تحولات سودان

وقایع مهم سودان از تاریخ 24/10/91 تا 1/11/91

• حزب کنفرانس مردمی واشنگتن را به حمایت مالی از میثاق کامپالا متهم کرد.نافع علي نافع معاون رئیس جمهور سودان واشنگتن و اتحادیه اروپا را به حمایت مالی از میثاق فجر جدید -که توسط جریان های سیاسی و مسلح مخالف و به منظور سرنگونی نظام امضا شده است- متهم کرد. نيروهاي امنیتی سودان در همین رابطه عبدالعزیز خالد از چهره های برجسته مخالف نظام را دستگیر کردند. نافع با حمله شدید به رهبران جبهه انقلابی سودان و جنبش مردمی شاخه شمال و متهم کردن آنها به مزدوری و تلاش برای از بین بردن هویت سودان، تاکید کرد فرماندهان این گروه های مسلح برای ترور مسوولان سیاسی خارطوم برنامه ریزی کرده اند. ائتلاف جریان های"اجماع ملی" و جبهه انقلابی سودان و برخی سازمان های حقوق زنان و جوانان و نهاد های جامعه مدنی در تاریخ 16/10/91 پیمان موسوم به فجر جدید را با هدف سرنگون کردن حکومت سودان با استفاده از تمامی شیوه های سیاسی و نظامی امضا کردند.

•  رئیس جمهور سودان هفته آینده به جوبا سفر خواهد کرد. به گفته منابع آگاه رئیس جمهور سودان  در تاریخ 2/11/91 در راس هیاتی بلند پایه به منظور نشست دو جانبه با رئیس جمهور سودان جنوبی قبل از نشست سران کشورهای آفریقایی در تاریخ  5/11/91 در آدیس آبابا، راهی جوبا خواهد شد.سلواکر سال گذشته برای اولین بار پس از استقلال جنوب با سفر به خارطوم از رئیس جمهور سودان برای دیدار از جوبا دعوت به عمل آورد اما این سفر تا کنون به دلایل مختلف عملی نشده است. بر اساس گزارش های موجود موضوع این نشست مساله منطقه ابیی، مسائل امنیتی و صادرات نفت خواهد بود.

• تلاش جبهه انقلابی سودان برای پیوستن دیگر جریان ها به پیمان "فجر جدید". ائتلاف جنبش های مسلح[سودان] از تشکیل کمیته ای با ماموریت ترغیب دیگر جریان های مخالف نظام سودان به پیمان فجر جدید، خبر داد.طبق بیانیه صادر شده با امضای ابوالقاسم امام سخنگوی این جنبش، در نشست شورای رهبری جبهه انقلابی به ریاست مالک عقار، رئیس جبهه در تاریخ 22/10/91، قرار شد کمیته ای برای متقاعد کردن دیگر جریان ها برای امضای پیمان مذکور تشکیل شود.

• سفر يك هيات از جنبش مردمی شاخه شمال به واشنگتن.یک هیات از جنبش مردمی آزادی بخش سودان- شاخه شمال، به منظور برگزاری چندین نشست با مسوولان آمریکایی در مورد اوضاع انسانی مناطق کوهستان نوبه و نیل آبی و گفتگو های سیاسی برای یافتن راه حل مسالمت آمیز برای حل نزاع با خارطوم، راهی واشنگتن شد.انتظار می رود هیات مذکور به ریاست مالک عقار و یاسر عرمان مذاکراتی را با برینستون لیمان، نماینده ویژه آمریکا در امور سودان و سودان جنوبی به منظور شرح مواضع این جنبش در مورد مذاکرات وضعیت انسانی مناطق مذکور پس از شکست طرح سه جانبه، انجام دهند. همچنین در این مذاکرات موضع جنبش در مورد روند مسالمت آمیز حل اختلافات مورد بررسی قرار خواهد گرفت؛ به ویژه در این شرایط که اجرای توافقنامه امنیتی میان خارطوم و جوبا به دلیل درخواست خارطوم مبنی بر استقرار نیروهای مشترک در مرزهای دو ایالت نیل آبی و کردفان جنوبی، با دشواری هایی مواجه شده است.

