جمهوري اسلامي موريتاني در
افريقاي غربي قرار دارد. از شمال غربي به صحراي غربي (صحراي اسپانيا)، از شمال به
الجزاير، از شرق و جنوب شرقي به مالي، از جنوب غربي به سنگال، و از غرب به اقيانوس
اطلس محدود است. جمعيت آن (طبق آمار سال 2003) 2998563 نفر و مساحت آن 1025520
كيلومترمربع است. زبان‌هاي رسمي اين كشور عربي و فرانسوي است.
نظام كتابخانه‌هاي موريتاني بر اساس قانون 1962 تعيين شده است. در اين قانون به‌طور
اخص تأسيس دستگاه جامعي پيش‌بيني شده بود كه موارد زير را دربرمي‌گرفت: 1) يك
كتابخانه ملي براي حفظ تمام آثار و كتاب‌هاي مربوط به موريتاني يا آثار چاپ شده در
آن كشور و نيز مهم‌ترين آثار مكتوب تمدن بشري؛ 2) كتابخانه‌هاي عمومي و
كتابخانه‌هاي آموزشگاهي؛ و 3) كتابخانه‌هاي تحقيقاتي براي استفاده دانشگاه‌ها،
مؤسسات، آزمايشگاه‌ها، و مانند آن.
كتابخانه ملي
كتابخانه ملي موريتاني در 27 ژانويه 1965 در نواكشوت، پايتخت اين كشور، تأسيس
گرديد. اين كتابخانه شامل كتابخانه حفظ آثار، مركز مدارك و اسناد مربوط به
موريتاني، و كتابخانه تحقيقاتي است. موريتاني از حيث منابع فقير است و كتابخانه
ملي، برنامه‌هاي كتابخواني عمومي ]را برگزار[ و ]نياز[ كتابخانه‌هاي آموزشگاهي را
تأمين مي‌كند. همچنين كتابخانه ملي مسئول تدوين سياست‌هاي توسعه كتابخانه‌ها و
سندپردازي در سراسر كشور است. مجموعه كتاب‌هاي كتابخانه ملي در 2003 به 10000 جلد
كتاب چاپي و 6000 جلد نسخه خطي مي‌رسيد. بخش كتاب‌هاي خطي اين كتابخانه كه در 1975
داراي 3500 اثر بود، در 1979 به مؤسسه پژوهش‌هاي علمي موريتاني منضم شد كه در آن
زمان نزديك به 2500 نسخه خطي در اختيار داشت.
كتابخانه‌هاي دانشگاهي
تا دهه 1980 هيچ دانشگاهي در موريتاني وجود نداشت، اما مدارس عالي آن (كه جايگاه
مؤسسات دانشگاهي داشتند) زياد بود و هر يك از اين مدارس كتابخانه مستقلي داشت. از
جمله آنها مي‌توان به مدرسه عالي آموزش و پرورش (تأسيس 1970) با 10000 جلد، مدرسه
ملي علوم اداري (1966) با تقريبآ 12000 جلد، و مدرسه آموزش ابتدايي (1965) با بيش
از 8000 جلد كتاب اشاره كرد. در 1982 مدرسه ملي علوم اداري و مدرسه ملي علوم در
نواكشوت، رشته‌هايي با مدرك دانشگاهي ارائه كردند و در 1983 نخستين دانشگاه كشور،
يعني دانشگاه نواكشوت، افتتاح شد.
خدمات كتابخانه عمومي
بخش كتابخواني كتابخانه ملي نيز مانند كتابخانه عمومي مركزي در نواكشوت به عموم
مردم خدمت مي‌كند. كتابخانه‌هاي مراكز فرهنگي تعدادي از سفارتخانه‌هاي رسمي از قبيل
سفارت مصر، فرانسه، ليبي، روسيه، و سوريه به روي عموم باز هستند.
كتابخانه‌هاي آموزشگاهي
در هر دبيرستان كتابخانه‌اي براي استفاده وجود دارد، اما اين كتابخانه‌ها از اواسط
دهه 80 تاكنون رشد چنداني نداشته‌اند. كتابخانه‌هاي 26 دبيرستان مجموعآ در حدود
112000 جلد كتاب دارند.
كتابخانه‌هاي تخصصي
در موريتاني چندين كتابخانه و مركز اسناد وجود دارد كه صرفآ به وزارتخانه‌ها و
ادارات دولتي و يا سازمان‌هاي نيمه خصوصي خدمات ارائه مي‌كنند. از ميان آنها
مي‌توان از دفتر خدمات سندپردازي انجمن ملي صادرات كاني‌ها(اسنيم) با مجموعه‌اي
نزديك به 13000 عنوان، انجمن ملي توسعه روستايي(سونادر)، اداره مطالعه و
برنامه‌ريزي وزارت متصدي پروژه‌هاي خاص، مؤسسه ملي تعليم و تربيت، بخش سندپردازي
وزارت معادن و زمين‌شناسي، دفتر طرح سندپردازي وزارت توسعه روستايي، و مؤسسه
كتابخانه پژوهش‌هاي علمي موريتاني نام برد. كتابخانه‌هاي عربي نيز در چينگيوئتي،
كائدي، و در شهرهاي ديگر وجود دارد.
حرفه كتابداري
انجمن بين‌المللي توسعه كتابخانه‌ها و آرشيوهاي افريقا (ايدبا) از گذشته شعبه‌اي در
موريتاني داشت. در ماه مي 1979 انجمن جديدي با نام انجمن كتابداران، آرشيويست‌ها و
سندپردازان موريتاني (امباد) تأسيس شد كه كار ايدبا را دنبال مي‌كرد و دفتر مركزي
خود را در نواكشوت مستقر كرد. هيئت مديره‌اي كه رئيس كتابخانه ملي نيز رياست آن را
برعهده دارد، اين انجمن را اداره مي‌كند.
منبع: دايرة المعارف كتابداري و
اطلاع‌رساني
