مقدمه

 

در این گزارش بخشی از سخنان و اظهار نظرهای مقام معظم رهبری(حفظه الله) در مورد آفریقا جمع آوری شده است. این مطالب در پنج بخش ویژگی های آفریقا و مردم آن، نقش غرب در آفریقا، اسلام در آفریقا، ایران و آفریقا، بایدهای آفریقا و نقاط ضعف آفریقا تدوین شده است.

همچنین در پایان این گزارش « سخنان حضرت امام خمینی رحمة الله علیه در توصیه به ملت آفریقا» تکمیل کننده مطالب فوق الذکر می باشد.

 

2. نقش غرب در آفریقا

 

مقام معظم رهبری نقش غرب در آفریقا در مقابله با اسلام، تثبیت رژِیم صهیونیست و استعمار کهن و نوین را مورد بررسی و انتقاد قرار داده اند:

 

·        مقابله با اسلام (گروه های تبشیری)

·        تثبیت رژیم صهیونیستی در منطقه

·        استعمار کهن و نوین

1-   چپاول ثروت های آفریقا و ظلم به ملت آفریقا

2-   ایجاد تفرقه میان مردم آفریقا

3-   جذب استعدادهای انسانی

4-   نظارت بر انتخابات

5-   کمک مالی

6-   دفاع از دموکراسی

7-   انحراف انقلاب ها

 

·        مقابله با اسلام

 

گذشته‌ى امت اسلامى چيزى است كه استعمار از هنگام ورود به آسيا و آفريقا، همت بر مخدوش ساختن و به فراموشى سپردن آن داشته است.[1]

 

اكنون براى همه‏ى خاورميانه و شمال آفريقا و همه‏ى دنياى اسلام، توطئه و نقشه در سر مي پرورانند و نهضت بيدارى را كه امروز جان تازه‏اى در پيكر امت اسلامى دميده است، هدفِ كينه و انتقامِ خويش ساخته‏اند. [2]

 

منطقه‏ى خاورميانه و شمال آفريقا در دورانى طولانى و بيش از يك قرن، به دست دولت هاى غربى انگليس و فرانسه و ديگران و سپس به دست امريكا استثمار و اشغال و تحقير شدند؛ منابع طبيعى آنان غارت و روحيه‏ى آزادگى در آنان سركوب شد و ملت هاى آنان گروگان طمع‏ورزى بيگانگانِ متجاوز شدند، و پس از آن كه بيدارى اسلامى و نهضت هاى مقاومت ملت ها، ادامه‏ى آن وضع را براى ستمگران بين‏المللى ناممكن ساخت و مسأله‏ى شهادت و عروج الى‏اللَّه و فى‏سبيل‏اللَّه همچون عاملى بى‏بديل در صحنه‏ى جهاد اسلامى بار ديگر ظاهر شد، متجاوزانِ منفعل به شيوه‏هاى مزوّرانه روى آوردند و استعمار جديد را جايگزين روش گذشته كردند.

ولى امروز ديو چند چهره‏ى استعمار، همه‏ى توانائي هاى خود را براى به زانو در آوردن اسلام به عرصه آورده است؛ از نيروى نظامى و مشت آهنين و اشغال صريح تا زنجيره‏ى اهريمنى تبليغات و به كارگيرى هزاران سامانه‏ى دروغ پراكنى و شايعه‏سازى، و از سازماندهى دستجات ترور و آدمكشى بيرحمانه تا گسترش دادن ابزارهاى فساد اخلاقى و تكثير و ترويج مواد مخدّر و تخريب عزم و روحيه و اخلاق جوانان، و از تهاجم همه جانبه‏ى سياسى به مراكز مقاومت تا برانگيختن نخوت هاى قومى و تعصب هاى فرقه‏ئى و ايجاد دشمنى ميان برادران. [3]

 

در آفريقا مشاهده مى‏كنيد كه اين حركات تبشيرى را فقط براى مقابله‏ى با اسلام ناب به راه انداخته‏اند. [4]

 

در آفريقا نهضت هاى اسلامى به شدّت مورد نفرت استكبار جهانى است. هرجا بيدارىِ اسلامى احساس مى‏شود، اينها نسبت به آن حسّاسند. [5]

 

·        تثبیت رژیم صهیونیستی در منطقه

 

امریكا در صدد است‌ با تثبیت‌ رژیم‌ اشغالگر، همه‌ی‌ سررشته‌های ‌زندگی‌ در این‌ منطقه‌ی‌ حساس‌ را به‌ دست‌ گیرد و خود را از نگرانی‌ خیزش ‌اسلامی‌ در خاورمیانه‌ و آفریقا نجات‌ دهد. [6]

