سيرالئون كشوري جمهوري است كه در
غرب افريقا واقع شده است. اين كشور از شمال و شرق به گينه، از جنوب به ليبريا، و از
غرب به اقيانوس اطلس محدود ميشود. جمعيت آن (طبق آمار سال 2005) 6017643نفر و
مساحت آن 71740 كيلومترمربع است. مردم اين كشور به زبانهاي قومي گوناگون صحبت
ميكنند. زبان كريو[1] زبان ميانجي يا قابل فهم براي همه آنهاست. زبان رسمي اين
كشور انگليسي است.
كتابخانه ملي
در سيرالئون كتابخانه ملي وجود ندارد. در غيبت كتابخانه ملي، هيئت امناي
كتابخانههاي سيرالئون برخي وظايف كتابخانه ملي را انجام ميدهد. مطابق آييننامه
نشر كتاب مصوب 1962، كتابخانه هيئت امنا، يكي از دو كتابخانهاي است كه بر امر حق
مؤلف نظارت ميكند. كتابخانه هيئت امنا فهرست سالانه انتشارات كشور را تهيه و منتشر
ميكند. اين فهرست را نميتوان كتابشناسي ملي به حساب آورد، زيرا دربرگيرنده همه
انتشارات سيرالئون نيست، اما منبع مفيدي براي دستيابي به اطلاعات مربوط به انتشارات
دولتي است.
مركز اسناد دولتي سيرالئون مسئوليت گردآوري، و نگهداري اسناد تاريخي مهم را بر عهده
دارد و آنها را در دسترس پژوهشگران، مقامات دولتي، و عموم مردم قرار ميدهد.
كتابخانههاي عمومي
هيئت امناي كتابخانههاي سيرالئون، مهمترين كتابخانه عمومي كشور را در 1959 تأسيس
كرده است. كتابخانه مركزي عمومي در فريتاون است و 3 شعبه منطقهاي و 9 شعبه فرعي
در نقاط مختلف كشور دارد. اين كتابخانه برخي فعاليتهاي كتابخانه ملي از قبيل امانت
بينكتابخانهاي را انجام ميدهد و نيز به انجام خدمات متنوع فرهنگي از قبيل
برگزاري جلسات قصهگويي و نمايش فيلم بهويژه براي كودكان ميپردازد.
كتابخانههاي دانشگاهي
كتابخانه دانشگاه سيرالئون مهمترين كتابخانه دانشگاهي كشور بهشمار ميرود. اين
دانشگاه در 1966 تأسيس شد. مراكز آموزش عالي ديگر شامل دانشكده خليج فوراه (تأسيس
1827)، دانشكده انجالا[2] (1964)، دانشكده پزشكي و بهداشت (1988)، و دو مؤسسه
دانشگاهي ديگر را دربرگرفته است. كتابخانه دانشكده خليج فوراه مجموعهاي متنوع بالغ
بر 110000 جلد كتاب در موضوع هنر، اقتصاد، علوم اجتماعي، مهندسي، و حقوق دارد.
كتابخانه دانشكده انجالا داراي 45000 جلد كتاب در زمينه كشاورزي و آموزش و پرورش
است. كتابخانه دانشكده پزشكي و بهداشت 2000، مؤسسه تحقيقات كتابداري و اطلاعرساني
داراي 500، و مؤسسه امور اداري و مديريت 2000 جلد كتاب دارند.
كتابخانههاي آموزشگاهي
شوراي فرهنگي و آموزشي بريتانيا[3] از طريق برنامه اهداي كتاب به دبيرستانها، كتاب
و نشريات ادواري آنها را تامين ميكند. دفتر اين شورا در سيرالئون قرار دارد و براي
اطمينان از اينكه منابع تهيه شده به خوبي نگهداري شوند، استخدام كمك كتابداراني را
كه كارهاي نيمه تخصصي انجام ميدهند، ترغيب ميكند. وزارت آموزش و پرورش پرداخت
حقوق كمك كتابداراني را ميپذيرد كه در يكي از دورههاي آموزش كتابداري دانشگاهها
شركت كرده و از تواناييهاي لازم برخوردار باشند.
در بسياري از دبيرستانها از معلم - كتابدار بهعنوان مسئول كتابخانه استفاده
ميشود. اين افراد اغلب معلمهايي با مدرك كارشناسي هستند كه دورههاي كوتاهمدت
كتابداري را كه سالانه از طرف دانشگاهها برگزار ميشود، گذراندهاند.
انجمن كتابداران آموزشگاهي سيرالئون استانداردهايي براي كتابخانههاي دبيرستانها
تعيين كرده و به تصويب كنفرانس ملي مديران دبيرستانها نيز رسانده است.
كتابخانههاي تخصصي
كتابخانههاي تخصصي بر مبناي مقررات مربوط به ايجاد تسهيلات براي كتابخانههاي
واحدهاي اداري دولتي و وزارتخانهها شكل گرفتهاند. پس از استقلال كشور در 1961
سفارتخانههاي خارجي و ساير مؤسسات نيمه دولتي تازه تأسيس، كتابخانه و مراكز اسناد
خود را ايجاد كردند. علاوه بر آنها در حدود 20 كتابخانه تخصصي نيز در وزارتخانهها
تأسيس شده است. كتابخانه شوراي فرهنگي و آموزشي بريتانيا از لحاظ حجم مجموعه و
تعداد استفادهكنندگان يكي از بزرگترين كتابخانههاي تخصصي در كشور است. اين
كتابخانه مركز تهيه كتاب و ساير مواد براي كتابخانهها و مؤسسات سراسر كشور بهشمار
ميرود.
حرفه كتابداري
مؤسسه تحقيقات كتابداري و اطلاعرساني واقع در دانشگاه سيرالئون در 1989 براي عرضه
آموزشهاي لازم به كتابداران، مسئولان مراكز اسناد، و اطلاعرسانان در سطوح مختلف
تخصصي و نيمهتخصصي تأسيس شد. اين مؤسسه، گواهينامه و ديپلم و همچنين مدارك تحصيلي
كارشناسي و كارشناسي ارشد را در كتابداري و اطلاعرساني صادر ميكند.
سيرالئون داراي تعدادي انجمن حرفهاي است از جمله: انجمن فرهيختگان كتابداري و
اطلاعرساني كه در 1970 با نام انجمن كتابداران سيرالئون تاسيس شد و در 1987 نام
فعلي را گرفت، و انجمن كتابخانههاي آموزشگاهي كه در 1975 تأسيس شد. اين انجمنها
كارگاههاي آموزشي، سمينارها، و كنفرانسهايي با هدف توسعه كتابخانههاي سيرالئون
برگزار ميكنند. انجمن كتابداران، >نشريه كتابداري سيرالئون< را از 1974 به بعد(با
دو شماره در سال) و نيز >راهنماي كتابخانهها و خدمات اطلاعرساني سيرالئون< را
منتشر ميكند.
منبع: دايرة المعارف كتابداري و اطلاعرساني
.[1] Krio
.[2] Njala
.[3] British Council