شاخص هاي اقتصادي:

توليد ناخالص داخلي(GDP)براساس قيمت های جاری : 240 ميليارد دلار آمريکا (2006) و 226 ميليارد دلار (2005)

(374/1 ميليارد راند(2004) برابر 213 ميليارد دلار ) (رتبه 24 جهانی)

توليد ناخالص داخلي(GDP)براساس ppp قدرت خديد نسبي((Purchasing Power Parity : 534 ميليارد دلار (2005) و 4/491 ميليارد دلار (برآورد 2004) و 474 ميليارد دلار (2003)

GDP سرانه: 3480 دلار (سال2004)

سرانه GDP ( بر مبنای PPP ) : 12000 دلار (2005)

ميزان و سهم بخش هاي مختلف در توليد ناخالص داخلي(2003):

كشاورزي.6/3 درصد ، صنعت 2/31 درصد ، خدمات 2/65درصد.

( معدن:5.4 درصد، توليدات صنعتي :20.2درصد، امور مالي: 19.6 درصد، خدمات دولتي: 13.5 درصد، تجارت:13.6 درصد، حمل و نقل: 11.7 درصد، برق:3.5 درصد، ساختمان:3 درصد، محصولات ديگر:2.6 درصد، خدمات اجتماعي:2.6 درصد.)

نرخ رشد اقتصادي GDP: 9/4 درصد (2005)

نرخ رشد تورم: 7 درصد در سال 2000، 7/7 درصد در سال 2001 ، 9 درصد سال 2002، 9/5 درصد در سال 2003. و در سال 2004 حدود 5/4 درصد (CPIX) شده است. اين درحالي است كه دولت در برنامه هاي بودجه اي خود نرخ تورم را بين 3 تا 6 درصد هدف قرار داده و توانسته است آنرا در اين ميزان كنترل نمايد.

سهم سرمايه گذاري نسبت به GDP : 8/16درصد (2005)

ميزان صادرات:97/41 ميليارد دلار(سال 2004) طلا، الماس. پلاتين، ديگر فلزات معدني و ماشين آلات.

شركاي اصلي صادراتي: 2/10 درصد آمريكا، 2/9 درصد انگليس، 9 درصد ژاپن، 1/7 درصد آلمان و 4 درصد هلند.

ميزان واردات: 42/39 ميليارد دلار(سال 2004) ماشين آلات و تجهيزات، شيميائي، محصولات نفتي،علمي و مواد غذائي.

شركاي مهم واردات: آلمان 2/14 درصد، 5/8 درصد آمريكا، 5/7 درصد چين، 9/6 درصد ژاپن، 6 درصد انگليس، 6 درصد فرانسه، 6/5 درصد عربستان و 5 درصد ايران.(2004)

بودجه 2006: 91/65 ميليارد دلار درآمد و 62/70 ميليارد دلار هزينه پيش بينی شده است.

ذخائر ارزي خارجي و طلا : 63/20 ميليارد دلار (برآورد 2005)

ميزان بدهی خارجی: 97/29 ميليارد دلار

ميزان توريسم: 550/6 ميليون نفر خارجي و 850/3 ميليون نفر داخلي (2002)

(توريسم جزو چهار بخش بزرگ توليد ناخالص داخلي آفريقاي جنوبي بوده كه تا 7 درصد GDP را تشكيل مي دهد. ماهيانه بيش از 500 هزار نفر از اين كشور ديدن مي كنند، درآمد ارزي اين بخش با درآمد معادن طلاي آن برابري مي كند.)

نيروي كارفعال: 63/16 ميليون نفر (2004). كشاورزي 30درصد، صنعت 25درصد و خدمات 45درصد.

نرخ بيكاري: رسماً 8/26 درصد (6/4 ميليون نفر) گزارش مي شود ليكن بطور غير رسمي تا 42 درصد (12 ميليون نفر) نيز عنوان مي گردد. عمدتاً در بخش كشاورزي و شامل جمعيت غير علاقمند به جستجوي كار است. اين وضعيت از يك نظر محصول دوران آپارتايد و در حاشيه نگهداشتن جمعيت سياهان است.

