مصر

تحولات حکومت
- شوراي عالي نيروهاي مسلح مصر به رياست "محمد حسین طنطاوی" وزير دفاع اين كشور، اداره امور اين كشور را بعد از سرنگوني مبارك بر عهده گرفت.
- تلويزيون العربيه اعلام کرد شوراي عالي نيروهاي مسلح دولت را بركنار و پارلمان و سنا را منحل خواهد كرد و رئيس دادگاه عالي قانون اساسي در اداره امور كشور شركت می کند.
- به دنبال انتشار خبر کناره گیری حسنی مبارک از ریاست جمهوری مصر، "محمد حسین طنطاوی" وزیر دفاع این کشور در جمع مردم قاهره که در مقابل کاخ ریاست جمهوری این کشور تجمع کرده بودند حضور یافت و به آنان شادباش گفت.
- شورای عالی نیروهای مسلح جمعه با انتشار بیانیه‌ شماره‌ ۲ با اشاره به اوضاع کنونی و واگذاری اختیارات ریاست جمهوری به "عمر سلیمان" حمایت خود از اجرای برخی اصلاحات در کشور را اعلام کرد. در این بیانیه همچنین آمده است که ارتش از لغو حالت فوق‌العاده پس از پایان یافتن شرایط کنونی حمایت خواهد کرد، اما از مردم می‌خواهد که خیابا‌ن‌ها را ترک کنند.
- ارتش همچنین برپایی انتخابات آزادانه و عادلانه‌ ریاست جمهوری را تضمین کرد و گفت از ملت حمایت خواهد کرد. ارتش در بیانیه خود افزوده که کسانی که به فساد اعتراض کرده و خواستار اصلاحات بوده اند، تحت تعقیب قرار نخواهند گرفت.
- شورای عالی نیروهای مسلح مصر در بیانیه شماره 3 با بیان اینکه به زودی بیانیه ای صادر خواهد کرد که در آن گام ها و اقدامات آینده را مشخص خواهد کرد، افزود:  این شورا جایگزین مشروعی که بتواند رضایت مردم را جلب کند، نیست. این شورا همچنین از حسنی مبارک رئیس جمهور سابق مصر به دلیل تلاش هایش در مسیر کشور و مواضع ملی او در انتخاب منافع عالیه کشور تقدیر و تشکر کرد.
- "حسام بدراوی" دبیرکل حزب حاکم مصر نیز استعفا کرده است. بدراوی چهار روز پیش به این مقام منصوب شده بود.
- "احمد فتحی سروی" رئیس مجلس خلق مصر تصریح کرد اصلاح قانون اساسی دستکم به دو ماه و نیم زمان نیاز دارد.
- شماري از شهروندان مصري در شكايت نامه اي به دادگاه بين المللي كيفري (لاهه) با معرفي حسني مبارك به عنوان متهم انجام جنايت عليه بشريت، خواستار انجام تحقيقات مقدماتي از وي شدند.
- "عبدالمجيد محمود" دادستان مصر "زهير جرانه"، وزير گردشگري سابق مصر را به ارتكاب جنايت‌هايي نظير خسارت عمدي به اموال عمومي، سود جويي و فراهم كردن تسهيلات براي چپاول اراضي كشور متهم كرد.
- دادستان كل همچنين "احمد عز" عضو سابق حزب حاكم را نيز به چپاول اموال عمومي متهم كرد. وي همچنين "رشيد محمد رشيد"، وزير سابق بازرگاني و صنايع مصر را به چپاول اموال عمومي، خسارت عمدي به آن و سودجويي متهم كرد. همچنين "احمد المغربي"، وزير مسكن و توسعه عمراني نيز به اتهاماتي متهم شده است كه وي درصدد فروش روستاي "آمون" وابسته به شركت گردشگري مصر به شركت بالم هيلز بوده كه بر خلاف قانون بوده است.

واکنش الازهر
- پس از گذشت هفده روز از آغاز تظاهرات مردمي، دانشگاهيان الازهر پس از اقامه نماز جمعه، به انبوه جمعيت معترض در ميدان التحرير قاهره پیوستند.

