به دنبال برکناری محمد مرسی، رئیس جمهور اسلامگرای مصر،‌ در ژوئیه سال 2013، کشورهای امارات عربی متحده، عربستان سعودی و کویت میلیاردها دلار کمک مالی به قاهره اعطا کردند.
اماراتی ها نیز مانند سعودی ها و شخص عبدالفتاح السیسی‌، رئیس جمهور مصر، مرسی و اخوان المسلمین را یک تهدید تلقی می کنند. امارات عربی متحده نیز بعد از عربستان سعودی و مصر گروه اخوان المسلمین را یک گروه تروریستی نامید.
به گزارش نیویورک تایمز، امارات در برکناری محمد مرسی از قدرت دست داشته است و زمانی که محمد مرسی رئیس جمهور بوده، امارات متحده عربی به وزارت دفاع مصر پول داده تا مبارزه اعتراض آمیزی را علیه وی برپا کنند.

السیسی معتقد است که حمایت منطقه ای از وی به ویژه از سوی عربستان سعودی و امارات متحده عربی، می تواند خشم روزافزون و ناامیدی و سرخوردگی محافل جوانان مصری به ویژه اسلامگرایانی را که تقریبا هر روز تظاهرات می کنند، مهار کند. مساله غافلگیرکننده یا غیر غافلگیرکننده این است که جامعه جهانی شاهد تولید دیکتاتوری جدید در مصر است بدون اینکه کاری برای جلوگیری از چنین سناریویی انجام دهد.
نگرانی از افزایش نفوذ جریان اخوان‌المسلمین در منطقه و تقویت نقش منطقه‌ای مصر، بویژه در دوره بیداری اسلامی ملت‌های منطقه چالشی است که به نظر می‌رسد این روزها به صورت جدی کشورهای حاشیه خلیج فارس را بخود مشغول کرده است.
با بازداشت یک گروه 10 نفره از عناصر اخوان المسلمین مصر در امارات آتش زیر خاکستر مناسبات تیره ابوظبی با انقلاب مردمی در مصر شعله‌ور شد.
در پی تشدید این تنش روزنامه الاتحاد امارات این گروه را متهم کرده است که به دنبال سازماندهی یک حزب ممنوعه در داخل این کشور به صورت مخفیانه بوده اند و سعی داشتند تا دفاتر اداری برای این حزب تاسیس کنند، منابع اطلاعاتی اماراتی همچنین اعلام کردند که این افراد سعی داشتند تا با سرمایه گذاری و جمع آوری پول در این کشور گروهی را به صورت غیر قانونی تشکیل دهند و همچنین به دنبال کسب برخی اطلاعات محرمانه درباره اسرار نظامی امارات بر آمده‌اند.
امارات متحده عربی در سال گذشته حدود ۶۰ فعال سیاسی را به اتهام وابستگی به اخوان المسلمین و تلاش برای سرنگونی حکومت امارات بازداشت کرده است، این درحالی است که اخوان المسملین مصر ارتباط این عناصر با جنبش خود را رد کرده و بازداشت شده ها را اتباع مصری خوانده و خواستار آزادی این افراد شدند، در همین راستا هیئت‌هایی از مصر به نمایندگی از محمد مرسی رئیس جمهور این کشور عازم امارات شد تا شاید بتواند آتش تیرگی روابط بین دو کشور را مهار کند، اما گویا مقامات اماراتی در عزم خود برای محاکمه و احتمالا اعدام این افراد جدی هستند.
تنش‌های موجود میان حاکمیت امارات متحده عربی و جماعت اخوان المسملین به دهه هشتاد قرن گذشته بازمی گردد، در این سالها ابوظبی فعالیت اخوان المسلمین را که در این کشور به صورت گسترده حضور داشته، سرکوب کرده و بعد از آن بود که این حزب را حزب ممنوعه اعلام کرده و هر فعالیتی در راستای ترویج و گسترش اخوان المسلمین را جرم به حساب آورد.
