تحولات آفریقای غیر عربی (7)

واقعه مهم ساحل عاج از تاریخ 21.08.91 تا 28.08.91

• "ˈالحسن واتاراˈ" رییس جمهور ساحل عاج روز چهارشنبه (91.08.24) در یک اقدام غیرمنتظره دولت ائتلافی این کشور را منحل کرد.
به گزارش آژانس خبری آفریقای جنوبی، "ˈآمادو کولیبالی" ˈسخنگوی دفتر ریاست جمهوری به دنبال نشست اعضای کابینه در شهر آبیجان پایتخت اقتصادی ساحل عاج گفت که رییس جمهوری این کشور به فعالیت دولت این کشور خاتمه داده است.
براساس این گزارش، هنوز مشخص نیست که دولت جدید این کشور در چه زمانی تشکیل خواهد شد.
سخنگوی دفتر ریاست جمهوری همچنین در نشستی خبری در عصر روز چهارشنبه (91.08.24) در آبیجان بروز اختلاف میان اعضای دولت ائتلافی را دلیل انحلال آن از سوی ˈواتارا ˈ عنوان کرد.
وی گفت: این اختلاف روز سه شنبه (91.08.23) درجریان نشست کمیته پارلمانی درباره اصلاح قانون ازدواج این کشور بروز کرد.
به گفته تحلیلگران، حرکت رییس جمهور ساحل عاج نشانگر عدم وجود ثبات در این کشور که هنوز آثار جنگ داخلی درآن دیده می شود، بشمار می آید.
واتارا در انتخابات ریاست جمهوری در سال 2010 میلادی به پیروزی رسید اما با عدم پذیرش شکست از سوی "ˈلوران باگبو" رییس جمهوری وقت، این کشور وارد یک جنگ داخلی چهار ماهه شد.
دولت ائتلافی ساحل عاج سیزدهم ماه مارس گذشته به ریاست "ˈژانو اوسو"ˈ، وزیر دادگستری و عضو حزب دموکراتیک تشکیل شد.
واتارا شخصا پست وزارت دفاع این دولت را برای نشان عزم خود برای اصلاح ارتش بعد از پایان بحران دراین کشور به عهده داشت.
دولت ائتلافی در دوران حیات کوتاهش موفق شد به اقتصاد ساحل عاج، به عنوان بزرگترین تولید کننده کاکائو جهان تحرک جدیدی ببخشد.

وقایع مهم مالی از تاریخ 91.08.21 تا تاریخ 91.08.28

• رهبران ۱۵ کشور عضو جامعه اقتصادی غرب آفریقا و چند کشور دیگر آفریقایی طی نشستی در پایتخت نیجریه طرح مداخله نظامی نیروهای آفریقایی در مالی برای مقابله با گروه های مسلح در شمال این کشور را تصویب کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، "الحسن واتارا"، رئیس جمهور ساحل عاج در پایان نشست سران کشورهای آفریقایی که امروز یکشنبه (91.08.21) در ابوجا، پایتخت نیجریه برگزار شد اعلام کرد: رهبران کشورهای آفریقایی در نشست امروز خود (91.08.21) با اعزام سه هزار و 300 نیروی خارجی به مالی برای مدت یک سال و به منظور باز پس‌گیری شمال این کشور از چنگ گروه های مسلح موافقت کردند.
رهبران 15 کشور عضو جامعه اقتصادی غرب آفریقا و کشورهای دیگر آفریقایی امروز (91.08.21) به منظور تصویب طرح تدوین شده از سوی کارشناسان بین المللی درباره مداخله نظامی خارجی در مالی تشکیل جلسه دادند.
طرح تصویب شده در نشست امروز رهبران آفریقا به شورای امنیت ارائه می شود تا قطعنامه مربوط به آن را صادر کند.