احزاب و شخصیت ها
- "راشد بیومی" معاون دبیر کل اخوان المسلمین مصر گفت: خواهان انتقال قدرت به یک دولت غیرنظامی هستیم.
- "محمد البرادعی" برکناری حسنی مبارک دیکتاتور سابق مصر و تحویل قدرت به شورای عالی نظامی این کشور را بهترین روز زندگی خود توصیف کرد و این روز بزرگ را به ملت مصر تبریک گفت.
- شبکه تلویزیونی العربیه اعلام کرد، "محمد البرادعی" رئیس تشکل موسوم به "مجمع ملی تغییر" اعلام کرد قصد ندارد برای انتخابات آتی ریاست جمهوری مصر نامزد شود.
- "بشیر عبدالفتاح" کارشناس مرکز مطالعات الاهرام در قاهره تاکید کرد مردم مصر تفاوتی بین حسنی مبارک و عمر سلیمان قائل نیستند.
- "احمد ماهر" هماهنگ کننده جنبش ششم آوریل گفت: ما از مشروعیت انقلابی سخن می گوییم در نتیجه منتظر تغییرات جزئی نیستیم بلکه راه حل ریشه ای را جستجو می کنیم.
- "حسین عبدالرازق" عضو حزب "التجمع" مصر از بروز اختلاف بین فرماندهان نیروهای مسلح این کشور در مورد باقی ماندن حسنی مبارک در قدرت قبل از استعفای وی خبر داد. فرمانده گارد ریاست جمهوری و فرمانده نیروهای هوایی مصر بر باقی ماندن مبارک و سلیمان اصرار داشتند.
- "محمد غانم" از مسئولین ارشد اخوان المسلمین روز جمعه در گفت وگو با شبکه خبری العالم اظهار داشت: مبارک و سلیمان هنوز درک نکرده اند که خواسته های ملت مصر با تفکرات و عملکرد مستبدانه آنها مطابقت ندارد.
- اخوان المسلمین در بیانیه ای اعلام کرد "این انقلاب را به ارتش مصر تبریک گفته که از آغاز انتفاضه مردمی همراه با مردم گام برداشته است. ارتش مصر به خوبی نشان داد که ارتشی ملی است و ما یقین داریم که این سازمان نظامی دولت مصر را از طریق انتخابات دموکراتیک در اختیار سیاستمداران صالح قرار خواهد داد."
- گروه جوانان 25 ژانویه طی بیانیه ای که پس از سقوط دولت مبارک منتشر نمود؛ به منظور حل بحران کنونی مصر یازده راه حل پیشنهاد نموده است که ذیلاً بدان ها اشاره خواهد شد:

1. تضمین برکناری مبارک و عدم بازگشت او به قدرت
2. لغو فوری حالت فوق العاده در مصر و از سر گیری انتخابات پارلمانی و مجلس مشورتی در کلیه نواحی
3. اشراف و نظارت دادگاه مصر بر فرآیند انتخابات
4. جواز نظارت بر انتخابات برای سازمان های جامعه مدنی محلی و منطقه ای
5. اجازه شرکت در انتخابات به مصری های مقیم خارج
6. اجازه کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری بدون شروط و محدودیت کاندیداتوری برای یک نفر به مدت دو دوره
7. جواز آزادی در تاسیس احزاب بدون صرف زمان طولانی
8. آزادی رسانه ها در بیان آرا و اجازه تاسیس روزنامه و شبکه های ماهواره ای
9. آزادی کلیه بازداشت شدگان و محاکمه کلیه عوامل حکومت سابق در مقابله با انتفاضه جوانان مصری و مصادره اموال ایشان و بازسازی موسسات امنیتی بر اساس معیارهای شفاف
10. تشکیل حکومت تکنوکرات برای اداره کشور به وسیله دولت انتقالی تا پایان سپتامبر و آماده سازی کشور برای اجرای انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری شفاف؛ البته به شرط اصلاح مواد 76، 77 و 88 قانون اساسی در رابطه با انتقال مسالمت آمیز قدرت.