ميزان جمعيت زير خط فقر: 50 درصد (سال2000) كه 12 درصد آن با حداقل روزي يك دلار درآمد زندگي مي كنند.

سهم آفريقاي جنوبي در توليد ناخالص قاره آفريقا: 25 درصد و در آفريقاي سياه (نيمه جنوبي قاره آفريقا) 36 درصد

بدهي خارجي: 97/29 ميليارد دلار در سال 2005 ( 35 درصد GDP )

دريافت كمك اقتصادي: 5/487 ميليون دلار (2000)

طرفهاي عمده تجاري در سال 2005 :

واردات 53 ميليارد دلار و به ترتيب از آلمان 15%، آمريكا 7%، چين 9/6%، انگلستان 8/6%، عربستان 5/6%، ژاپن 9/5%، ايران 8/5% و فرانسه 3/4% و شامل ماشين آلات، تجهيزات، مواد شيميائي، محصولات نفتي، ابزار علمي و مواد غذائي بوده است.

صادرات بالغ بر 51 ميليارد دلار و به ترتيب به انگليس 11%، آمريکا 9%، ژاپن 3/8%، آلمان 3/6%، چين2/5% و ايتاليا 5/4% شامل طلا، الماس، پلاتين، ديگر فلزات، مواد معدنی و ماشين آلات و تجهيزات بود.

حجم مبادلات ايران و آفريقاي جنوبي :

مجموع مبادلات تجاري دو كشور در سال 2005 در حدود 378/2 ميليارد دلار بود كه بيش از 95 درصد آنرا نفت تشكيل ميداد.

بنادر مهم: كيپ تاون، دربان، ايست لندن، پورت اليزابت، موسل بي و ريچارد بي

خطوط راه آهن: 298،22 كيلومتر ؛ بزرگراه 971،275 كيلومتر

مشترك تلفن همراه: 5/19 ميليون و مشترك اينترنت 6/3 ميليون

توليد برق : 6/202 ميليارد كيلو وات (2002)

منابع طبيعي: طلا (ارزش صادرات طلا در سال 6 ميليارد دلار و سود حاصله از استخراج طلا 5/4 ميليارد دلار است، آفريقاي جنوبي داراي 40 درصد از كل ذخائر طلاي جهان و 28 درصد از كل توليد طلا در جهان مي باشد)، پلاتين، الماس، آلومينيــوم و سيليكات آلومينيوم، پنبه نسوز، كروم، ذغال سنگ، مس، سنگ آهن، سرب، منگز، نيكل فسفات، سيليكوم، نقره، واناديوم، انتيموان، تيتانيوم، اورانيوم، قلع و روي و گاز طبيعي.

كشاورزي و دامداري : ذرت، گندم، نيشكر، ميوه، سبزيجات، گوشت گاو، مرغ و گوسفند، پشم ، لبنيات و شيلات

 

روابط دو جانبه جمهوري اسلامي ايران و آفريقاي جنوبي

نظربه اينكه آفريقاي جنوبي بلحاظ توسعه نسبتاً خوب در بخش هاي صنعتي و فني و نيز پتانسيل بالاي اقتصادي در قاره آفريقا مي تواند بعنوان يك شريك اقتصادي قدرتمند در نظر گرفته شود، طي سالهاي اخير محل بازديد هيات هاي متعدد تجاري و اقتصادي كشورمان بوده است.

نهمين اجلاس کميسيون مشترک دو کشور در پايان ماه مرداد 1385 در پرتوريا برگزار شد که جناب آقای متکی وزير محترم امور خارجه و جناب آقای شيخ عطار معاونت اقتصادی بهمراه جمعی از مسئولين دولتی و بخش خصوصي در آن حضور يافتند. در اين اجلاس علاوه بر بيانيه مشترک همکاری موافقت نامه کمک گمرکی نيز به امضاء رسيد.