• الجزایر روز دوشنبه (91.08.22)، یک روز بعد از توافقنامه ابوجا درباره اعزام سه هزار و 300 نظامی به مالی، بار دیگر تاکید کرد به راه حل سیاسی برای بحران مالی معتقد است.
"عمار البلانی"، سخنگوی وزارت امور خارجه الجزایر با ارسال نامه ای الکترونیکی به خبرگزاری فرانسه اعلام کرد « ما همیشه خاطر نشان کرده ایم که خروج از بحران از طریق گفتگو میان مقامات مالی و گروه های شورشی که شمال این کشور را اشغال کرده اند، کاملا امکان پذیر است ».
البلانی همچنین به اظهارات الحسن واتارا، رئیس جمهور ساحل عاج و رئیس کنونی جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا که از اراده و خواست عمومی برای دادن فرصتی به صلح از طریق گفتگو سخن گفته بود، اشاره کرد.
البلانی همچنین خاطر نشان کرد « ما فکر می کنیم با جدایی که در حال حاضر در سطح گروه های شورشی در حال شکل گیری است، توسل به راه حل سیاسی پایداری که حاکمیت، وحدت و تمامیت ارضی مالی را حفظ کند، امکان پذیر است ».
به گزارش خبرگزاری فرانسه از الجزیره، هفتم نوامبر (17 آبان) به دنبال مذاکراتی که در الجزیره و اواگادوگو انجام شد، جنبش اسلامی طوارق تندرو مالی موسوم به انصار دین با رد «هر گونه تندرویی و تروریسم» مذاکره با باماکو را خواستار شد.

• رئیس مجمع ملی موریتانی روز دوشنبه (91.08.22) اعلام کرد آغاز جنگ علیه گروه های مسلح مستقر در شمال مالی برای کشورهای همسایه آن نیز ویرانگر خواهد بود.
"مسعود ولد بولخیر" در پارلمان موریتانی گفت: « جنگ علیه گروه های مسلح اسلام گرایی که شمال مالی را اشغال کرده اند برای کشورهای همسایه این کشور نیز ویرانگر و به مثابه آتشفشانی خواهد بود که گدازه های آن دور و نزدیک را تحت الشعاع قرار می دهد.»
ولد بولخیر افزود کشور مالی که برای مدت طولانی به نماد دموکراسی در بین کشورها معروف بود امروز شبیه آتشفشانی شده که در آستانه فوران است و در صورتی که فوران کند گدازه های مخرب آن تمام کشورهای همسایه مالی را نیز در برخواهد گرفت.
وی اظهار داشت: « با توجه به مرزهای مشترکی که با کشور مالی داریم و ارتباط تاریخی که میان مردم دو کشور وجود دارد طبیعی است که موریتانی نیز از گزند تحولات مالی مصون نخواهد بود.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه از نواکشوت ، رئیس مجمع ملی موریتانی خاطرنشان کرد مقامات این کشور قبل از هر چیزی باید برای حل مسالمت آمیز بحران شمال مالی به گونه ای که حفظ تمامیت ارضی و نظام دمکراسی آن را تضمین کند تلاش کنند.

• سران کشورهای آفریقایی دیروز (91.08.22) در نشست خود در «ابوجا» پایتخت نیجریه توافق کرده‌اند که اوایل سال آینده با حمایت کشورهای غربی عملیاتی را برای بازپس‌گیری شمال مالی، انجام دهند.
به گزارش روزنامه دیلی‌تلگراف، سران کشورهای آفریقایی روز گذشته (91.08.22) با حضور در شهر ابوجا پایتخت نیجریه، آخرین هماهنگی‌ها برای برنامه حمله نظامی به گروه های شبه‌نظامی در مالی را انجام دادند. قرار است در این حمله نیروهایی از کشورهای اروپایی و سازمان ملل نیز حضور داشته باشند.
بر اساس توافق انجام شده، قرار است سه هزار و 300 نیرو که اکثر آن ها سربازان ارتش مالی هستند در این ماموریت که اوایل سال آینده انجام می‌شود، حضور یابند. نیروهای دیگر کشورهای آفریقایی نظیر نیجریه و بورکینافاسو هم نیروهای مالی را همراهی خواهند کرد.
در همین رابطه، یکی از دیپلمات‌های اروپایی نزدیک به روند مذاکرات، گفته است: «انتظار داریم که 400 نیروی نظامی از اتحادیه اروپا برای حمایت از نیروهای متحد آفریقا، اعزام شوند».
این دیپلمات افزوده است که اغلب این سربازان اروپایی در درگیری‌ها شرکت نمی‌کنند و تنها وظیفه آموزش نیروهای آفریقایی را بر عهده خواهند داشت.

