نگاه تاریخی به مصر
تمدن در منطقه کنونی مصر که در کناره رود نیل شکل گرفته در زمره کهن‌ترین تمدن‌ها به شمار می‌آید که از حدود ۴ هزار سال پیش از میلاد موجود است. مصر باستان سرزمین فراعنه بود و آثار تاریخی برجسته‌ای چون اهرام سه‌گانه و نیایشگاه بزرگ را از آن دوران به یادگار دارد. در اسطوره‌های سامی محل برآمدن پیامبرانی مانند یوسف و موسی را در همان دوران و در سرزمین مصر آورده‌اند.
سرزمین مصر، مهد یکی از کهن ترین تمدنهای جهان است. از چهار هزار سال قبل از میلاد، دارای شکوه و عظمت فراوان بود و از قرن ششم ق-م به ترتیب زیر فرمان حبشه، ایران، یونان، روم، مسلمین، عثمانی ها و در سال 1798 فرانسه قرار داشت تا اینکه در سال 1805 محمدعلی با یاری سربازان آلبانی مصر را از چنگ خارجیان خارج و خود را پاشای مصر اعلام کرد. در سال 1882 با پایان یافتن کانال سوئز، انگلستان کشور مصر را به زیر فرمان خود درآورد اما رسماً تابع امپراتوری عثمانی بود. در 18 دسامبر 1914 انگلستان مصر را تحت الحمایه خود اعلام نمود. اما به واسطه مبارزات مصریان، انگلستان در 28 فوریه 1922 به کشور استقلال داد اما اختیار کانال سوئز را همچنان در دست داشت. ولی در سال 1951 مصر کانال سوئز را ملی اعلام کرد. در 1952 حکومت سلطنتی ملک فاروق به وسیله ژنرال نجیب پاشا برچیده و در کشور اعلام جمهوری و نجیب نخستین رئیس جمهور گردید در 14 نوامبر 1954 جمال عبدالناصر کودتا و نجیب را بر کنار و خود تا سال 1970 بر مصر به عنوان رئیس جمهور حکومت و چون درین سال وفات کرد انور سادات معاون رئیس جمهوری به ریاست جمهوری رسید و در 1982 انور سادات کشته و به جایش حسنی مبارک رئیس جمهور شد.
دولت قدیم مصر در سال ۵۲۴ ق. م به دست ایرانیان سقوط کرد. این کشور در روزگار هخامنشی و همچنین در دوران ساسانی (در عهد خسرو پرویز و به مدت ده سال) بخشی از شاهنشاهی ایران بود.
حضور هخامنشیان در مصر به دوران کمبوجیه پسر کوروش باز می‌گردد. او درسال ۵۲۵ پیش از میلاد، در لشکرکشی به مصر توانست مقابل فرعون پسامتیخ سوم از دودمان بیست و ششم فراعنه مصر پیروز شود و آن کشور را به یکی از ساتراپی‌های هخامنشی تبدیل کند.
نیای آنچه امروزه کانال سوئز نام دارد برای نخستین بار از سوی ایرانیان در مصر کنده و راه‌اندازی شد.
در سال ۳۳۲ ق.م اسکندر این سرزمین را تصرف نمود و تا سال بعد دودمان بطلمیوسیان که از جانشینان اسکندر بودند، بر آن حکمفرما بودند.در سال ۳۰ پیش از میلاد رومیان با غلبه بر کلئوپاترا آخرین ملکه بطلمیوسی مصر را ضمیمه قلمرو روم نمودند. در سال ۶۴۱ میلادی (۱۹ هجری قمری) در زمان خلیفه دوم، عمر، عرب‌های مسلمان این کشور را فتح کردند. مصر همواره از سرزمین‌های مهم برای حکومت اسلامی بوده و تا سال ۱۵۱۷ میلادی که دولت عثمانی بر مصر تسلط یافت در دست خلفای اموی و عباسی و فاطمی بود.
روند عربی‌شدن زبان مصریان چندی به طول انجامید و کاربرد زبان عربی در این منطقه از سده نهم میلادی به این‌سو شدت گرفت. سیاست فرمانروایان عرب حاکم بر مصر این بود که با وجود ناآشنا بودن مردم مصر با زبان عربی این فرمانروایان از همان آغاز تمامی نوشته‌های رسمی را به عربی صادر کردند. این حاکمان ولی، علاقه زیادی به مسلمان کردن مردم مصر نشان نمی‌دادند.
با این حال، مسلمان شدن مردم مصر با عرب‌زبان شدن آن‌ها همراه نبود و اسلامی‌سازی مصر سده‌ها پس از عرب‌زبان‌شدن آن‌ها به انجام رسید. با این‌که زبان عربی از سده نهم میلادی در مصر گسترش یافت دین اسلام تنها در سده چهاردهم تبدیل به دین اکثریت مصریان شد.
