدیکی آن مولی اسماعیل کاخی در قرن 17 بنا کرد.
مکنس یکی از سه پایتخت سنتی مراکش است. گر چه در قرن یازدهم بناگردیده امّا تا اواخر قرن هفدهم شکوه و رونق چندانی نیافت. در 1672 سلطان مولای اسماعیل آنرا محل اقامت و مرکز فرمانروایی خویش قرار داد و شروع به ساختن کاخی کرد که مصالح ساختمانی آنرا از ویرانه رومی از جمله شهر volelilis که در 12 مایلی مکنس قرار داشت می آوردند. این شهر به واسطه داشتن باغ های زیبا و بزرگ و بناهای بلند به ورسای مراکش معروف گردیده. شهر مکنس تا مرگ مولای اسماعیل در 1727 پایتخت مراکش بود. تا این که اقامتگاه های سلطنتی به فز و مراکش انتقال یافت. از آن پس دوران فترت مکنس آغاز گشت و این رکود تا سال 1912 که فرانسه بر مراکش چنگ انداخت باقی بود.
به دور شهر دیواری به طول 4 مایل و گاه تا 25 پا قطر قرار داشته و شامل چندین میدان، برج و دروازه و مسجد و بازار بزرگی است که مورد توجّه توریست ها قرار گرفته است. شهر جدید مکنس را فرانسوی ها در شرق شهر قدیمی ساختند در جنوب شرقی شهر چندین اقامتگاه تفریحی کوهستانی بنا گردیده است.
در دوم ماه صر سال 1409 هـ ( 1989 م ) سنگ بنای توسعه حرم مکی شریف گذاشته شد. این توسعه شامل فعالیتهای زیر می باشد:
1. افزوده شدن قسمت جدیدی به ساختمان مسجد حرام در سمت غربی که مساحت طبقه های ساختمان را به بیش از 76000 متر مربع توسعه داد که این مساحت شامل طبقه اول، طبقة هم کف و گنبد می شود که ظرفیت 152000 نمازگزار اضافی دارد. افزوده شدن مساحتهای تکمیلی به صحن های خارجی تا کل مساحت آنها بالغ بر 85800 مترمربع بشود بطوریکه این مساحت کافی برای پذیرفتن 190هزار نمازگزار باشد. بدین ترتیب تمام مساحت مسجد حرام پس از توسعه به 256000 متر مربع رسید که ظرفیت پذیرفتن در حدود 773هزار نمازگزار در اوقات معمولی و بیش از یک میلیون نمازگزار را در روزهای حج و ماه رمضان دارد. توسعه ساختمان شامل یک در ورودی اصلی، 18 در ورودی معمولی و دو در ورودی جدید برای گنبد باضافة درهای ورودی موجود قبل از توسعه که تعداد آنها بالغ بر 4 در ورودی اصلی و 27 در ورودی معمولی می باشد. همچنین دو مناره نو با بلندی 89 متری که در شکل ظاهری با هم شباهت دارند علاوه بر هفت مناره ساخته شده پیش از توسعه می شود. تعداد مناره های مسجد حرام 9 عدد شده است.
2. افزوده شدن دو ساختمان با پله های برقی متحرک که مساحت هر یک بالغ بر 375 مترمربع می شود. هر ساختمان دارای دو گروه از پله های برقی متحرک می باشد که ظرفیت پذیرفتن هر یک بالغ بر 15 هزار نفر در ساعت می شود. از اینرو تعداد پله های برقی متحرک به 7 عدد رسید که گرداگرد محیط حرم و ساختمان توسعه برای خدمت زائران در طبقه اول منتشر می شود باضافة واحدهای پله های ثابت که تعداد آنها 8 عدد می باشد. ساختمان حرم مکی در حال حاضر دارای سه طبقه است که عبارت از قبه با بلندی 4.30 متری، طبقه هم کف با بلندی 9.80 متری و طبقه اول با بلندی 9.64 متر می باشد علاوه بر سطوح توسعه که کاملاً برای اینکه مورد استفاده نمازگزاران واقع شود با سنگ مرمر فرش شده است. افزوده شدن سه گنبد که در حال موازی با در ورودی اصلی هستند که هر یک 13 متر بلدی و دهانه های به وسعت محیط آن دارد. انجام پروژه توسعه در سال 1370 هـ ( 1951 م ) شروع شد و فعالیت های توسعه و سازندگی آن در سال 1375 هـ ( 1955 م ) به پایان رسید. این پروژه شامل اضافه مساحتی بالغ بر 12271 متر مربع به مسجد بوده است به طوری که مساحت مسجد پیغمبر بعد از این توسعه در حدود 16500 متر مربع رسید. انجام این توسعه در سه مرحله در فاصله زمانی از سال 1375 هـ. 1379 هـ. تا سال 1381 هـ به اتمام رسید، مساحت هم معادل بیش از 151 هزار متر مربع به مسجد افزوده شده است به طوری که مساحت حرم مکی شریف پس از این توسعه در حدود 193 هزار متر مربع شد.