 

·        استعمار کهن و نوین

 

1-   چپاول ثروت های آفریقا

 

منطقه‏ى خاورميانه و شمال آفريقا در دورانى طولانى و بيش از يك قرن، به دست دولت هاى غربى انگليس و فرانسه و ديگران و سپس به دست امريكا استثمار و اشغال و تحقير شدند؛ منابع طبيعى آنان غارت و روحيه‏ى آزادگى در آنان سركوب شد و ملت هاى آنان گروگان طمع‏ورزى بيگانگانِ متجاوز شدند. [7]

 

امروز ملت هايى هستند كه بر روى ثروت خدادادى، گرسنه بسر مى‏آورند. امروز ملت هايى هستند كه از آب و خاك و منابع طبيعىِ خودشان نمى‏توانند استفاده بكنند؛ ديگران مى‏آيند استفاده مى‏كنند. كمپاني هاى بيگانه در داخل سرزمين هاى آن ها، از سرمايه‏ى آن ها به آلاف و الوف دست پيدا مى‏كنند؛ اما ملت ها گرسنه‏اند. در آفريقا كشورهايى با استعدادهاى طبيعى هستند كه اين وضعيت را دارند. [8]

 

در طول ساليان متمادی استعمارگران و قدرت های بزرگ ثروت های عظيم خدادادی در قاره‌ی آفريقا را به غارت برده‌اند. [9]

 

امريكايي ها اصولى را به عنوان اصول امريكايى معرفى مى‏كنند و مى‏گويند اين اصول، جهان‏شمول است. اين اصول، آزادى انسان، آزادى فكر، كرامت انسان، حقوق بشر و از اين قبيل چيزها است. اينها اصول امريكاييند؟! مشخّصه جامعه امريكايىِ امروز اينها است؟! مشخّصه حكومت امروز امريكا اينهايى است كه شما ذكر كرديد؟! آيا اين حكومت نبود كه بوميان اصلى سرزمين امريكا را قتل عام كرد؟ سرخپوستان امريكا را نابود كرد؟ آيا اين حكومت و عوامل مؤثّر در اين حكومت نبودند كه ميليون ها آفريقايى را از داخل خانه‏هايشان به بردگى گرفتند و دختر و پسر جوان آن ها را براى بردگى ربودند و سال هاى متمادى با سخت‏ترين فاجعه‏ها با اينها رفتار كردند؟ [10]

 

در آفريقا، متحدان و پرورده‏هاى دستتان، اين‏قدر به مردم ظلم كردند؛ [11]

 

رهبر معظم‌ انقلاب‌‌اسلامی‌ همچنين‌ با اشاره‌ به‌ مظلوميت‌ كشورهای‌ آفريقايی‌ در برابر مداخلات‌ بيگانگان‌ فرمودند: ملت‌ مسلمان‌ مالی‌ همانند بسياری‌ از ملل‌ همجوار خود در آفريقا به‌ رغم‌ داشتن‌ امكانات‌ طبيعی‌ فراوان‌ مظلوم‌ واقع‌ شده‌ است‌ و اين‌ مطلب‌ كه‌ ملت‌ و دولت‌ مالی‌ اكنون‌ در صدد بازسازی‌ كشور خود و خارج‌ شدن‌ از زير بار مشكلات‌ تحميل‌ شده‌ بر آمده‌اند برای‌ ما يك‌ پديده‌ خوشايند محسوب‌ می‌شود .[12]

 

سردمداران سیاست آمریكا كه در شرق آسیا فاجعه ببار آورده، در آمریكای لاتین آن همه پلیدی و نامردمی انجام داده، در آفریقا دست پروده هایشان ظلم عظیمی را علیه مردم اعمال داشته. [13]

 

در پنجاه سال گذشته، اين اوّلين بارى نيست كه امريكا جنگى را آغاز يا ملتى را دچار دردسرِ بزرگِ خونريزى و جنگ مى‌كند. اوّلين بار نيست كه امريكايي ها مى‌خواهند به زور كشورى را اشغال كنند. ما قبلاً قضاياى ديگرى را در شرق آسيا، آفريقا و امريكاى لاتين از دولت ايالت متّحده‌ى امريكا مشاهده كرده‌ايم و جالب است كه در همه‌ى اين موارد اگرچه در كوتاه‌مدّت پيروزي هايى نصيب امريكا شده است، در درازمدّت از دست ملت ها تودهنى سختى خورده است. حكومتى كه امريكا در ويتنام - ويتنام جنوبى آن روز - از آن دفاع مى‌كرد اكنون كجا است؟ «پينوشه» را كه در شيلى بر روى كار آورد كجا است؟ گروه هاى غيرقانونى كه با پول امريكا يا با پول نفت عُمّال امريكا در افغانستان و مناطق ديگر آمده بودند، در چه وضعى‌اند و كجا هستند؟ امريكا در همه‌ى اين موارد، به‌ويژه وقتى با فاجعه‌آفرينى در آفريقا حاضر شد، بالاخره ناچار گرديد با خزى و ذلّت و سرافكندگى آن كشورها را ترك كند. در هيچ‌يك از اين قضايا امريكا موفّق نبوده است؛ در اين قضيه هم همين‌طور خواهد شد. [14]

