1) حکومت

برغم داشتن دولتی شناخته شده توسط سازمان‌های بین‌المللی در شهر بایدوا، سومالی از سال ۱۹۹۱ فاقد دولت ملی تاثیرگذار بوده‌است. این سازمان یا دولت که با نام «دولت انتقالی ملی» خوانده می‌شود تنها کنترل بایدوا را در اختیار داشته و از نظر بیشتر مردم سومالی از وجاهت قانونی برخوردار نیست. دولت موقت در خارج از کشور و توسط نیروهایی که بصورت تاریخی با منافع ملی سومالی در تضاد بوده‌اند، مانند اتیوپی و کشورهای مختلف آفریقائی که سعی در محدودسازی اندازه و عمق توسعه سومالی و دست‌اندازی نهائی بر سرزمین‌های اشغالی این کشور را داشته‌اند، تعیین شده‌است.
در حال حاضر حاکمیت سومالی انحصاراً در حد حقوق قانونی قرار داشته و این کشور فاقد حاکمیت دولت مرکزی برسمیت شناخته شده بوده و از هرگونه شاخص‌های مرتبط با دولت مستقل ثابت محروم است. مقامات غیر رسمی در اختیار دولت‌های نهادی غیر منتخب مناطق سومالی لند، پانت لند، شورای عالی دیوان اسلامی و دولت انتقالی موقت ضعیف ولی قابل قبول سازمان ملل متحد مستقر در شهر بایدوا واقع در حدود ۲۵۰ کیلومتری شمال غرب پایتخت، موگادیشو قرار دارد. خشونت بمانند آفتی کشنده سومالی را از زمان جنگ‌های داخلی برآمده از از اخراج محمد زیادباره دیکتاتور پیشین در سال ۱۹۹۱ فرا گرفته‌است.
در هر صورت، از اواخر سال ۲۰۰۶، «دولت موقت ملی» تنها کنترل بخش نسبتا کوچکی از کشور را برعهده داشته‌است. به اعتقاد برخی نظرات، کنترل این دولت بسختی از مرزهای بایدوا پایتخت فراتر رفته‌است. در کل، وضعیت سیاسی ناپایداری بر کشور حاکم بوده است؛ بعنوان مثال، در تاریخ ۱۸ سپتامبر سال ۲۰۰۶، عبداللهی یوسف بسختی از حمله‌ای انتحاری که به کاروان وی شد، جان سالم بدر برد. اگرچه در این حمله دوازده نفر دیگر کشته شدند.
به هر صورت دولت فدرال انتقالي همچنان شکننده و سست باقي ماند و دچار نقصان در ظرفيت تدارک و ارائه خدمات درون قلمرو سومالي گرديد.

استقلال
اول جولاي 1960 ميلادي از تركيب سومالي لند بريتانيا كه به تاريخ 26 ژوئن سال 1960 از بريتانيا جدا و مستقل گرديد با سومالي لند ايتاليا كه از ناحيه تحت قيموميت شوراي امنيت سازمان ملل متحد در اول جولاي 1960خارج شد، جمهوري سومالي تشكيل شد .

نوع حكومت
دولت انتقالي به نام دولت فدرال انتقالي

توصيف پرچم كشور
آبي روشن با يك ستاره 5 گوش در مركز آن زمينه آبي و استفاده از پرچم سازمان ملل متحد.

تعطيلات ملي
روز تاسيس جمهوري سومالي (اول جولاي 1960) روز ملي و تعطيل سومالي است البته در 26 ژوئن 1960 در سومالي لند روز تاسيس جمهوري برگزار مي‌شود.