• دولت انتقالی مالی با استقبال از اقدام رهبران کشورهای غرب آفریقا در تصویب طرح مداخله نظامی در این کشور تاکید کرد مالی تا دسامبر (آذر ماه) آینده برای جنگ آماده است.
دولت مالی امروز دوشنبه (91.08.22) از تصویب طرح مداخله نظامی در این کشور از سوی رهبران کشورهای غرب آفریقا به منظور سرکوب شورشیان در شمال مالی استقبال کرد.
سرهنگ "یاموسا کامارا"، وزیر دفاع مالی به خبرگزاری آلمان گفت: طرح و برنامه عملیات نظامی تحت فرماندهی آفریقا برای سرکوب شورشیان شمال مالی اکنون روشن است و منتظر صدور قطعنامه شورای امنیت در این باره هستیم.
وی افزود: ما به کمک سه هزار و 300 نظامی نیاز داریم و معتقدیم تا پایان ماه دسامبر (دی ماه) از آمادگی کامل برای جنگ برخوردار باشیم.
رهبران جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا موسوم به اکواس به همراه رهبران چند کشور دیگر آفریقایی دیروز یکشنبه (91.08.21) در ابوجا پایتخت نیجریه ، استقرار یک نیروی بین المللی تحت فرماندهی آفریقا را در مالی تصویب کردند.
"سونی اوگو" سخنگوی اکواس امروز دوشنبه (91.08.22) تاکید کرد: طرح حضور سه هزار و 300 نیرو از 13 کشور از 15 کشور عضو اکواز تا چند روز آینده برای تصویب در اختیار اتحادیه آفریقا و شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار خواهد گرفت.


• یک فرانسوي عضو شاخه آفريقايي القاعده در شمال مالي دستگير و زنداني شد.
منابع امنيتي از دستگيري "ژيل لو گان" ، مشهور به "عبدالجليل" در شمال مالي خبر دادند.
به گفته اين منابع ، عبدالجليل از اعضاي شاخه آفريقايي القاعده است که از مدت ها پيش در کنار شبه نظاميان شمال مالي در اين منطقه فعاليت مي کند.
منابع فرانسوي با تکيه بر اظهارات منابعي در شمال مالي اعلام کردند، الجليل به دليل اعتراض به بدرفتاري يکي از فرماندهان شبه نظامي با يک زن زنداني شده است .
ساکنان تومبوکتو (شمال مالي) نيز بر اين باورند که الجليل جاسوس فرانسه در بين شبه نظاميان بوده است. منابع امنيتي در منطقه از همکاري سه تبعه فرانسوي با شبه نظاميان در شمال مالي خبر مي دهند.
کشورهاي آفريقايي ديروز در مورد چگونگي دخالت نظامي در شمال مالي به توافقاتي دست يافتند. شماري از کشورهاي آفريقايي با 5500 نيرو و با مجوز سازمان ملل قصد دخالت نظامي در شمال مالي را دارند. فرانسه در ابعاد اطلاعاتي، اعطاي کمک هاي لجيستيکي و اطلاعاتي در اين عمليات نظامي مشارکت خواهد کرد.