در قرن نوزدهم، انگليسي ها جنگ ها و لشكركشي هاى استعمارى را شروع كردند. آن ها به آفريقا و آسيا و هند و جاهاى ديگر مى‌رفتند و كشورها را تصرف مى‌كردند و انسان ها را به بردگى مى‌گرفتند. امروز ده ها ميليون سياهپوست امريكايى كه در آن شرايط زندگى مى‌كنند، از اولاد همان بردگانى هستند كه همين آقاهاى متمدّن قرن نوزدهم، آن ها را از آفريقا و از ميان خانواده‌ها و از آغوش پدران و مادرانشان بيرون كشيدند و براى كارگرى و مزدورى و نوكرى به آن‌جا بردند. اين كارها جنايت هاى آشكار بود. [15]

 

اگر شما به آفريقا مسافرت كنيد، يك نمونه‏ى بارز پديده‏ى استعمار را در آن‏جا مى‏بينيد. آفريقا قاره‏اى است كه هم استعداد انسانى در آن‏جا هست، هم استعداد عجيب طبيعى. اروپايى‏ها به آن‏جا رفتند و با كشتار و قتل و غارت، از بى‏خبرى مردم استفاده كردند و حتّى مجسمه‏هاى خودشان را به عنوان آزادكننده‏ى اين كشورها در آن‏جاها نصب كردند. [16]

 

آمريكا و اسرائيل با نزديك شدن كشورهای مستقل به يكديگر مخالفند به همين دليل، همواره نقشی اساسی در فجايع آفريقا و ايجاد جنگ های قومی- قبايلی و سياسی داشته‌اند. [17]

 

رئيس‏جمهور ما در سفر اخير به چند كشور آفريقايى، طرح‏ها و برنامه‏هايى را مطرح كرده بودند. ايشان به من گزارش مى‏دادند و مى‏گفتند ما مى‏توانيم بعضى از اين طرح‏ها را به آسانى انجام دهيم - حتى به شكل نوتر و مدرن‏تر از آنچه اروپايى‏ها انجام مى‏دهند - اما آن ها به چند برابرِ قيمت دارند براى كشورهاى آفريقايى انجام مى‏دهند. اين كشورها چاره‏يى هم ندارند؛ مجبورند با يك تاجر اروپايى قرارداد ببندند و او مى‏آيد با قيمت چند برابر برايشان تمام مى‏كند. ما اگر باشيم، اين‏طورى عمل نمى‏كنيم؛ ما با كشورها راه مى‏آييم. نه اين‏كه سود ملى را نديده بگيريم، بلكه به اين معنا كه سود ناشى از زياده‏روى و تعدى و تجاوز را براى خودمان حلال نمى‏دانيم. ما اگر دانشى داشته باشيم، آن را به ديگران مى‏دهيم. [18]

 

شما ببينيد در مناطقى از آفريقا و در دوردست ها، كشيش هايى رفتند و سال ها آن‏جا ماندند. براى چه ماندند؟ مسيحى كردن قبايل آفريقايى براى چه بود؟ كيست كه نداند آن ها پيشاهنگان استعمار بودند. رفتند مردم را مسيحى كنند، تا آن عنصر استعمارى بتواند به آن‏جا بياييد و كار خودش را انجام بدهد. كشيش ها هم مى‏دانستند كه براى چه دارند كار مى‏كنند - اين‏طور نبود كه ندانند. [19]

 

در گزارش بسيار مهمّى كه مربوط به سال ها قبل است و جديد نيست، تلاش گروه هاى تبليغى مسيحيّت كه از اروپا به سمت شمال افريقا اعزام مى‏شدند تا جاده استعمار را در آن جا صاف كنند، نشان داده شده بود.