احزاب سياسي
هيچ حزب سياسي در كشور سومالي وجود ندارد اما گروههاي فشار سياسي فراواني دارد.
سيستم حكومتي (قوه هاي كشور)
قوه مجريه؛ رئيس جمهور، هيئت وزيران،
قوه قانون گذاري؛ مجلس فدرال موقت
قوه قضائيه؛‌ ديوان عالي كشور (فعلا فعال نمي باشد)

احزاب مهم و رهبران آنها
هيچ حزبي وجود ندارد

گروه هاي فشار مهم و رهبران آنها
SCIS و احزاب متعدد ديگر

عضويت در سازمان هاي مهم منطقه اي و بين المللي
اتحاديه افريقا، گروه 77، آژانس بين المللي انرژي اتمي، ايكائو، ايگاد، اينترپل، ايزو، نم، سازمان ملل و برخي نهادهاي ديگر


2) سیستم اجرایی

سومالي كشوري است كه بدون دولت ملي دائمي اداره مي شود و قانون دائمي نيز براي اداره كشور به تصويب نرسيده است. در كشور سومالي نخست وزير رئيس دولت است.
رئيس كشور سومالي رئيس جمهور است. كابينه منصوب نخست وزير است و از سوي مجمع فدرال انتقالي تاييد مي شود .
يك واحد حكومتي سياسي انتقالي با دستور 5 ساله به نهادهاي فدرال انتقالي در اكتبر 2004 تاسيس شده و در ماه ژوئن 2004 مجددا به نام سومالي تغيير يافت .


3) سیستم قانون گذاری

نوع مجلس قانون گذاري اين كشور تك مجلسي (پارلمان فدرال انتقالي) است بطوريكه از طريق مجمع ملي كه 275 كرسي دارد، اداره مي شود و ‌اعضاي اين پارلمان انتصابي اند. تعداد كرسي هايي به اين صورت تقسيم شده است كه به كل قبايل 61 كرسي به طور مساوي براي 4 قبيله كلان موجود (دارود ، دي جيل- ميري فل ، دير و هاويه) و 31 كرسي تقسيم شده بين قبايل اقليت ميباشد.
سومالی سيستم حقوقي ملي مشخصي ندارد نظام آن مخلوطي است از قانون همگاني انگليس و ايتاليا و شريعت اسلامي و نيز عرف و آداب و رسوم سنتي در سومالي با كه از سوي قوه قضاييه با در نظر گرفتن برخي ملاحظات مورد پذيرش واقع مي شود.
قانون اساسي سومالي در 25 ماه اگوست 1979 تصويب شد و رئيس جمهور سومالي در 23 سپتامبر 1979 آن را توشيح كرد.


4) سیستم قضایی

سيستم حقوقي ملي مشخصي ندارد نظام آن مخلوطي است از قانون همگاني انگليس و ايتاليا و شريعت اسلامي و نيز عرف و آداب و رسوم سنتي در سومالي با كه از سوي قوه قضاييه با در نظر گرفتن برخي ملاحظات مورد پذيرش واقع مي شود.
قانون اساسي سومالي در 25 ماه اگوست 1979 تصويب شد و رئيس جمهور سومالي در 23 سپتامبر 1979 آن را توشيح كرد.

5) شخصیت ها
 

شيخ شريف شيخ احمد

شيخ شريف شيخ احمد
شيخ شريف شيخ احمد (Sheikh Sharif Sheikh Ahmed) در سال 1966 ميلادي در منطقه "مهداي" واقع در استان "شبيلي مركزي" (120 كيلومتري شمال موگاديشو) به دنيا آمد. در سن 9 سالگي موفق به حفظ قرآن كريم شد. تحصيلات ابتدايي خود را در شهر"جوهر" (90 كيلو متري شمال موگاديشو) به پايان رساند، سپس براي ادامه تحصيل تا مقطع ديپلم به مدرسه "شيخ صوفي" واقع در پايتخت سومالي شهر موگاديشو مهاجرت كرد.

در سال 1988 ميلادي شيخ شريف پس از اخذ مدرك ديپلم و فارغ التحصيل شدن، اقدام به تدريس قواعد نحوي زبان عربي و بلاغت نمود؛ ضمن اينكه در حلقه هاي علمي مساجد موگاديشو نيز شركت مستمر داشت. با آغاز جنگ داخلي در سومالي وي براي ادامه تحصيلات دانشگاهي عازم كشور سودان شده و به دليل اخذ بورس تحصيلي از دانشكده ادبيات و علوم تربيتي دانشگاه" كردفان" وارد اين دانشگاه شد.

