اين كشور در شرق جزيره
ماداگاسكار در اقيانوس هند قرار دارد و شامل جزيره موريس، توابع آگاليگا، سواحل
كاركادوس، و رودريگز مي‌شود. جمعيت آن (طبق آمار سال 2005) 1230602 نفر، مساحت آن
2040 كيلومترمربع، و زبان رسمي آن انگليسي است، ولي زبان‌هاي فرانسوي و بومي نيز
رواج دارند.
تاريخچه
در اوايل قرن نوزدهم چند كتابخانه حق‌عضويتي در كتابفروشي‌هاي موريس وجود داشت و
مشتريان مي‌توانستند كتاب‌هاي موردنياز خود را از آنها با پرداخت حق‌عضويت اندكي
امانت بگيرند. كتابفروشي بارون در 1807، 10000 جلد كتاب داشته و كتابفروشي‌هاي
بارون و ساويگ‌نك در 1816 داراي تالار مطالعه بوده‌اند. در اوايل سال 1800 انجمن
ادبي موريس عهده‌دار تأسيس كتابخانه‌اي اماني و حق‌عضويتي شد كه بعدها مورد استفاده
عموم قرار گرفت. نخستين كتابخانه عمومي پايتخت در 1851 در بندر لوئيز به‌وجود آمده
است.
كتابخانه ملي و آرشيوها
در اين كشور كتابخانه ملي وجود ندارد. آرشيو موريس، محل رسمي نگهداري اسناد آرشيوي،
اسناد رسمي، نسخه‌اي از هر كتاب، نشريات ادواري، و روزنامه‌هاي چاپي كشور است.
علاوه بر آن مجموعه‌هاي نقشه، تمبرهاي پستي، تصويرها، عكس‌ها، مهرها، و آرشيوهاي
شخصي در آن نگهداري مي‌شود. آرشيو موريس در هر سال فهرست كتاب‌هاي واسپاري شده را
به‌صورت فصلي و ضميمه‌اي براي كتابشناسي موريس (1502-1954) منتشر مي‌كند.
مؤسسه موريس كه موزه تاريخ طبيعي دارد، در 1901 بعد از دريافت مجموعه 9000جلدي
ويرجيل ناز كتابخانه‌اي عمومي تأسيس كرد. اين كتابخانه حق دريافت واسپاري دارد و
به‌همراه آرشيو موريس و كتابخانه دانشگاه موريس وظايف كتابخانه ملي را انجام
مي‌دهد. همه انتشارات يونسكو از طريق واسپاري در اين كتابخانه ذخيره مي‌شود. مجموعه
آن 65000 جلد كتاب است و بخشي درباره موريس و جزاير مجاور آن دارد.
كتابخانه‌هاي دانشگاهي
در 1968، كتابخانه دانشگاه موريس با زيربناي 3300 مترمربع تأسيس شد. اين كتابخانه
در خدمت نيازهاي اطلاعاتي، پژوهشي، و آموزشي چهار دانشكده تشكيل‌دهنده دانشگاه از
جمله كشاورزي، مهندسي، حقوق، مديريت، علوم اجتماعي، و علوم است. اين كتابخانه با
مجموعه 95000 جلد در خدمت مردم جزيره است و بخشي از منابع سازمان ملل متحد را
دريافت مي‌كند. در مجموعه‌هاي حقوقي و موريس‌شناسي، بعضي از قديمي‌ترين روزنامه‌هاي
محلي و اسناد ملي نگهداري مي‌شوند. كتابخانه دانشگاه موريس داراي واحدهاي چاپ،
صحافي، و ريزفيلم است. بخش خدمات مواد ديداري ـ شنيداري آن به‌صورت متمركز فعاليت
مي‌كند.
مؤسسه علوم تربيتي موريس در 1975 تأسيس شد و در حال حاضر داراي حدود 40000جلد كتاب
است و يك كتابخانه اصلي در ريدوت و يك كتابخانه شعبه در بو باسين دارد. كتابخانه
مؤسسه مهاتماگاندي با مجموعه 90000 جلد كتاب در مقام كتابخانه‌اي عمومي، آموزشگاهي،
و تحقيقاتي عمل مي‌كند و در خدمت مدرسه مطالعات شرقي، افريقايي، و موريسي است و
اسناد و مدارك مربوط به نخستين مهاجران هندي و آثار ادبي فراوان به زبان هندي و
چيني را در خود جاي داده است.
كتابخانه‌هاي عمومي
خدمات كتابخانه عمومي در بندر لوئيز را مؤسسه موريس، سفارت هند، و كتابخانه بندر
لوئيز تأمين مي‌كنند. كتابخانه شهري (تأسيس 1851)، با مجموعه 100000 جلد در 1933
درهاي خود را بر روي عموم گشود. چهار كتابخانه شهري در بخش پلينز ويلهمز وجود دارد.
اينها كتابخانه‌هاي شهرداري در بو باسين، رزهيل، كاتر بورن، واكوآس فنيكس، و
كورپايپ به‌شمار مي‌آيند.
كتابخانه‌هاي آموزشگاهي
اكثريت 125 مدرسه متوسطه و نيمي از 280 مدرسه ابتدايي داراي كتابخانه هستند. يك
پنجم مدارس متوسطه دولتي از خدمات كامل كتابخانه‌اي با مجموعه‌اي بيش از 155000 جلد
استفاده مي‌كنند.
كتابخانه‌هاي تخصصي
كتابخانه مؤسسه صنعت قند موريس به پيشرفت اين صنعت در موريس مدد مي‌رساند. كتابخانه
اين مؤسسه در 1953 تأسيس شده است و در حال حاضر 29870 جلد كتاب دارد. بعضي از
واحدها و بخش‌هاي تابعه وزارتخانه‌ها نيز داراي كتابخانه يا مراكز اسناد هستند.
حرفه كتابداري
انجمن كتابداران موريس در 1974 تشكيل شد و حدود 70 نفر عضو متخصص دارد كه 20نفر
آنها در خارج از كشور آموزش حرفه‌اي و تخصصي ديده‌اند. در 1987 "شوراي ملي
كتابخانه‌ها و مركز اسناد و آرشيو" زيرنظر وزارت آموزش و فرهنگ ايجاد شد. اعضاي اين
انجمن از وزارتخانه‌ها، كتابخانه‌هاي شبه‌دولتي، و انجمن كتابداران هستند. هدف آن
ارائه توصيه درخصوص سياست‌هاي تأمين و توسعه خدمات كتابخانه‌اي آرشيوي و مراكز
اسناد است. اين شورا موضوع ايجاد كتابخانه ملي و ارائه خدمات اطلاع‌رساني از اوايل
1990 را آغاز كرده است.
منبع: دايرة المعارف كتابداري و اطلاع‌رساني