- جماهیر مردم مصر به دنبال استعفای حسنی مبارک از ریاست جمهوری اقدام به صدور بیانه­ای نمودند که توسط "محمد فواد" نایب رئیس مجلس دولت در شبکه الجزیره قرائت شد و در آن خواسته های زیر مطرح گردیده بود:

1. لغو فوری حالت فوق العاده
2. آزادی فوری کلیه زندانیان سیاسی
3. انحلال مجلس ملی، مشورتی و مجالس محلی
4. ایجاد مجلس حکومتی ریاست جمهوری انتقالی متشکل از یک نظامی و چهار غیر نظامی به شرط عدم کاندیداتوری هیچ یک از این افراد در انتخابات ریاست جمهوری آینده
5. تشکیل دولت انتقالی مصر با حضور چهره های ملی مستقل، بدون حضور احزاب و گروه های سیاسی، و آماده سازی کشور برای اجرای انتخابات آزاد و شفاف ریاست جمهوری در پایان دوران انتقالی (کمتر از 9 ماه) و عدم کاندیداتوری هیچ یک از اعضای دولت انتقالی در انتخابات ریاست جمهوری آینده
6. تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی دموکراتیک مبتنی بر حقوق بشر
7. آزادی مطبوعات و رسانه ها
8. ازادی تاسیس اتحادیه ها و سازمان های جامعه مدنی
9. لغو کلیه دادگاه های نظامی و مشورتی و کلیه احکام صادره در حق شهروندان توسط دادگاه های مذکور
10. استمرار همراهی و همکاری ارتش تا به نتیجه رسیدن انقلاب مردمی مصر

- "فواد عجمی" استاد دانشگاه "جانز هاپکینز" امریکا تاکید کرد در صورتی که عمرسلیمان باقی بماند سرکوب و دروغ های رژیم مصر ادامه پیدا می کند.
- حزب الوفد در اولین بیانیه خود پس از سقوط دولت مبارک که توسط "منیر فخری عبدالنور" قرائت گردید، بیان داشت: با تاکید بر این نکته که شورای عالی نظامی حامی حقیقی ملت مصر می باشد، این شورا را توانا برای انتقال کشور به مرحله جدید مبتنی بر آزادی و دموکراسی معرفی نمود.
- "دکتر رفعت سعید" رئیس حزب تجمع طی بیانیه ای که پس از سقوط نظام مبارک منتشر گردید، بیان داشت: حزب تجمع در انتظار صدور بیانیه شورای عالی نظامی پیرامون کیفیت اداره کشور در دوران انتقالی است. وی همچنین خواهان صدور تصمیماتی از سوی این شورا به منظور انحلال دولت و مجالس ملی و مشورتی شد.
- "اسامه الغزالی" رئیس حزب جبهه دموکراتیک مصر گفت: هیچ قدرتی نمی تواند در برابر انقلاب مردمی مصر مقاومت کند. ارتش باید از تغییرات دموکراتیک در مصر حمایت کند.

مصر، اسراییل و غرب
- یک سخنگوی رژیم صهیونیستی که خواست نامش فاش نشود، روز جمعه در پی کناره‌گیری حسنی مبارک از قدرت اظهار امیدواری کرد روند انتقال قدرت در این کشور بدون پس لرزه باشد.
- یکی از مقامات اسرائیلی گفته است: امیدواریم رفتن مبارک، تغییری در روابط میان ما با قاهره نداشته باشد."
- شبكه خبري الجزيره از بسته شدن سفارت رژيم‌صهيونيستي در پايتخت مصر خبر داد و اعلام كرد كه سفير اين رژيم در سفارت باقي مانده است.
- "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم صهیونیستی شامگاه پنج شنبه ابراز امیدواری کرد هر دولتی که در مصر حاکم می شود به معاهده صلح امضا شده میان دو طرف احترام بگذارد.
- "ایهود باراک" وزیر جنگ رژیم صهیونیستی پنجشنبه تصریح کرد مردم مصر باید روشی را بر اساس قانون اساسی مشخص کنند.
- "جیمز وولسی" مدیر سابق سازمان جاسوسی امریکا، اخوان المسلمین را همانند حماس دانست.
- "جف مورل" سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفت: تماس تلفنی شب گذشته "رابرت گیتس" با "محمد حسین طنطاوی" پنجمین تماس او با همتای مصری از اغاز تحولات اخیر این کشور به شمار می آید. مورل افزود: اطلاعی از محتوای سخنان رد و بدل شدن میان وزاری دفاع دو کشور ندارد. آمریکا ژنرال طنطاوی را از شخصیت هایی می داند که می تواند برای مرحله پس از مبارک، نقش خوبی ایفا کند.
- اوباما استعفای مبارک را ابتدای مسیر انتقال قدرت در مصر خواند و گفت: "صدای مردم مصر شنیده شد." اوباما انقلاب مصر را جلودار انقلاب و انتقال قدرت بدون خشونت در جهان دانست و افزود: "مردم با هيچ‌چيز جز دموكراسي ناب راضي نمي‌شوند."
- اوباما در ادامه گفت: "نيروهاي مسلح هم‌اكنون بايد تضمين دهند كه يك انتقال قدرت سياسي در مصر صورت خواهد گرفت كه در نظر مردم مصر معتبر باشد. به احتمال بسيار زياد روزهاي دشواري پيش روي مردم مصر قرار دارد."
- "جو بایدن" معاون رئیس جمهوری امریکا گفت: کناره گیری حسنی مبارک یک اتفاق مهم در تاریخ مصر است و افزود این اتفاق برگشت پذیر نیست.