مدت اقامت شيخ شريف در سودان به دليل ابتلاء به بيماري مالاريا چندان طولاني نشد. لذا به ليبي رفت و در دانشكده الهيات و حقوق اين كشور مشغول به تحصيل شد. با اتمام تحصيل در سال 1998 ميلادي به سومالي بازگشت. در سال 2002 ميلادي به شهر جوهر رفته و در كنار اهتمام به فعاليت عليه جنبش هاي آموزشي و فرهنگي در سومالي و رياست جمعيت "الشرق للتراث و الثقافه" اقدام به فعاليت هاي تجاري با برخي از شركاي خود نمود.

در همان سال، اولين گام هاي ورود وي به صحنه سياست آشكار شد. هنگامي كه يكي ازگروه هاي شبه نظاميان اقدام به دزديدن يكي از شاگردان وي نمود، شيخ شريف شخصاً براي گفتگو با آنان اقدام نمود. به دنبال اين ماجرا شيخ شريف ايده اوليه ايجاد اتحاديه محاكم اسلامي با حمايت نيروهاي پليس و براي مقابله با حملات راهزنان و اجراي مصوبات اتحاديه را ارائه كرد.

در سال 2005 ميلادي اتحاديه محاكم اسلامي در موگاديشو تاسيس و شيخ شريف به عنوان رياست اين تشكيلات برگزيده شد. اين تشكيلات مردمي تا پيش از ورود نيروهاي اتيوپيايي در سال 2006 ميلادي موفق به برقراري امنيتي نسبي در موگاديشو و جنوب غربي سومالي شد.
مقابله نيروهاي اتيوپيايي (كه به دعوت دولت به منظور ايجاد امنيت و ثبات به اين كشور وارد شده بود) با اتحاديه محاكم اسلامي، شيخ شريف را مجبور به ترك كشور و استقرار در كشور جيبوتي كرد.

در سال 2007 ميلادي شيخ شريف اقدام به تاسيس "ائتلاف به منظور آزادي دوباره سومالي" نمود كه متشكل از عناصر اسلام گرا و برخي نمايندگان پارلمان سومالي بود. شيخ شريف در سال 2008 ميلادي مبادرت به برگزاري برخي ديدارها سياسي با مسئولان آمريكايي و اروپايي مستقر در شاخ آفريقا و نيز برخي مسئولان كشورهاي عربي ذي نفع در مسئله سومالي نمود.

وي همچنين ديدارهاي متعددي با سازمان ملل متحد و اتحاديه اروپا داشت كه تا كنون كسي از محتواي اين ديدارها باخبر نشده و منجر به ايجاد شكاف هايي در صفوف اسلام گرايان ("شيخ شريف" و "شيخ طاهر عويس" رئيس مجلس شوراي اتحاديه محاكم و جانشين وي "عمرايمان ابوبكر" ) شد.

از اين پس ائتلاف به منظور آزادي دوباره سومالي به دو جناح تقسيم شد. جناح اسمره كه به رهبري "شيخ طاهر عويس" در اسمره تشكيل شد و ديگري جناح جيبوتي كه رياست آن بر عهده شيخ شريف قرار داشت. شيخ در سال 2008 ميلادي به عنوان رئيس جمهور دولت انتقالي سومالي برگزيده شده و به اين كشور بازگشت.

حسن شیخ محمود

"حسن شیخ محمود" (Hassan Sheikh Mahmoud)، متولد ۲۹ نوامبر ۱۹۵۵میلادی (34ه.ش)، رئیس جمهور سومالی می‌باشد. وی در ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۲ میلادی (91ه.ش) در سومالی به قدرت رسید و جانشین شریف شیخ احمد شد. دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری سومالی در سال 2016میلادی (95ه.ش) برگزار خواهد شد.