يكى از غصّه‏هاى دينداران دنيا اين است كه قدرتمندانِ مسلّط بر كشورهاى مسيحى، تبليغ على‏الظّاهرِ دين مسيح در سطح دنيا را وسيله‏اى براى پيش بردن ماشين استعمار قرار دادند و اين ها جاده صاف كن استعمار شدند. گروه هاى تبليغى و به اصطلاح تبشيرى را به عنوان تبليغ مسيحيّت - كه ظاهرش تبليغ مسيحيّت بود؛ اما باطنِ قضيه اين بود كه راه را باز كنند تا استعمارگران اروپايى از كشورهاى مختلف اروپاى آن روز، وارد كشورهاى اسلامى شوند و قدرت سياسى را قبضه كنند - به اطراف دنيا فرستادند و متأسفانه در بسيارى از جاها هم موفّق شدند. [20]

 

  

2-   ایجاد تفرقه میان مردم آفریقا

 

حضرت آيت‌الله خامنه‌ای تقويت خودباوری و اعتماد به نفس را نياز امروز ملت ها و دولت ها بر شمردند و تأكيد كردند: آمريكا و اسرائيل با نزديك شدن كشورهای مستقل به يكديگر مخالفند به همين دليل، همواره نقشی اساسی در فجايع آفريقا و ايجاد جنگ های قومی- قبايلی و سياسی داشته‌اند. [21]

 

ديدار رئيس جمهوری اريتره با رهبر معظم انقلاب – سال 1378

 

مقام‌ معظم‌ رهبری‌ بخش‌ اعظم‌ مشكلات‌ و عقب‌ماندگی‌ها در كشورهای‌ آسيايی‌ و آفريقايی‌ و نيز اختلافات‌ و جنگ‌های‌ منطقه‌ای‌ را ثمره‌ مداخلات‌ قدرت‌های‌ بزرگ‌ و استعمار‌گر دانستند. [22]

 

3-   جذب استعدادهای انسانی

 

امروز متأسفانه بسيارى از ملت ها نمى‏توانند از استعدادهاى خودشان استفاده كنند؛ تحصيل‏كرده‏هاى معدودى هم كه پيدا مى‏كنند، پول قدرت هاى بزرگ آن ها را به سمت خود جذب مى‏كند! جوانى در كشورى درس خوانده و به مقامات علمى رسيده است؛ اما وقتى كه هنگام استفاده‏ى از دانش او است، دست دشمن مى‏آيد او را برمى‏دارد و مى‏برد و از ملتِ خودش دور مى‏كند؛ اين يعنى فرار مغزها؛ يا در حقيقت ربودن مغزها؛ اين هم از دردهاى ملت ها است. [23]

 

در دهه‌ى 60 ميلادى تقريباً در همين كشورهاى شمال آفريقا انقلاب شد - در مصر، در سودان، در تونس، در الجزائر - ليكن ديرى نپائيد؛ يا آدم هائى كه در رأس كار بودند و سررشته‌دار انقلاب بودند، يك جور زير پاشان جارو شد، رفتند، جاى خودشان را به دست‌نشاندگان دادند، يا خود آن ها دست‌نشانده شدند. [24]

 

نهضت هاى عدالتخواهانه ملت هاى آفريقا و آسيا در طول ده ها سال به وسيله كمونيست ها و سياست مسلّط شوروى سابق مصادره شد و به ديكتاتوري هاى گوناگونى كه در جهت مصالح شوروى كار مى‏كردند، منتهى گرديد. اين رسمِ جارى دنيا با نهضت هاى عدالت‏طلبانه ملت هاى جهان بوده است. [25]

 

4-   نظارت بر انتخابات

 

در آفريقا نهضت هاى اسلامى به شدّت مورد نفرت استكبار جهانى است. هرجا بيدارىِ اسلامى احساس مى‏شود، اينها نسبت به آن حسّاسند. زمزمه مى‏كنند كه در انتخاباتِ ملت ها بايد شركت كنند! بروند در كشورها و آن‏جا كه انتخابات به راه مى‏افتد، بر انتخابات نظارت كنند! اسم اين كار را «نظارت بر انتخابات براى تضمين آزادى انتخابات» مى‏گذارند؛ اما در معنا، اين فكر براى اين است كه مبادا در نقطه‏اى از عالم، مسلمانان از راهِ روش هاى انتخابات و پارلمانى، بتوانند به حكومت برسند. همان طور كه در الجزاير اين كار شد و متأسفانه سركوب گرديد. [26]

 

 

5-   کمک مالی

 

حضرت آيت‌الله خامنه‌ای، ملت‌های منطقه و شمال آفريقا را به هوشياری در مقابل تحركات غرب فراخواندند و افزودند: كمك‌های به ظاهر دوستانه آمريكا از راه‌های تسلط بر ملت ها است و مردم منطقه به خصوص ملت مصر با آن ميراث غنی اسلامی - فرهنگی بايد مراقب باشند كه دشمنی كه از در بيرون رفته است از پنجره بازنگردد. [27]