با توجه به روابط خوب سياسي بين دو كشور روابط اقتصادي نيز در حال پيشرفت است.

تاكنون بيش از80 موافقت نامه و يادداشت تفاهم در زمينه هاي سياسي، اقتصادي،‌ تجاري،‌ قضائي، فرهنگي، بهداشتي، ورزشي، علمي ، زنان و اجتماعي بين دو كشور به امضاء رسيده است.

مهمترين موافقت نامه هاي اقتصادي عبارتند از:

- موافقت نامه بازرگاني: مهر 1375 ( به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيده است)

- موافقت نامه اجتناب از اخذ ماليات مضاعف و تبادل اطلاعات مالياتي: آبان 1376

- موافقت نامه تشويق و حمايت متقابل سرمايه گذاري : آبان 1376

- موافقت نامه كشتيراني تجاري و امور دريائي و بندري : فروردين 1378

- موافقت نامه حمل ونقل هوائي : بهمن 1379

- يادداشت تفاهم همكاري و كمك بين موسسات استاندارد دو كشور: خرداد 1381

- موافقت نامه همكاري و کمک گمركي: مرداد 1385

در زمينه روابط بانكي بين دو كشور، اقدامات اوليه در خصوص عمليات کارگزاری با 4 بانک اصلی آفريقای جنوبي صورت گرفته، موضوع تضمين اعتبارات اعطائي از سوي بانكهاي تجاري دو كشور در دست پيگيري است. فعاليت بانکی بيشتر از طريق استاندارد بانك آفريقاي جنوبي در ايران صورت مي پذيرد و اين بانك دفتري در تهران دائر كرده است.

صندوق ضمانت صادرات ايران مبلغ 70 ميليون دلار براي اعتبارات صادراتي كوتاه مدت و 140 ميليون دلار براي اعتبارات ميان مدت و بلند مدت در مقابل ارائه طرحها و درخواست ها براي سرمايه گذاري در آفريقاي جنوبي اختصاص داده است. (اطلاعات بيشتر در مورد اعتبارات صادراتي در سايت اينترنتي بانك توسعه صادرات موجود است)

موافقت نامه همكاري بين صندوق ضمانت صادرات ايران و سازمان بيمه اعتباري صادرات آفريقاي جنوبي بمنظور توسعه پروژه هاي مشترك در جهت تضمين سرمايه گذاري يا بيمه اعتباري طرحهاي مربوطه به امضاي مقامات ذيربط رسيده است.

همه ساله نمايشگاه Rand Show شاهد حضور شركت هاي ايراني مي ياشد. علاوه برآنكه هر ساله شركت هاي ايراني بطور سازمان يافته در نمايشگاه Saitex كه در مهر ماه برگزار مي شود، حضور دارند حضور شرکتهای ايرانی اخيرا ٌ پررنگتر شده است.

شكر؛ كاغذ؛ذرت، ميوه، محصولات شيميائي، فولاد، قطعات اتومبيل، ماشين آلات وتجهيزات و ابزار از جمله اقلام وارداتي ايران از آفريقاي جنوبي است.

در خصوص نفت و پتروشيمي، همكاريها در ابعاد مختلف و بصورت تخصصي پيگيري مي شود. حضور فعال شركت ساسول در دو پروژه بزرگ 1- پتروشيمي؛ طرح 800 ميليون دلاري ايجاد پالايشگاه توليد پلي اتيلن سبك و متوسط در منطقه عسلويه نزديك به بهره برداري مي باشد و 2- طرح مشترك 2 ميليارد دلاري، تبديل گاز به سوخت مايع GTL نيز مراحل مقدماتي را طي كرده براي امضاء نهائي آماده مي شود.

شركت مخابراتي MTN با گشايش دفتر نمايندگي خود در تهران و پذيرفته شدن بعنوان جايگزين شركت تركيه جهت سرمايه گذاري و راه اندازي شبكه اپراتور دوم تلفن همراه كشورمان يكي از بزرگترين طرحهاي توسعه اي را به اجرا درآورده و نخستين سيم کارتهای ايرانسل وارد بازار ايران شده است.