وجده
از شهرهای شمال شرقی مراکش، در نزدیکی مرزهای الجزایر،‌در 994 تاسیس گردید. خطوط ارتباطی متعددی در این شهر با هم تلاقی می کنند و مرکز مهم تجاری است.

وزان wazzan
از شهرهای مراکش، در ایالت رباط است و در قرن 15 مرکز مورهای رانده شده و مرکز پیروان طریقه طیبیه است. در قرن 15 مورها از این سامان بیرون رانده شد.

باب المنصور
یکی از اماکن دیدنی این شهر موزه دارالجامع است.

تسهیلات پزشکی و اطلاعات بهداشت
مراقبت پزشکی کافی در شهرهای بزرگ مراکش در دسترس است، به خصوص در "رباط" و "کازابلانکا". البته مراقبت ها و یا درمان های تخصصی ممکن است در دسترس نباشد. امکانات پزشکی کافی برای امور غیر اضطراری، به خصوص در مناطق شهری وجود دارد، اما اغلب پرسنل پزشکی محدود اند و یا مهارت های صحبت به زبان انگلیسی را ندارند. اکثر نسخه های معمولی و بیشتر داروها به طور گسترده ای در دسترس اند. در دسترس بودن تمام داروها در مناطق روستایی بسیار غیر محتمل است. مسافرانی که برای رانندگی در کوه ها و دیگر مناطق دور برنامه ریزی می کنند بهتر است کیت های پزشکی و کارت تلفن مراکشی برای موارد اضطراری به همراه داشته باشند.

توصيه براي سفرهاي درون شهري
متاسفانه در صورت بروز تصادف رانندگی منجر به جراحت آمبولانس فوری، معمولا در دسترس نیست. حوادث ترافیکی خطر قابل توجهی در مراکش بشمار ميروند. عدم پايبندي رانندگان به قوانين راهنمايي و رانندگي به خصوص در هنگام غروب، در طول ماه مبارک رمضان، و از مرداد تا مهر، زمانیکه که مراکشی های مقیم خارج از کشور به طور وسیعی با خودرو از اروپا به مراکش برمی گردند،آمار حوادث رانندگي افزايش مي‌يابد.
رانندگان باید به علت ضعف سیستم های روشنایی در کنار جاده ها، احتیاط فراواني در حین رانندگی در شب داشته باشند. سیگنال های ترافیکی گاهی کار نمی ننند، و گاهی اوقات دیدن آنها دشوار است. بزرگراه های مدرنی شهرهای طنجه، رباط، فاس، کازابلانکا، و مراکش را به هم متصل می کنند.
جاده های فرعی دو خطه در مناطق روستایی اغلب باریک بوده و روسازی آنها ضعیف است. بزرگراه هایی که جاده های سایر شهرهای اصلی را از طریق ریف و کوه های اطلس به هم متصل می کند شیب دار، باریک، باد گیر، و خطرناک اند. حداکثر احتیاط باید هنگام رانندگی در کوه ها اعمال شود.
افراد پیاده، دوچرخه سواران، و ماشین های انتقال حیوانات معمولا در تمام جاده ها ؛ از جمله آزادراه ها وجود دارند، در صورت امکان از رانندگی در شب باید اجتناب شود.
در طول فصل بارانی (آبان تا اسفند) سیل های ناگهانی مکررا اتفاق می افتد که گاهی شدید بوده و باعث شستن جاده ها و بوجود آمدن مشكلاتي براي وسایل نقلیه در مناطق روستایی می شود. اغلب افسران پلیس مراکش برای بازرسی خودروها در داخل شهرها و در بزرگراهها آنها را به کنار جاده هدایت می کنند.
در صورتی که متخلف قادر نباشد و یا تمایلی به پرداخت جریمه در زمان توقف خودرو نداشته باشد مصادره مجوز رانندگی امکان پذیر است.
در صورت تصادف رانندگی در تصادفات منجر به جرح ، افراد موظف هستند در صحنه باقی بمانند و تا زمانیکه پلیس وارد شده و همه اطلاعات لازم را ثبت کند وسایل نقلیه خود را جا به جا نکنند. شماره تلفن خدمات اورژانس پلیس 190 می باشد.
برخي رانندگان به طور معمول عادت های بد رانندگی را به نمایش می گذارند؛ علاوه بر آن قيمت ارزان اتوبوس های عمومی و تاکسی ها باعث اقبال عمومي در استفاده از اين وسايل حمل و نقل شده است. بنابراين اتوبوس ها غالبا شلوغ اند.
سیستم قطار دارای سابقه ایمنی خوبی است. قطارها، در حالی که گاهی اوقات شلوغ اند، راحت هستند و به طور کلی به زمان بندی شان درست است.