• شکایت سودان از اوگاندا نزد سازمان های آفریقایی. خارطوم با شکایت رسمی از اوگاندا نزد اتحادیه آفریقالإ سازمان های ایگاد [سازمان توسعه شرق آفریقا] و سازمان دریاچه های بزرگ[متشکل از کشورهای منطقه دریاچه های بزرگ از جمله آنگولا، بروندی، آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، کنیا، رواندا، سودان، اوگاندا، تانزانیا و زامبیا] این کشور را به تلاش برای براندازی نظام سودان و پناه دادن به جنبش های شورشی متهم کرد. به گفته وزارت امور خارجه سودان، این کشور سه شکایت رسمی علیه اوگاندا به سازمان های مذکور ارائه کرده است و در صورتی که اوگاندا به مواضع خصمانه خود در قبال سودان ادامه دهد خارطوم سیاست جدیدی در تعامل با این کشور در پیش خواهد گرفت. خاطرنشان می سازد اوگاندا به جنبش های مسلح دارفور، کردفان جنوبی و نیل آبی که علیه نظام سودان فعالیت می کنند پناه داده و پیمان اخیر موسوم به فجر جدید در پایتخت این کشور به امضای مخالفان سیاسی و مسلح نظام سودان رسیده است. از سوی دیگر اوگاندا نیز خارطوم را به پناه داده به شورشیان "جیش الرب" و فرمانده آنها "ژوزف کنی" متهم کرده و از خارطوم خواسته او را به اوگاندا تحویل دهد اما با وجود مذاکرات صورت گرفته میان دو طرف، به دلیل اصرار اوگاندا بر تحویل دادن "کنی"، آنها به نتیجه نرسیده اند. اوگاندا در جریان سفر هفته گذشته سلواکر، رئیس جمهور سودان جنوبی به کامپالا، حمایت خود را از جوبا در زمینه منطقه ابیی بیان و اعلام کرد تمام تلاش خود را برای کسب موافقت دولت های شرق آفریقا با این خواسته جوبا در نشست سران کشورهای آفریقایی –که قرار است همین ماه در آدیس آبابا، پایتخت اتیوپی برگزار شود- به کار خواهد بست.

• اتحادیه اروپا حمایت از نشست فجر جدید در کامپالا را رد کرد. اتحادیه اروپا ضمن رد هرگونه ارتباط با پیمان "فجر جدید" -که میان جریان های مخالف سودان و جبهه انقلابی به امضا رسیده است- اعلام کرده مسوولان اتحادیه اروپا در دو روز گذشته از مقامات حزب کنفرانس مردمی در مورد اتهام های اخیر مسوولان سودانی، توضیح خواسته اند. پیش از این نافع علی نافع، معاون رئیس جمهور سودان، آمریکا و اتحادیه اروپا را به حمایت سیاسی و مالی از نشست های جریان های سیاسی و مسلح مخالف نظام در کامپالا، پایتخت اوگاندا متهم کرده بود.

• تشکیل نیروی نظامی مشترک میان لیبی و سودان برای کنترل مرزها. علی کرتی وزیر امور حارجه سودان از تلاش جدی خارطوم و طرابلس برای ایجاد نیروهای نظامی مشترک جهت کنترل مرزهای مشترک خبر داد و اعلام کرد تصمیم لیبی مبنی بر بستن مرزهای خود، به منظور جلوگیری از تجارت انسان، تحرکات مسلحانه و قاچاق سلاح و مواد مخدر، بوده است. كرتی روز سه شنبه 25/10/91به دیدار خود از طرابلس پایتخت لیبی پایان داد. او در این سفر با محمد یوسف مقریف، رئیس "کنفرانس ملی عمومی" دیدار و پیام کتبی عمر البشیر در خصوص مواضع سودان درباره مسائل حل نشده با سودان جنوبی-که قرار است در نشست کشورهای آفریقایی مورد بررسی قرار گیرد- تسلیم او کرد.

