اتحادیه آفریقا (AU)

اتحادیه آفریقا در واقع نهاد جایگزین سازمان وحدت آفریقا (Organization Of African Unity) است که در حال حاضر 53 کشور قاره آفریقا (به جز مراکش) عضو آن هستند.

سازمان وحدت آفریقا به عنوان سلف اتحادیه آفریقا در سال 1963م و پس از آنکه در روند استعمارزدایی پس از جنگ جهانی دوم تعداد کشورهای مستقل آفریقا رو به افزایش بود، با عضویت 32 کشور در آدیس آبابا پایتخت اتیوپی تشکیل شد.

سازمان وحدت آفریقا در ابتدای کار فعالیت های خود را بر اهداف سیاسی که در ماده دوم اساسنامه آن ترسیم شده بود، متمرکز کرد. در این چارچوب این سازمان نقش عمده ای در استعمارزدایی از قاره آفریقا، حل و فصل مسالمت آمیز منازعات مرزی کشورهای این قاره، دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی اعضا و مبارزه با آپارتاید ایفا کرد.

سازمان وحدت آفریقا به موازات دستیابی به برخی اهداف سیاسی و نیز گسترش تعداد اعضا اهداف خود را به عرصه های اقتصادی و فرهنگی و علمی گسترش داد. همچنین در پرتو تحولات نظام بین الملل پس از جنگ سرد، کشورهای عضو سازمان وحدت آفریقا نیز برای آنکه بتوانند نقش و جایگاه این قاره در مناسبات نظام بین‌الملل در قرن بیست و یکم را گسترش دهند تلاش‌هایی برای تأسیس اتحادیه آفریقا از دهه 1990م آغاز کردند.

در ادامه این مسیر ابتدا نشست فوق العاده سران سازمان وحدت آفریقا در شهر سیرت با انتشار بیانیه‌ای موسوم به «بیانیه سیرت» تصمیم به تأسیس اتحادیه آفریقا گرفتند. سپس در نشست سال 2000م سران آفریقا در شهر لومه اساسنامه اتحادیه آفریقا تصویب شد.

در نشست سال 2001م سران آفریقا در لوزاکا طرح جدیدی برای اجرایی کردن اتحادیه آفریقا ارائه شد و در نهایت در نشست سال 2002م سران آفریقا در شهر دوربان آفریقای جنوبی اتحادیه آفریقا آغاز به کار کرد.

اکنون اتحادیه آفریقا به عنوان فراگیرترین سازمان کشورهای آفریقایی در پی تحقق اهداف گسترده سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی برای حفظ صلح و ثبات در این قاره و نیز افزایش نقش آفریقا در نظام بین الملل است. مقر اتحادیه آفریقا همچون سازمان وحدت آفریقا که سلف آن بود در شهر آدیس آبابا پایتخت اتیوپی قرار دارد.

ارکان اتحادیه آفریقا نیز شامل اجلاس سران دولت‌ها و حکومت‌های عضو، شورای وزیران، کمیسیون آفریقا، کمیته دائم نمایندگان، شورای صلح و امنیت، پارلمان پان آفریقایی، شورای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، دیوان دادگستری، و تعدادی کمیته‌های فنی و تخصصی است و همچنین نهادهای مالی است.

54 کشور عضو اتحادیه آفریقا عبارتند از: اریتره، اتیوپی، آفریقای جنوبی، الجزایر، آنگولا، اوگاندا، بنین، بوتسوانا، بورکینافاسو، بروندی، تانزانیا، تونس، توگو، جمهوری دموکراتیک عربی صحرا، آفریقای مرکزی، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، جمهوری موریس، جیبوتی، چاد، دماغه سبز، رواندا، زامبیا، زیمبابوه، ساحل عاج، سنگال، سیرالئون، سیشل، سومالی، سودان، سوازیلند، سائوتومه و پرینسیپ، غنا، کامرون، کنیا، کومور، گینه استوایی، گابن، گامبیا، گینه بیسائو، گینه، لسوتو، لیبریا، لیبی، ماداگاسکار، مالاوی، مصر، موریتانی، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، نیجر، سودان جنوبی.

وب سایت رسمی:http://www.au.int

اکوواس (ECOWAS)

اکوواس (ECOWAS)، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا (Economic Community Of West African States) در سال 1975 تاسیس شد. این جامعه بر اساس معاهده لاگوس در 28 مه 1975 در لاگوس، ایالت لاگوس، نیجریه ایجاد شد.