ایمنی و امنیت
در مراکش معمولا تظاهرات اتفاق می افتد که غالبا متمرکز در مورد مسائل داخلی است. همه تظاهرات ها نیازمند اجازه دولت هستند، اما در مواردی تظاهرات های خودجوش و غیر مجاز رخ می دهد، که دارای پتانسیل خشونت بیشتری اند. علاوه بر این، اتحادیه ها یا گروه های مختلف ممکن است اعتصاب هایی را در اعتراض به مشکلات موجود و یا سیاست های دولت سازماندهی کنند. مسافران باید از سطح تنش موجود در مراکش آگاه باشند و ازمسائل منطقه ای که می تواند این تنش ها را تشدید کند مطلع باشند. تا جای ممکن از تظاهرات ها دوری کنید.
صحرای غربی، با جمعیتی در حدود 350000 نفر، مدت زیادی بود که محل درگیری های مسلحانه بین نیروهای دولتی و جبهه جدائي طلب "پلیساریو" بود، که همچنان به دنبال استقلال سرزمین شان بودند. از سال 1991 آتش بس به طور کامل در منطقه تحت مدیریت سازمان ملل متحد اجرا شده است. هزاران مین منفجر نشده درصحرای غربی و درمناطق مجاور مرز موریتانی و صحرای غربی وجود دارد. انفجار مین ها هر از چند گاهي باعث مرگ و جراحت شده اند. سفر به صحرای غربی محدود باقی مانده است ؛
همواره بهتر است با داشتن همراه مسافرت کرده و از تاکسی بصورت نقطه به نقطه استفاده کنيد، بخصوص در شب و هنگام رفتن به مناطق نا آشنا. ورود زورگيران به منزل مسکونی نيز گزارش شده است و در مواردی به خشونت می انجامد، اما بیشتر مجرمان دنبال فرصت هایی اند که به جای آنکه رو در رو شوند، مخفیانه کار خود را انجام دهند.
زنانی که به تنهایی در مناطق خاصی از شهرها و مناطق روستایی پیاده روی می کنند بصورت ویژه ای در مقابل آزار و اذیت مردان آسیب پذیر هستند. به زنان توصیه می شود با داشتن همراه و یا در صورت امکان در یک گروه مسافرت کنند.
افرادی که پیاده روی می کنند باید متوجه ترافیک باشند و بیشتر در مناطق پر جمعیت پیاده روی کنند. همواره بهتر است با یک همراه به پیاده‌روی رفت و از مناطق خلوت و پیاده‌روی در شب اجتناب کرد.
به طور کلی تاکسی ها در مراکش از امنيت بالايي برخوردارند، هر چند که اتوبوس های شهر خیلی ایمن نیستند. قطارها عموما بی خطر هستند، اما گاهي -بدون در نظر گرفتن زمان روز- سرقت اتفاق می افتد.
از حمل مبالغ هنگفت پول نقد اجتناب کنید و به خصوص هنگام استفاده از دستگاه عابر بانک هوشیار باشید.اگر در رویدادی شما قربانی جرم و جنایت شدید، لطفا در اسرع وقت گزارش حادثه را به پلیس محلی کازابلانکا ارائه دهید.
طیف گسترده ای از کلاه برداری ها در مراکش شامل فریب به منظور اخذ ویزا را شامل می شود.
در صورت مفقود یا سرقت شدن گذرنامه و ساير مدارك باید بلافاصله به پلیس محلی و نزدیکترین سفارت یا کنسولگری متبوع گزارش شود. معادل محلی "پليس 110 " در مراکش شماره تلفن 190 می باشد.

مجازات های کیفری
دراختیارداشتن، استفاده، و یا قاچاق مواد مخدر در مراکش مجازات شدیدي را به همراه دارد و مجرمین به تحمل حبس هاي طولانی مدت و پرداخت جریمه های سنگین محکوم می شوند.
سوء استفاده جنسی از کودکان و یا استفاده از آنها یا انتشار هرزه نگاری کودکان در کشورهای خارجی، جرم بوده و قابل پیگرد قانونی است.
شرایط خاص : دولت مراکش همه افراد متولد شده از پدر مراکشی را شهروند مراکش در نظر می گیرد بتازگی، مراکش به مادران مراکشی که کودکان متولد شده در خارج از مراکش دارند اجازه می دهد تا برای فرزندان خود درخواست شهروندی مراکش بدهند.