جمهوري بنين در افريقاي غربي
قرار دارد و از غرب با توگو، از شمال با بوركينافاسو و نيجر، از شرق با نيجريه، و
از جنوب با خليج گينه هممرز است. بنين در سال 1960 از فرانسه جدا شد و استقلال خود
را با نام داهومي[1]بهدست آورد و از سال 1975 تا 1990 جمهوري مردمي بنين ناميده
ميشد. جمعيت اين كشور (طبق آمار سال 2000 ) 6100000 نفر و مساحت آن 112622 كيلومتر
مربع است. مردم آن حدوداً از 60 زبان ملي استفاده ميكنند، اما زبان رسمي كشور
فرانسوي است.
كتابخانه ملي
در سال 1975، كتابخانه ملي بنين در شهر پرتو نوو[2] (پايتخت) تأسيس شد. اين
كتابخانه مسئول جمعآوري كليه مواد چاپي و غيرچاپي است كه از طريق اداره ثبت حق
مؤلف، اهدا، ارث، و انتشارات كشورهاي ديگر درباره بنين فراهم شده است. همچنين ايجاد
انگيزه مطالعه از طريق كتابخانههاي سيار و هماهنگي فعاليتها در كتابخانههاي
عمومي سراسر كشور برعهده اين كتابخانه است. كتابخانه ملي بخشي از اداره فرهنگ ملي و
زيرنظر وزارت فرهنگ عامه، جوانان، و ورزش است.
كتابخانه ملي داراي سه بخش فني اصلي است: بخش مطالعه عمومي؛ تأمين منابع؛ و تهيه
كتابشناسي. بخش مطالعه عمومي حدود چهل كارمند دارد كه 10 نفر از آنان متخصص هستند.
مجموعه كتابخانه بالغ بر 8500 جلد كتاب برآورد شده است؛ كتابخانه بودجه اختصاصي
ندارد، از اين رو، منابع جديد از طريق هدايا و اداره ثبت حق مؤلف تأمين ميشود؛
كتابخانه ملي مسئوليت تهيه كتابشناسي ملي را برعهده داشته و روابط خوبي با ساير
كتابخانههاي كشور و نيز مؤسسات فرهنگي خارجي دارد.
واحد آرشيوهاي ملي در سال 1976 تأسيس شد. اين واحد، مسئول جمعآوري و نگهداري تمام
آثار و اسناد مكتوب كشور، پاسخگويي به درخواست مدارك، و برنامهريزي براي مجلات
رسمي كشور است. دسترسي به آرشيوها براي عموم آزاد است. اين واحد در ابتدا وابسته به
وزارت فرهنگ بود، اما در حال حاضر زيرنظر مستقيم رئيسجمهور اداره ميشود. چهار
مجموعه آرشيو، چهار دوره تاريخي بنين را شامل دوره استعمار (1860-1958)، دوره
استقلال داهومي (1960-1972)، دوره انقلاب (1972-1990)، و دوره بازگشت دموكراسي (از
مارس 1990) دربر ميگيرد.
كتابخانههاي دانشگاهي
كتابخانه دانشگاه مركزي در سال 1962 احداث گرديد و در اواسط دهه 1970، دانشگاه ملي
بنين ناميده شد. كتابخانه دانشگاه مركزي در سال 1975 به ساختمانهاي جديدي در آبومي
كالاوي منتقل گرديد. اين كتابخانه كار هماهنگي مجموعه كتابخانههاي هفت دانشگاه را
برعهده دارد. كتابخانه زيرنظر مدير كل وزارت فرهنگ و آموزش كشور قرار دارد؛
درحاليكه كتابخانههاي دانشكدهاي تحت نظارت رؤساي دانشكدهها يا مديران مؤسسات يا
مدارس عالي هستند. كتابخانههاي دانشگاهي، در مجموع بالغ بر 91000 جلد كتاب دارند
كه بيش از نيمي از آنها در كتابخانه دانشگاه مركزي است. كتابخانهها با وجود
بودجههايي كه در اختيار دارند قادر به برآوردن نيازهاي 8000 دانشجو نخواهند بود.
كتابخانههاي عمومي
كتابخانه ملي هماهنگكننده فعاليتهاي كتابخانههاي عمومي است كه متشكل از 6 واحد
اصلي و 80 شعبه فرعي است. در بنين شش كتابخانه گروه، چهار كتابخانه شهرداري، و چهار
مركز مطالعه وجود دارد. چهار كتابخانه شهرداري ديگر در حال تأسيس هستند. علاوه بر
اين شبكه كه با مشاركت فرانسه تشكيل شده، شبكه ديگري از مراكز مطالعاتي و فرهنگي با
20 شعبه با مشاركت سازمان همكاريهاي فرهنگي و فني در حال تأسيس است. هر دو شبكه
مجموعاً حدود 60000 جلد كتاب دارند و از مشكلات حاد مالي و پرسنلي رنج ميبرند.
چهار مركز عمومي مطالعاتي ديگر توسط سفارتخانههاي فرانسه، ايالات متحده، روسيه، و
چين در كوتونو، مركز تجاري بنين بهوجود آمد. آنها نقش مؤثري در رشد واقعي مطالعه
در بنين داشتند.
كتابخانههاي آموزشگاهي
در بنين فقط دو دبيرستان و يك مدرسه راهنمايي كتابخانه دارد و در هر كتابخانه بيش
از 1500 جلد كتاب موجود است.
كتابخانههاي تخصصي. در اين كشور فقط 19 كتابخانه تخصصي وجود دارد كه موجودي آنها
متجاوز از 1000 عنوان است و از بين آنها 14 كتابخانه تحت حمايت دولت قرار دارد.
كتابخانهها داراي منابعي در زمينههاي كشاورزي، هنر، فرهنگ، اقتصاد، آموزش،
بهداشت، و حقوق هستند. تعدادي از آنها به رايانه مجهز شدهاند. موجودي كتابخانهها،
در مجموع، حدود 95500 جلد كتاب است.
حرفه كتابداري
برنامه آموزش كنترل اطلاعات علمي و فني در سال 1980 پايهگذاري شد. اين برنامه كه
در اصل به مدرسه ملي مديريت وابسته است، مركزي را براي آموزش دورههاي اطلاعرساني
در سال 1989 در نظر گرفت. برنامه آموزشي ديگري براي كارمندان غيرمتخصص كتابخانه، كه
درصدد كسب مهارتهاي تخصصي هستند، طراحي شده است.
متخصصان كتابداري انجمن توسعه فعاليتهاي سندپردازي[3] را در بنين تأسيس كردند.
انجمن از يك مجمع عمومي و دبيرخانه دائمي تشكيل ميشود و مجمع مديران مراكز و
واحدهاي اطلاعرساني بودجه آن را تأمين ميكند. اين مجمع جلساتي را تشكيل ميدهد كه
در آن متخصصان ميتوانند درباره عملكرد مراكز اطلاعرساني بحث و گفتوگو كنند.
[1]. Dahomey
[2]. Porto Novo
[3]. Association for the Development of DocumentationActivities
[4]. Julien C. Djosse
[5]. Mirka Detta Cava