• رئیس جمهوری فرانسه روز سه شنبه (91.08.23) تاکید کرد کشورش به هیچ وجه مستقیما در مداخله نظامی در شمال مالی شرکت نخواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از پاریس، "فرانسوا اولاند"، رئیس جمهوری فرانسه با اشاره به این که حمایت پاریس از اقدام کشورهای افریقا در پایان دادن به اشغال شمال مالی از دست گروه های تروریستی، تنها تدارکاتی خواهد بود، اعلام کرد فرانسه به هیچ وجه قصد مداخله مستقیم را در اقدام نظامی علیه مالی ندارد.
بر اساس این گزارش، اولاند در کنفرانسی مطبوعاتی خاطر نشان کرد اشغال بخش شمالی مالی آنقدر جدی است که فرانسه را بر آن داشته تا، نه این که به جای کشورهای افریقایی وارد عمل شود - موضوعی که هیچ گاه مطرح نبوده است - بلکه به افریقایی ها کمک کند تا با این تهدید مقابله کنند.
رئیس جمهوری فرانسه همچنین یادآور شد سران کشورهای عضو جامعه اقتصادی غرب افریقا، الجزایر، موریتانی و چاد مداخله نظامی در شمال مالی را مطرح کرده اند.
اولاند، با اشاره به این که فرانسه و اروپا در سطح تدارکاتی و همچنین آموزش، از اقدام نظامی علیه مالی حمایت می کنند، تاکید کرد هدف از حمله احتمالی به شمال مالی این است که مردم این کشور بتوانند از حاکمیت تمام و کمال سرزمین خود برخوردار شوند و نه هیچ چیز دیگر.
وی، با اعلام این که با شماری از نمایندگان طوارق، که در پی جدا شدن از گروه های تروریستی هستند، گفتگوهایی در حال صورت گرفتن است، تصریح کرد: تنها کافی است گروه های تروریستی از شمال مالی عقب نشینی کنند. در این صورت، دیگر دلیلی برای حمله وجود نخواهد داشت.
رئیس جمهوری فرانسه با اذعان به این که شماری از اتباع فرانسه نیز در میان گروه های اشغالگر شمال مالی حضور دارند، خواستار توجه به این موضوع شد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر منطقه ساحل افریقا خطر بزرگی برای فرانسه به شمار می آید. بدین جهت است که پاریس در خط مقدم قرار گرفته است تا با انجام مسئولیتش از افریقایی ها حمایت کند.
اولاند با اشاره به مسئله شش تبعه فرانسوی که در ساحل به گروگان گرفته شده اند، اظهار داشت تمام تلاش خود را به کار می بندد تا گروگان گیران درک کنند باید گروگان ها را آزاد کنند.
وی تصریح کرد: آن ها (گروگانگیران) با نگه داشتن گروگان ها به هیچ هدفی دست نخواهند یافت. از این گذشته، این کشورهای افریقایی هستند که به مالی حمله می کنند و نه فرانسه. ما هر آن چه را که امکان داشته باشد، انجام می دهیم، اما (تنها) با این دلیل که تحت فشار قرار گرفته ایم، سیاست و در نتیجه امنیت فرانسه را زیر سوال نمی بریم.

• اتحادیه آفریقا با اعزام نیروهای کشورهای غرب آفریقا موسوم به اکواس به مالی موافقت کرد.
دولت مالی از تصویب طرح مداخله نظامی در این کشور از سوی رهبران کشورهای غرب آفریقا به منظور سرکوب شورشیان در شمال مالی استقبال کرده است.
براساس این طرح، قرار است سه هزار و 300 نیروی خارجی برای کنترل شمالی مالی، وارد این کشور شوند.
مالی که زمانی الگویی برای دموکراسی در آفریقا به شمار می رفت، پس از کودتای ماه مارس در باماکو پایتخت این کشور که منجر به سرنگونی رئیس جمهور شد و زمینه را برای تسلط شورشیان بر شمال فراهم کرد، با ناآرامی و هرج و مرج روبرو شد.