با اين وجود هنوز ظرفيت هاي بالقوه اقتصادي، تجاري ، صنعتي و فني دو كشور بخوبي شناسايي و مورد بهره برداري قرار نگرفته است. روابط سياسي خوب دو كشور امكان بهره برداري هر چه بيشتر در اين زمينه ها را فراهم ساخته و بايد نهادهاي ذيربط تجاري و اقتصادي كشورمان نيز جهت بهره گيري از اين فرصت ها هر چه بيشتر توجيه و مورد تشويق قرار گيرند.

حجم تجارت بين ايران و آفريقاي جنوبي در سال 2005 :

(به گزارش وزارت بازرگاني و صنايع آفريقاي جنوبي)

صادرات به ايران : 785 ميليون راند برابر با حدود 123 ميليون دلار

واردات از ايران: 325/14 ميليارد راند برابر با حدود 255/2 ميليارد دلار( عمدتاٌ شامل خريد نفت).

صادرات به ايران شامل: شكر، كاغذ، ذرت، فلزات پايه (ورق استيل)، محصولات معدني، ماشين آلات و تجهيزات برقي و مكانيكي، محصولات شيميائي و صنعتي، محصولات غذائي، وسائل خودرو، هواپيما، كشتي و قطار.

واردات از ايران علاوه بر نفت، شامل: فرش، سنگ هاي تزئيني، مواد شيميائي و پلاستيكي، مواد غذائي(خرما، پسته و…)

ايرانيان مقيم

جامعه ايرانيان مقيم در آفريقاي جنوبي جامعه اي نسبتأ كوچك است كه بصورت پراكنده در استانهاي مختلف(خاتنگ،كيپ غربي، كوازلوناتال) زندگي مي كنند. این افراد اكثرأ طي سال هاي اخير به اين كشور مهاجرت كرده اند و تعداد آنها نيز روبه افزايش مي باشد. اعضاي اين جامعه عمدتأ در بخش تجارت فرش و صنايع دستي فعاليت و از نظر اقتصادي در حد متوسط قرار دارند. البته تعدادي از ايرانيان مقيم در برخي از مشاغل مهم نظير مديريت بانك ها و يا مشاوره فني كارخانجات خودروسازي نيز قرار دارند. از نظر فرهنگي و سياسي نيز جامعه ايرانيان مقيم در مقايسه با كشورهاي اروپايي از وضع مطلوبي برخوردار هستند و حضور گروه هاي معاند و منافق در ميان آنها محسوس نمي باشد.

معضلات اجتماعي كشور:

1- فقدان امنيت اجتماعي: رشد روزافزون جرم و جنايت، مواد مخدر، ورود افراد غيــر مجاز از كشورهاي همسايه، بيكاري (بيش از 40 درصد) و فرار افراد متخصص و حرفه اي از كشــور از جملـــه معضلات فعلي آفريقـــاي جنوبي مي باشد. در يك نظرسنجي كه در سال 2002 توسط يكي از موسسات معروف آمريكائي انجام گرفت، كشور آفريقاي جنوبي بعنوان ناامن ترين كشور دنيا (با بيش از 96درصد ) معرفي گرديد.

2- رشد بيماري هاي مهلك: يكي از بزرگترين مشكلاتي كه آينده جوانان اين كشور را تهديد مي كند رشد بيماريهاي خطرناك و مخصوصا ايدز در اين كشور است كه از اين جهت اين كشور صاحب ركورد است. حضور بیش از4 ميليون مبتلا به بيماري ايدز و ابتلاي روزانه 1400 نفر به اين بيماري نه تنها آينده نيروي كار اين كشور را تهديد مي نمايد، بلكه پاره اي از متخصصان معتقدند كه در دهه آينده باعث رشد منفي جميعت كشور خواهد گرديد و بقاء نسل در اين كشور در معرض خطر قرار خواهد گرفت.