در سال ۱۷۹۸ ناپلئون به مصر لشکر کشید و در سال ۱۸۰۵ میلادی محمدعلی پاشا از طرف دولت عثمانی حاکم آنجا شده و دودمان جدید مصر را تشکیل داد.
برای مدت‌ها مصر تحت‌الحمایه بریتانیای کبیر بود ولی پس از جنگ جهانی اول بر اثر فشار مردم، استقلال مصر را اعلام کرد. در جنگ جهانی دوم طی سال‌های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۳ با اینکه مصر بیطرفی خود را اعلام کرده بود اما سرزمین‌های غربی آن در حاشیه دریای مدیترانه از صحنه نبردهای سنگین بین ارتش آلمان و ارتش بریتانیا بود و با انکه آلمانی‌ها فاصله چندانی با کانال سوئز نداشتند، اما در منطقه‌ای به نام العلمین شکست خوردند و همین شکست نقطه آغاز شکست‌های دیگر آنها شد.
مصر در سال ۱۹۴۵ به عضویت سازمان ملل متحد در آمد. در سال ۱۹۵۶ جمال عبدالناصر به ریاست جمهوری فرانسه به مصر حمله کردند، اما با پشتیبانی شوروی پیشین و بی طرفی آمریکا، بدون نتیجه خاتمه یافت. در طی سال‌های بعد دو جنگ دیگر نیز بین مصر و دیگر کشورهای عربی با اسرائیل رخ داد. (۱۹۶۷ و ۱۹۷۳)

سلسله های فراعنه مصر
فرعون اسمی است بر پادشاهان مصر باستان اطلاق می گردد اینک سلسله های مختلف و تاریخ دوران حکومتشان:
سلسله اول و دوم (از 3200تا 2980 ق-م)
سلسله سوم (از 2980 تا 2900 ق-م)
سلسله چهارم (2900تا 2750ق-م)
سلسله پنجم (از 2750تا 2625 ق-م)
سلسله ششم (از 2625تا 2475ق-م)
سلسله هفتم تا سلسله دهم (از 2475تا 2160ق- م)
سلسله یازدهم (از 2160 تا2000 ق-م)
سلسله دوازدهم (از2000تا 1788 ق-م)
سلسله سیزدهم تا هفدهم (از 1788 تا 1580 ق-م)
سلسله هجدهم (از1580تا1350ق-م)
سلسه نوزدهم (از 1350تا ذ1205 ق-م)
سلسله بیستم (از 1205تا 1090ق-م)
سلسه بیست و یکم (از 1090تا 945 ق-م)
سلسله بیست و دوم (از 945تا 745ق-م)
سلسله بیست و سوم تا سلسله بیست و پنجم (از 745تا 663ق-م)
سلسله بیست و ششم (از 663تا525ق-م)
سلسله بیست و هفتم (از 545تا 404ق-م)
سلسله بیست و هشتم (از 404تا 399ق-م)
سلسله بیست و نهم (از 398تا 379ق-م)
سلسله سی ام (از 379تا342ق-م)

پایتخت‌های پیشین مصر
1. منف: (۳۱۰۰ پ.م - ۲۱۸۰ پ.م) نخستین پایتخت مصر
2. اهناسیا: (۲۱۸۰ پ.م - ۲۰۶۰ پ.م)
3. تبس، تیب یا طیبه :(۲۰۶۰ پ.م - ۱۷۸۵ پ.م) بار اول پایتختی
4. اواریس :(۱۷۸۵ پ.م - ۱۵۸۰ پ.م)
5. تبس: (۱۵۸۰ پ.م - ۱۰۸۵ پ.م) بار دوم پایتختی
6. تنیس :(۱۰۸۵ پ.م - ۹۴۵ پ.م)
7. نبته: (۹۴۵ پ.م - ۶۳۳ پ.م)
8. صالحجر :(۶۳۳ پ.م - ۳۳۲ پ.م)
9. اسکندریه :(۳۳۲ پ.م - ۶۴۱ بعد از میلاد)
10. فُسطاط: (۶۴۱ ب.م - ۷۵۰ ب.م) بار اول پایتختی
11. عسکر: (۷۵۰ - ۸۶۸ ب.م)
12. قطائع: (۸۶۸ - ۹۰۵ ب.م)
13. فسطاط (۹۰۵ - ۹۶۹ ب.م) بار دوم پایتختی
14. قاهره: (۹۶۹ ب.م - تا امروز) پایتخت کنونی