• کمیته بین المللی صلیب سرخ روز جمعه (91.08.26) اعلام کرد اوضاع بشردوستانه در شمال کشور مالی همچنان بسیار نگران کننده است.
بر اساس اعلام همین منبع ناامنی و کمبود بذر کشاورزی موجب شده است خانواده ها در شمال کشور مالی برای کشاورزی در مزارع خود با مشکل مواجه شوند.
کمیته بین المللی صلیب سرخ اعلام کرد حتی اگر میزان بارش در این منطقه کافی باشد مردم همچنان برای تامین نیازهایی غذایی اولیه خودشان مشکل دارند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از ژنو ، صلیب سرخ برای کمک به مردم مناطق شمالی مالی بین حدود چهارصد هزار نفر مواد غذایی توزیع کرده است.
"ژان نیکلا مارتی" رئیس هیئت منطقه ای کمیته بین المللی صلیب سرخ برای مالی و نیجر اعلام کرد مناقشات موجب شده است بیشتر خانواده ها نتوانند از فصل کشاورزی امسال بهره برداری کنند.
وی افزود خانواده ها همچنان به کمک غذایی فوری نیاز دارند.
در شرایطی که برای مداخله نظامی در مالی برنامه ریزی شده است صلیب سرخ یادآوری کرد هرگونه عملیات نظامی ممکن است هزینه های انسانی در بر داشته باشد.
ژان نیکلا مارتی خاطر نشان کرد: «‌ مردم این مناطق تا کنون برای دسترسی پیدا کردن به غذا و خدمات اولیه با مشکل مواجه بوده اند.ما از فعالانی که احتمال دارد در این مداخله نظامی شرکت کنند درخواست می کنیم ابعاد انسانی چنین مداخله ای را در نظر بگیرند.»

• "بلز کومپائورˈ" رييس جمهوري بورکينافاسو و ميانجي گر ارشد ˈجامعه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقاˈ براي بحران كشور مالي، جمعه (91.08.26) با نمايندگان انصارالدين و طوارق در ˈاواگادوگو ˈ ديدار مي كند.
اين ديدار براي اولين بار و با هدف پايان بخشيدن به بحران كشور مالي از طريق مذاكره و گفت وگو صورت مي گيرد.
براساس گزارش آژانس خبري آفريقاي جنوبي، رييس دفتر رييس جمهوري بورکينافاسو روز پنجشنبه (91.08.25) گفت كه ديدار ميان ˈكومپائورˈ با نمايندگان انصارالدين و ˈجنبش ملي آزاديبخش ازوادˈ كه ، بزرگترين گروه مسلح تشكيل دهنده شورشيان قبايل طوارق كشور مالي است، قرار است در ساعت يازده روز جمعه (91.08.26) صورت گيرد.
پيشتر منابع خبري از ورود نمايندگان اين گروه هاي شورشي به ˈاواگادوگو ˈ پايتخت كشور بورکينافاسو خبر داده بودند.
اواخر ماه گذشته دولت بورکينافاسو گفته بود كه نمايندگاني را براي گفت وگو با گروه هاي شورشي ازجمله طوارق به شمال مالي اعزام كرده است.
اين حركت سياسي از سوي رييس جمهوري بورکينافاسو، بدنبال تصميم اخير اتحاديه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقا (اكوواس) براي اعزام نيرو به كشور مالي صورت مي گيرد.
رهبران 15 كشور عضو اتحاديه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقا روز يكشنبه گذشته (91.08.21) در نشستي اضطراري در شهر ˈابوجاˈ پايتخت نيجريه با اعزام سه هزار و 300 نيروي آفريقايي به مالي و مبارزه با شورشيان شمال اين كشور، موافقت كردند.
در همين حال" ˈپير بويويا"، نماينده عالي اتحاديه آفريقا در امور مالي و ساحل و رئيس جمهور سابق بوروندي، روز پنجشنبه (91.08.25) خواستار مذاكره فوري ميانˈباماكوˈ و گروه هاي شورشي در شمال اين كشور شد.
به گزارش خبرگزاري فرانس پرس، ˈبويويا ˈبعد از گفت وگو با ˈبلز كومپائورˈ، رئيس جمهور بوركينافاسو و ميانجي گر ارشد جامعه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقا براي بحران مالي، در ˈاواگادوگوˈ اعلام كرد لازم است دولت موقت مالي بسرعت تدابيري را براي شروع اين مذاكرات بينديشد.
وي با بيان اينكه اين راهكارها و تدابير بايد بسرعت اجرا شوند، تاكيد كرد: ما همگي بي صبرانه درانتظار هستيم كه اين امر تحقق يابد زيرا كه عامل مهمي شمرده مي شود. در صورتي كه دست كم دو طرف در پاي ميز مذاكره وجود نداشته باشند، فرد ميانجي به پيشرفتي دست نخواهد يافت.
نماينده اتحاديه آفريقا در امور مالي و ساحل همچنين ضمن استقبال از اعلام آمادگي گروه انصارالدين براي مذاكره، گفت : بدون ترديد اين گامي در مسيردرست است. اكنون در پاي ميز مذاكره مشخص خواهد شد كه آيا اين اظهارات آن ها واقعي است و با مواضع جامعه بين المللي، به ويژه اتحاديه آفريقا هماهنگي دارد يا نه.
بويويا همچنين تاكيد كرد با گروه هاي شورشي مالي كه اصل وحدت ملي، تماميت ارضي و همچنين لائيك بودن حكومت را بپذيرند، بايد مذاكره كرد .
"ديونكوندا ترائوره"ˈ، رئيس جمهور موقت مالي يازدهم نوامبر (91.08.21) در نشست سران جامعه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقا در ˈابوجاˈ اعلام كرد كه به زودي نشست هاي ملي برگزار و بعد از آن نيز بلافاصله كميته مذاكرات تشكيل خواهد شد.