 

 

6-   دفاع از دموکراسی

 

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأكید بر اینكه ابراز نفرت مردم دنیا از سران استكبار نشانگر این است كه افكار عمومی دنیا شعارهایی همچون حقوق بشر و دموكراسی را از آنان باور نمی كند، خاطرنشان كردند: كسانی دم از حقوق بشر می زنند كه ابتدایی ترین حقوق انسان ها را در زندان ها و در سراسر دنیا و حتی در مورد ملت خود لگدمال، و شكنجه را رسماً قانونی می كنند. آیا این مایه سرافكندگی برای یك كشور نیست؟

ایشان افزودند: این مدعیان دموكراسی با مستبدترین و ارتجاعی ترین حكومت ها در دنیا و از جمله در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا عقد اخوت می بندند و بعد هم دم از دموكراسی می زنند. [28]

 

هدف اصلی امريكا در منطقه روی كار آوردن دولت های به ظاهر مردمی و دموكراتيك اما كاملا دست نشانده است و به همين علت حتی به حكومت های مطيع فعلی نيز راضی نيست زيرا اين حكومت ها به علت نداشتن ظاهر دموكراتيك برای امريكا موجب دردسر هستند و اين واقعيت را مصر، سعودی، اردن و همه كشورهای منطقه بايد مورد توجه قرار دهندكه امريكا فقط با لبنان و سوريه مشكل ندارد. [29]

 

 

7-   انحراف انقلاب ها

 

در دهه‌ى 60 ميلادى تقريباً در همين كشورهاى شمال آفريقا انقلاب شد - در مصر، در سودان، در تونس، در الجزائر - ليكن ديرى نپائيد؛ يا آدم هائى كه در رأس كار بودند و سررشته‌دار انقلاب بودند، يك جور زير پاشان جارو شد، رفتند، جاى خودشان را به دست‌نشاندگان دادند، يا خود آن ها دست‌نشانده شدند. [30]

 

نهضت هاى عدالت خواهانه ملت هاى آفريقا و آسيا در طول ده ها سال به وسيله كمونيست ها و سياست مسلّط شوروى سابق مصادره شد و به ديكتاتوري هاى گوناگونى كه در جهت مصالح شوروى كار مى‏كردند، منتهى گرديد. اين رسمِ جارى دنيا با نهضت هاى عدالت‏طلبانه ملت هاى جهان بوده است. [31]

 

بسيارى از اين نهضت هاى آزاديبخش و مبارزات ضدّ استعمارى، به وسيله علما و اهل دين به وجود آمد؛ ليكن اهل دين بعد از آن‏كه يك مقدار جلو رفتند، اندكى قبل از پيروزى يا پس از آن، كنار كشيدند.

علل كنار رفتن آن ها چه بود؟ انواع و اقسام عوامل وجود داشت. گاهى ساده‏انديشى بود؛ گاهى از ميدان خارج شدنِ به‏زور بود؛ گاهى از ميدان خارج شدنِ با تبليغات دشمن بود - كه اينها را تمسخر مى‏كردند و مورد تهاجم قرار مى‏دادند - گاهى با سرگرم كردن اينها به مسائل گوناگون بود؛ كه ما نمونه‏اش را در الجزاير و بعضى از كشورهاى شمال آفريقا ديديم، كه حتّى حكومت دينى هم در آن‏جا تشكيل شد - مثل كشور تونس – اما بعد از اندك مدتى به‏خاطر اشتباهاتى كه مى‏شد، آن حكومت هاى دينى از هم پاشيد و يك عدّه از افرادى كه خودشان عامل استعمار در همان كشورها بودند، بر سرِ كار آمدند. [32]

 

در اواخر دهه‌ى 50 و اوائل دهه‌ى 60 در كشورهاى شمال آفريقا - يعنى مصر و ليبى و سودان و تونس - يك حركت هاى انقلابى با گرايش چپ اتفاق افتاد. همه‌ى اين كشورها، كشورهاى انقلابى بودند؛ اما جز استثناهاى معدودى، همان كسانى كه خودشان عوامل انقلاب بودند، از انقلاب منحرف شدند. انقلاب ها، انقلاب هاى چپ بود، ضد آمريكائى بود، ضد انگليسى يا ضد فرانسوى بود؛ مردم را اينجورى توى ميدان آورده بودند؛ اما همان كسانى كه خودشان در رأس اين انقلاب ها قرار داشتند، عملاً منحرف شدند و به سمت همان نيروهاى استعمارگر غلتيدند! [33]