• تصمیم مخالفان نظام سودان مبنی بر تداوم مذاکرات با جبهه انقلابی در مورد پیمان "فجر جدید". ائتلاف نیروهای اجماع ملی تصمیم گرفت گفتگو ها با جبهه انقلابی را با هدف رسیدن به دیدگاهی مشترک جهت سرنگون کردن نظام و حفظ یکپارچگی کشور و بازگرداندن آزادی و دموکراسی، ادامه دهد. پیش از این جریان های سیاسی اصلی مخالف نظام ملاحظاتی را در مورد پیمان فجر جدید که در تاریخ 16/10/91 در کامپالا پایتخت اوگاندا امضا کرده بودند، مطرح کردند. طبق بیانیه روز گذشته این ائتلاف، پیمان فجر جدید "فرمولی است که نیروهای اجماع ملی حق دارند آن را مورد بررسی قرار داده و پیشنهاد ها و ملاحظات خود را در مورد آن بیان کنند". صادق المهدی رهبر حزب امت روز گذشته در گفتگویی تلویزیونی اعلام کرد حزب او با این پیمان موافق نیست؛ چرا که طبق این پیمان اقدام مسلحانه علیه نظام مشروع است و این مساله به نظام این فرصت را می دهد تا آزادی ها را بیش از پیش محدود کند. مذاکرات سودان و سودان جنوبی در مورد اجرای توافقنامه‌های همکاری بین دو کشور پس از پنج روز نشست با شکست مواجه شد و هر دو طرف دیگر را در این قضیه متهم شمردندبه گزارش خبرگزاری فرانسه، مذاکرات بین سودان و سودان جنوبی در مورد اجرای توافقنامه همکاری بین دو کشور شنبه (91.10.30) پس از پنج روز مذاکره با شکست مواجه شد.بر اساس توافقنامه‌های همکاری که ماه سپتامبر گذشته بین دو کشور امضا شد، دو کشور بر سر از سرگیری صادرات نفت سودان جنوبی از طریق خاک سودان، اداره دو جانبه منطقه مورد مناقشه نفت‌خیز ابیی و ایجاد یک منطقه حائل مرزی غیرنظامی توافق کردند. هیئت‌های مذاکره کننده سودان و سودان جنوبی تحت نظارت اتحادیه آفریقا به ریاست "تابو امبکی"، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی، از دوشنبه گذشته در آدیس آبابا پایتخت اتیوپی مشغول مذاکره بودند.شنبه دولت سودان جنوبی اعلام کرد که دولت سودان بر اتخاذ مواضع غیرقابل توجیه بر شرایط جدیدی که جزء توافقنامه امضا شده نیست اصرار می‌ورزد.سودان جنوبی در بیانیه‌ای اعلام کرد، مواضع سودان اعتبار روند مذاکرات، انسجام و دوام توافقنامه‌های امضا شده بین دو طرف را تضعیف می‌کند. از سوی دیگر "عبدالرحیم محمد حسین"، وزیر دفاع سودان و رئیس هیئت مذاکره کننده سودان با سودان جنوبی شنبه مقامات جوبا را به دلیل اتخاذ مواضع بی ثبات مسئولیت شکست مذاکرات در آدیس آبابا دانست.

عبدالرحیم محمد حسین در اظهاراتی خبری در فرودگاه خارطوم پس از بازگشت از مذاکرات آدیس آبابا گفت: مواضع متزلزل سودان جنوبی مانع دستیابی ما به توافق شده است. اختلافات درباره منطقه مرزی بین دو کشور که منطقه «مایل 14» خوانده می‌شود مانع دستیابی دو کشور به توافق شده است؛ این منطقه به عمق 14 مایل در جنوب رودخانه بحر العرب است که برخی مناطق مرزی حد فاصل دو کشور را شامل می‌شود.خارطوم می‌گوید این منطقه بر اساس نقشه‌ای که میانجیگران اتحادیه آفریقا تهیه کرده‌اند به طول 284 کیلومتر از منطقه مورد مناقشه ابیی تا غرب را شامل می‌شود.وزیر دفاع سودان گفت: طول منطقه مایل 14 بر اساس نقشه اتحادیه آفریقا 284 کیلومتر است اما برادران ما در سودان جنوبی در دیدار قبلی طول این منطقه را 42 کیلومتر دانستند سپس در دور اخیر مذاکرات طول آن را 123 کیلومتر عنوان کردند و ما با این امر مخالفیم و با توافقنامه‌ای که از عقب نشینی از این منطقه سخن می‌گوید موافقیم و این موضوع مانعی برای دستیابی به راه حلی شده است روسای جمهور دو کشور در سپتامبر 2012 توافق کردند که منطقه حائل مرزی به عرض 10 کیلومتر در داخل خاک دو کشور ایجاد شود اما دو کشور هنوز درباره ترسیم مرزها اختلاف نظر دارند. خارطوم معتقد است که این منطقه غیرنظامی حمایت سودان جنوبی از شورشیان در دو استان کردفان جنوبی و نیل آبی سودان را متوقف خواهد کرد.وزیر دفاع سودان همچنین اعلام کرد که دور آتی مذاکرات بین دو کشور در سیزدهم فوریه در آدیس آبابا برگزار می‌شود.