• در پي تصميم نشست كشورهاي غرب آفريقا در ˈابوجاˈ پايتخت نيجريه با اعزام سه هزار و300 سرباز بين المللي براي حضور نظامي در شمال مالي، رييس جمهوري نيجر خواستار بسته شدن مرزهاي الجزاير براي جلوگيري از فرار گروه هاي درگير در شمال مالي به آن كشور شد.
به گزارش روزنامه الجزايري ˈالخبرˈ روز سه شنبه (91.08.23) نوشت كه "ˈمحمدو ايسوفوˈ" رييس جمهوري نيجر اين درخواست را با هدف جلوگيري از فرار نيروهاي مسلح فعال در شمال مالي و پناه آوردن آنها به خاك الجزاير مطرح كرده است.
الخبر با اشاره به تحولات در شمال مالي افزود: در حقيقت سرنوشت اوضاع بحراني در منطقه راهبردي ساحل صحرا و شمال مالي هنوز مشخص نيست.
اين روزنامه به نقل از "حسن واتارا"ˈ رييس جمهوري ساحل عاج و رييس كميته اقتصادي اتحاديه افريقا نيز گزارش داد كه در آخرين نشست گروه اقتصادي كشورهاي غرب آفريقا موسوم به ˈاكواسˈ تصميم بر اين شد تا سربازاني از اين كشورها براي پايان دادن به بحران در شمال مالي به اين كشور اعزام شوند.
الجزاير به عنوان بزرگترين كشور شمال آفريقا بيشترين مرز را با كشور مالي دارد.
تحولات اخير در منطقه شمالي كشور مالي و تسلط گروه هاي مسلح بر برخي اين مناطق بيشتر كشورهاي منطقه ازجمله الجزاير را نگران كرد و احتمال ورود نيروهاي خارجي به اين كشور براي جلوگيري از جنگ داخلي را تشديد كرده است.