مصر و دیگر کشورها
- حزب الله لبنان روز جمعه پیروزی تاریخی ملت مصر را تبریک گفت.
- "سامی ابو زهری" سخنگوی جنبش حماس در بیانیه ای ضمن تبریک سقوط مبارک از مقامات جدید مصر خواست تحریمها علیه ساکنان نوار غزه را لغو و گذرگاه مرزی رفح را برای تردد فلسطینی ها باز کنند.
- "بان کی مون" دبیر کل سازمان ملل متحد نیز از خواست مردم مصر حمایت کرد.
- دولت سوئیس قصد دارد پس از بررسی در صورتی که حسنی مبارک در بانکهای سوئیسی حسابی داشته باشد؛ آن را مسدود کند.
- دفتر امير قطر با صدور بيانيه‌اي از سقوط ديكتاتور مصر استقبال كرده و خواستار برقراري روابط ويژه با مصر جديد شد.
- "اخوان المسلمین اردن" روز جمعه اعلام کرد کناره‌گیری حسنی مبارک از ریاست جمهوری در مصر باید درسی برای تمام رژیم‌های عربی باشد.
- «ناثان براون» استاد علوم سیاسی دانشگاه جرج واشنگتن: در مصر موضوع مبارک یا سلیمان مطرح نیست مبارک و سلیمان هر دو از یک رژیم هستند موضوعی که واقعا در بین مردم مطرح است مذاکره درباره تغییر رژیم است.
- «کاترين اشتون»، مسئوليت سياست خارجي اتحاديه اروپا با استقبال از كناره‌گيري مبارك اعلامم كرد كه وي صداي مردم مصر را شنيد.
- "رامين مهمانپرست" سخنگوي وزارت خارجه ايران به شبكه العالم اعلام كرد: پيروزي خواست ملت بزرگ مصر بر مقاومت و پافشاري مقاماتي كه به قدرت‌هاي جهان وابسته بودند، يك پيروزي بزرگ است.
- "سرگئي لاوروف" وزير خارجه روسيه ابراز اميدواري كرد كه تغيير قدرت در مصر بتواند به احياي صلح در اين كشور كمك كند.
- "جوليا گيلارد" نخست‌وزير استراليا و همچنين "كوين رود" وزير خارجه اين كشور در بيانيه مشتركي روز قابل توجه براي مردم مصر را تبريك گفتند.
- "استفان هارپر" نخست‌وزير كانادا نيز بر لزوم انتخاباتي آزاد و منصفانه و احترام به حقوق بشر و اقليت‌ها تأكيد كرد.
- "جاكوب زوما"، رئيس‌جمهوري آفريقاي جنوبي، مبارك را به دليل آنكه همچو يك رهبر فكر كرد و خواست مردم را قبل از خواست خود قرار داد، تحسين كرد.
- مقامات آفریقای جنوبی کناره گیری مبارک را همانند آزادی نلسون ماندلا از زندان پس از 21 سال تشبیه نمودند.
- "احمد داوداوغلو" وزير خارجه تركيه نيز در توييتر تصريح كرد كه كناره‌گيري مبارك نظام جديدي را در زمينه تحقق تقاضاهاي مردم مصر به وجود مي‌آورد.
- معاون وزیر امور خارجه اکوادور گفت: این پیروزی تنها متعلق به مردم مصر نیست بلکه به همه مردم دنیا تعلق دارد.
- "نیکولا سارکوزی" خواستار باقی ماندن صلح در خاورمیانه و احترام به معاهده صورت گرفته با رژیم صهیونیستی گردید. وی ادامه داد ایجاد تغییرات در مصر ضروری است اما مصر می تواند جایگاه خود را در صلح جهانی حفظ نماید.