• به گزارش پایگاه خبری المنار، سرهنگ "الصوارمی خالد سعد"، سخنگوی ارتش سودان اعلام کرد، نیروهای مسلح منطقه بالدقو در جنوب استان نیل آبی را هدف حمله شدید قرار دادند. در این حمله همه شورشیان جنبش خلق شاخه شمال پا به فرار گذاشته و همه ادوات نظامی و تسلیحات آن ها که رها شده بودند ضبط شده است.

• سودان جنوبی روند خارج کردن نیروهای خود از مرز با سودان را با هدف ایجاد منطقه حائل را آغاز کرده است.به گزارش خبرگزاری رویترز، دولت سودان جنوبی اعلام کرد که عقب نشینی ارتش خود از مرز با سودان را آغاز کرده است تا منطقه‌ای حائل بین دو کشور ایجاد شود. دولت جوبا با صدور بیانیه‌ای گفت: عقب نشینی از مرز تا چهارم فوریه کامل می‌شود. در این بیانیه آمده است، سودان جنوبی انتظار دارد که سودان نیز همین اقدام را انجام دهد زیرا این گامی رو به جلو در مسیر تلاش‌ها برای آرام کردن تنش در مرزهای دو کشور است.ابراز ناامیدی حزب کنفرانس مردمی نسبت به نتایج نشست آینده.حزب کنفرانس مردمی حکومت سودان جنوبی را به مانع تراشی بر سر راه اجرای توافقنامه همکاری میان دو کشور متهم کرد. این حزب همچنین با توجه به عدم پایبندی جوبا به نتایج نشست سابق روسای جمهور دو کشور، نسبت به نتایج نشست آینده بشیر و سلواکر که قرار است پنج شنبه آینده 5/11/91 برگزار شود، ابراز ناامیدی کرد. سخنگوی حزب کنفرانس ملی در سخنانی اظهار داشت حزب مذکور تصمیماتی در خصوص ایالت کردفان جنوبی اتخاذ کرده است، اما جزئیات این تصمیمات را فاش نکرد.

• رئيس جمهور سودان یکشنبه (91.11.01) در رأس هیئتی برای شرکت در سومین نشست توسعه اقتصادی، اجتماعی سران کشورهای عربی عازم عربستان سعودی شد. به گزارش پایگاه خبری الیوم السابع، "عمر البشیر" در رأس هیئتی سودانی برای شرکت در نشست توسعه اقتصادی و اجتماعی که از یکشنبه به مدت 2 روز تا 22 ژانویه (91.11.03) در شهر ریاض تشکیل می شود، عازم عربستان سعودی شد. هیئتی سودانی از جمله "بکری حسن صالح" وزیر امور ریاست جمهوری سودان، "علی کرتی" وزیر امور خارجه، "مصطفی عثمان اسماعیل" وزیر شورای عالی سرمایه گذاری و چند مسئول دیگر عمر البشیر را در این سفر همراهی می کنند. وزیر شورای عالی سرمایه گذاری سودان اعلام کرد، محور مذاکرات این نشست را تجارت، سرمایه گذاری و توسعه همکاری های اقتصادی بین کشورهای عربی تشکیل خواهد داد.وی افزود، سخنرانی عمر البشیر معرفی امکانات و ذخایر سودان در زمینه های کشاورزی و معادن و باز بودن درهای این کشور برای سرمایه گذاری کشورهای عربی را نیز شامل می شود. نشست توسعه اقتصادی و اجتماعی ریاض سومین 2009 کویت و 2011 در شرم الشیخ مصر است و هدف از برگزاری آن دستیابی به راه حل مشکلات اقتصادی و افزایش حجم تجارت و سرمایه گذاری‌های مشترک است.