15 کشور غرب آفریقا عضو آن هستند که عبارتند از:

بنین، بورکینافاسو، جمهوری دماغه‌سبز، جمهوری ساحل عاج، جمهوری گامبیا، جمهوری غنا، جمهوری گینه، جمهوری گینه بیسائو، جمهوری لیبریا، جمهوری مالی، جمهوری نیجر، جمهوری فدرال نیجریه، جمهوری سنگال، جمهوری سیرالئون و جمهوری توگو.

هدف اکوواس پیشبرد و توسعه یک‌پارچگی اقتصادی است در "همه‌ فعالیت‌های اقتصادی، بویژه صنایع،حمل‌و نقل، ارتباطات راه دور، انرژی، کشاورزی، منابع طیعی، بازرگانی، مسائل مادی و پولی، موضوع‌های فرهنگی و اجتماعی و ..."

موسسه‌های جامعه‌اقتصادی کشورهای غرب آفریقا به شرح زیرند:

- کمیسیون

- پارلمان جامعه

- دادگستری جامعه

- بانک توسعه و سرمایه اکوواس

اغلب ، کمیسیون اکووواس و بانک توسعه و سرمایه اکوواس" صندوق" نامیده می‌شوند و دو موسسه اصلی هستند که برای تعیین و به‌کارگیری خط مشی‌ها، پیگیری تعدادی از برنامه‌ها و اجرای برنامه‌های توسعه در کشورهای عضو، طراحی شده‌اند. این پروژه‌ها، ساخت جاده بین کشورهای عضو جامعه و ارتباطات از راه دور، کشاورزی و توسعه منابع آبی را در بر می‌گیرد.

اکوواس سازمان‌های مرتبط در بخش خصوصی نیز دارد که به شرح زیرند:

- اکوبانک

- اکومرین

اکوواس اغلب به‌عنوان یکی از ستون‌های جامعه اقتصاد آفریقا در نظر گرفته‌ می‌شود.

آژانس‌های تخصی این جامعه عبارتند از:

- سازمان بهداشت غرب آفریقا (WAHO)

- آژانس پول غرب آفریقا (WAMA)

- موسسه پول غرب آفریقا (WAMI)

- مرکز توسعه ورزش و جوانان اکوواس (EYSDC)

- مرکز توسعه جنسیتی اکوواس (EGDC)

- واحد همکاری منابع آبی (WRCU)

- کارت قهوه‌ای اکوواس

- شبکه مشترک برق غرب آفریقا (WAPP)

- گروه عملگرای بین‌دولت‌ها علیه پولشویی و تغذیه مالی تروریسم در غرب آفریقا (GIABA)

- برنامه بهداشت منطقه غرب آفریقا (PRSAO)

این جامعه به سه زبان انگلیسی، فرانسه و پرتغالی اداره می‌شود و مقر آن در ابوجا، نیجریه است.

وب سایت رسمی:http://www.ecowas.int/

جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC)

جامعه توسعه جنوب آفریقا که شامل 14 کشور است، در واقع در سال 1980م در زیمبابوه اعلام موجودیت کرد. جامعه توسعه جنوب آفریقا ابتدا با نام کنفرانس همکاری توسعه جنوب آفریقا (SADCC) در اول مارس ۱۹۸۰م در لوزاکا (لوساکا - زیمبابوه) پا به عرصه حیات گذاشت.

هدف اولیه این کنفرانس کاستن از وابستگی اقتصادی به آفریقای جنوبی (دوران آپارتاید) بود.

آنگولا، بوتسوانا، لسوتو،مالاوی، موزامبیک، سوازیلند، جمهوری متحد تانزانیا، زامبیا و زیمبابوه اعضای بنیانگذار کنفرانس همکاری توسعه جنوب آفریقا بودند و در همان سال ۱۹۸۰م بیانیه معروف لوزاکا را صادر کردند که به عنوان بیانیه به سوی آزادسازی اقتصادی معروف شد.

اما تغییر نام کنفرانس همکاری توسعه جنوب آفریقا به جامعه توسعه جنوب آفریقا (SADC) در هفدم اگوست 1992م در شهر ویندهوک (نامیبیا) به وقوع پیوست. کشورهای آنگولا، بوتسوانا، جمهوری دمکراتیک کنگو، لسوتو، ماداگاسکار، مالاوی، موریس، موزامبیک، نامیبیا، آفریقای جنوبی، سوازیلند، جمهوری متحد تانزانیا، زامبیا و زیمبابوه اعضای جامعه توسعه جنوب آفریقا هستند.

مقر جامعه توسعه جنوب آفریقا در شهر گابورونه (Gaborone) در بوتسوانا است.

وب سایت رسمی:http://www.sadc.int/