1) جغرافیای طبیعی

جمهوری سودان با یک میلیون و ۸۸۶ هزار و ۰۶۸ کیلومتر مربع گستره در شمال آفریقا و در کنار دریای سرخ، میان مصر و اریتره است. جمهوری سودان در شمال شرقی قاره آفریقا قرار دارد. این کشور، تا قبل از جدا شدن سودان جنوبی، دهمین کشور جهان از نظر وسعت بود.
سودان از شمال با کشورهای مصر و لیبی، از غرب با چاد و آفریقا مرکزی ، از جنوب با سودان جنوبی و از شرق با اتیوپی و اریتره همسایه است و دریای سرخ این کشور را‌ از   عربستان سعودی جدا می‌کند.
درازای کرانه‌های سودان به ۸۵۳ کیلومتر می‌رسد. همچنین این کشور از سوی شمال ۱۲۷۳ کیلومتر با مصر، از شمال باختری ۳۸۳ کیلومتر با لیبی، از سمت باختر ۱۳۶۰ کیلومتر با چاد، از سمت جنوب باختری ۱۱۶۵ با آفریقای مرکزی، از سمت جنوب با جمهوری سودان جنوبی و بالاخره از سمت شرق ۶۰۵ کیلومتر با اریتره مرز مشترک دارد.
زمین‌های سودان دشت گسترده‌ای است و کوه‌ها و بلندی‌های آن در جنوب و دورترین نقطه غربی آن قرار دارند. سودان در منطقه مداری آفریقا است و آب و هوای آن در جنوب استوایی و در مرکز سافنا و در شمال قاره‌ای است.
بخش پهناوری از سودان را دشت‌های بزرگی تشکیل می‌دهد که به دست دره بزرگ رودخانه نیل به دو بخش خاوری و باختری جدا می‌شود. همچنین ۵ درصد از خاک این سرزمین را زمین‌های قابل کشت و ۴۶ درصد از آن را چراگاه‌های طبیعی شامل می‌شوند. پست‌ترین بخش سودان در کرانهٔ دریای سرخ هم سطح آبهای جهان است و بلندای بلندترین بخش این کشور در قله «کینیتی» به ۳۱۸۷ متر می‌رسد. آب و هوای سودان گرم و خشک است.
 

آب و هوا
زمین‌های سودان دشت گسترده‌ای است و کوه‌ها و بلندی‌های آن در جنوب و دورترین بخش باختری آن قرار دارد. کوه‌های نوبه در مرکز و کوه‌های دریای سرخ دربخش خاوری سودان هستند. سودان دربخش مداری آفریقا است و آب و هوای آن در جنوب استوایی و در مرکز سافنا و در شمال قاره‌ای است. بخش دریای سرخ خاوری دارای باران‌های زمستانی است و از مارس تا ژوئن (≈اسفند تا خرداد) درجه گرمای بالاست و در روز به ۴۲ و در شب ۲۷ درجه سلسیوس می‌رسد. با ریزش باران درجه گرما کاهش یافته و از ماه جولای تا اکتبر (تیر تا مهر) ادامه می‌یابد. از نوامبر تا فوریه (≈آبان تا بهمن) هوا گرم و معتدل شده و درجه گرما در روز به ۳۰ درجه و در شب ۱۶ و یا پائین‌تر می‌رسد.


2) جغرافیای انسانی

هماهنگ با تازه‌ترین برآورد، جمهوری سودان بیش از ۳۰ میلیون نفر جمعیت دارد که ۴۵ درصد از آنها زیر ۱۴ سال، ۵۳ درصد بین ۱۵ تا ۶۵ سال و ۲ درصد بقیه بیشتر از ۶۵ سال سن دارند.
نرخ رشد سالانه جمعیت سودان ۶٪۳ درصد است. این کشور به ازای هر هزار نفر از جمعیت خود ۵۸/۳۴ نفر نرخ زاد و ولد، ۲۸/۱۲ نفر نرخ مرگ و میر و ۷/۰ نفر نرخ کوچ کردن دارد. امید به زندگی در بین مردان سودانی به 49.55 سال و در زنان این کشور به 66.57 سال می‌رسد.
از سوی دیگر ۵۲ درصد از ساکنان کشور سودان قبل از جدا شدن سودان جنوبی، از نژاد سیاهپوستان آفریقایی، ۳۹ درصد عرب و ۸ درصد از نژاد قبیله «بجا» بودند اما امروزه بیشتر مردم سودان از نژاد عرب سودانی می‌باشند اما در بعضی بخشهای جنوبی و همچنین در دارفور اکثریت با نژاد سیاه است.
اهالی سودان از قبایل گوناگون بعضا عربی تبار و برخی آفریقایی یا ترک تشکیل یافته‌اند که به سودان مهاجرت کرده‌اند.
میانگین سنی مردم آن18.7سال است. 2.3 درصد از مردم سودان به بیماری ایدز مبتلا هستند که جمعیتی در حدود 400 هزار نفر را تشکیل می‌دهد.


3) جغرافیای سیاسی

کشور سودان به ۱۵ استان بخش گردیده‌است که به آنها ولایت می‌گویند، نام این استان‌ها و مراکز آنها در فهرست زیر آمده‌است:

1.دریای سرخ - بورتسودان
2.جزیره - ود مدنی
3.دارفور جنوبی - نیالا
4.کردفان جنوبی - کادوقلی
5.استان خارطوم - خارطوم
6.سِنار - سنجه
7.دارفور شمالی - فاشر
8.کردفان شمالی - ابیض
9.شمالیه - دنقلا
10.دارفور غربی - جنینه
11.قضارف - قضارف
12.کسلا - کسلا
13.رود نیل - دامر
14.نیل سفید - ربک
15.نیل آبی - دمازین