الجزایر
- "مجمع ملی برای تغییر و دموکراسی" در الجزایر که به دنبال حوادث اخیر تونس و مصر در این کشور تشکیل شد، بر اساس بیانیه­های سابق خود امروز 23/11/1389 اقدام به برگزاری تظاهرات ضد دولتی در برخی از شهرهای الجزایر نمود.  
- مجمع ملی برای تغییر و دموکراسی متشکل از احزاب مخالف دولت همچون حزب آمازیغی "تجمع برای فرهنگ و دموکراسی" به رهبری "سعد سعیدی" و برخی شخصیت های مستقل می باشد.
- به گزارش اخبار واصله از الجزایر، در حدود 30 هزار نیروی امنیتی از شب گذشته در خیابان های شهر الجزیره به حالت آماده باش قرار دارند و مانع از تجمع گسترده در این شهر می شوند.
- به گزارش شبکه العربیه، نیروهای امنیتی از صبح روز شنبه 23/11/1389 اقدام به بازداشت برخی رهبران و نمایندگان پارلمانی منتسب به تظاهر کنندگان نموده است.
- برخی جوانان نیز در حمایت از بوتفلیقه به میدان آمده و شعارهایی  همچون "بوتفلیقه همچون مبارک نیست" سر می دادند. این در حالی است که غالب شعارهای مخالفان نیز دیگر متمرکز در مباحث اجتماعی همچون بیکاری و ... دارد.
- دولت الجزایر اخیرا با تاسیس 4 حزب موافقت کرده  و در صدد لغو حالت فوق العاده در این کشور می باشد.

تونس
- یک سخنگوی اتحادیه اروپا روز جمعه اعلام کرد "کاترین اشتون" مسئول سیاست خارجی این اتحادیه روز دوشنبه به تونس سفر می کند.
- کاخ نخست وزیری فرانسه در بیانیه ای اعلام کرد "فرانسوا فیون" نخست وزیر فرانسه در گفتگوی تلفنی خود با "محمد غنوشی" نخست وزیر تونس بار دیگر بر حمایت کامل فرانسه از تونس در روند گذار سیاسی و انجام اصلاحات تاکید کرد.
- به گزارش خبرگزاری شین هوا از پاریس، "کریستین لاگارد" وزیر اقتصاد و دارایی فرانسه نیز به خواست "فیون" نخست وزیر فرانسه، به زودی سفری به تونس خواهد داشت تا چگونگی تقویت شراکت اقتصادی فرانسه و تونس را بررسی کند.
- خبرگزاري تونس گزارش داد: كميته‌ عالي اصلاحات سياسي در تونس رايزني‌ها را با گروههاي مختلف و سازمان‌هاي اجتماعي و شخصيت‌هاي ملي براي اجراي اصلاحات آغاز كرده است. اين كميته قرار است با اعضاي دفتر كانون دفاع از حقوق بشر تونس، امروز نشست داشته باشد.
- نخست وزير تونس به آنجلا مركل صدراعظم آلمان، گفت: تونس به زودي كنفرانس بين‌المللي در خصوص اصلاحات سياسي و اقتصادي برگزار مي‌كند. الغنوشي بر حمايت اتحاديه‌ي اروپا از اين امر در راستاي موفقيت تحولات سياسي و اقتصادي در اين كشور تاكيد كرد. مركل نيز گفت آلمان آماده‌ مشاركت در اين كنفرانس است.

113339 - 89.11.23
منابع در دفتر موسسه آفران موجود است.