سابقه سیاه امارات در همکاری با دولت دست نشانده مبارک و نقش مشکوک این کشور در ترور برخی رهبران فلسطینی مانند محمود المبحوح از سوی رژیم صهیونیستی از دیگر شاخص هایی بود که اخوانی‌ها آن را نقطه سیاهی در تاریخ سیاسی دولت امارات قلمداد می‌کنند.
«محمد البلتاجي» از سران ارشد اخوان المسلمين مصر، درباره مواضع خصمانه امارات علیه اخوان المسلمین می‌گوید: وقتی «محمد أبوحامد» از سران جريان انقلابي مصر و نماينده مجلس منحل شده به دبی می رود و با احمد شفيق آخرین نخست وزیر مبارک و نامزد شکست خورده انتخابات رياست جمهوري دیدار می‌کند؛ وقتی «عبدالمجيد محمود» ، «أحمد الزند» ، «مرتضى منصور» ، «أحمد الفضالي» ، «تهاني الجبالي» ، «مصطفى بكري» ، «سامح عاشور» ، «محمد أبوحامد» و «طارق زيدان» که از انقلابیون مصر بودند به سران مخالف تبديل مي شوند؛ وقتي «ضاحي خلفان» رئيس پليس دبي براي كمك به رسالت شبكه العربيه عربستان سعودی برای متشنج کردن اوضاع مصر وارد عمل مي شود، بايد در قطب نماي سياسي مصر به دور از اختلافات، بازنگري کنیم.
گزارشات متعددی منتشر شده است که برخي از مسئولان ارشد اماراتی و درصدر آنها «محمد بن زايد» وليعهد اميرنشين ابوظبي، همه توان مالي و سياسي خود را برای سرنگوني حكومت مصر به كار گرفته‌اند که این تلاش ها پس از انتخابات ریاست جمهوری مصر تشدید شده است. محمد بن زاید آل نهیان فرزند بنیانگذار امارات متحده عربی و برادر امیر ابوظبی است.
ضاحي خلفان رئيس پليس دبي نیز مامور تبليغات رسانه‌اي بر ضد حاكمان جديد مصر شده و از احمد شفيق چهره دوران رژیم مبارک حمایت می کند، خلفان گفته: مرسي به پايان راه خود نزديك مي شود.
در همین راستا پایگاه خبری نهرین نت به نقل از منابع آگاه در کشورهای حاشیه خلیج فارس نوشت که هجمه امارات علیه اخوان المسلمین با چراغ سبز رژیم صهیونیستی بوده است.
این گزارش توضیح می دهد که اسرائیلی‌ها گزارشی را که از آن به گزارش محرمانه و فوق سری نام برده‌اند، به امارات ارائه کردند و در آن به این موضوع پرداختند که گروه اخوان المسلمین برای توسعه فعالیت‌هایشان در امارات از طریق شخصیت‌های اماراتی دست به کار شدند که در پی آن یک تحرک اسلامی فراگیر که جوانان اماراتی را در بر می‌گیرد، تشکیل می‌شود و در نهایت هم منجر به براندازی رژیم حاکم در این کشور می‌شود.
نگرانی از افزایش نفوذ جریان اخوان‌المسلمین در منطقه و تقویت نقش منطقه‌ای مصر، بویژه در دوره بیداری اسلامی ملت‌های منطقه چالشی است که به نظر می‌رسد این روزها به صورت جدی کشورهای حاشیه خلیج فارس را بخود مشغول کرده است. این چالش زمانی جدی‌تر خواهد شد که بدانیم عضو جدیدالورود شورای همکاری یعنی اردن نیز درگیر تحولاتی است که امکان به قدرت رسیدن اخوانی ها در این کشور را تا حدودی هموار کرده است و این موضوع می‌‌تواند زمینه‌ای برای چالش‌های جدی در این شورا باشد. البته این نگرانی هنگامی بر روی میز کاری رژیم های منطقه قرار گرفت که اقدامات دوگانه این گروه‌ها در قبال اخوان المسلمین و حمایت بی‌دریغ آنها از شورشیان سوریه که جریان اخوانی بخشی از ایدئولوژی مبارزاتی آنها را تشکیل می دهد، جواب نداد و بحران سوریه را به بن بست کشاند.
به نظر می رسد، اخوان المسلمین در حال حاضر بنا ندارد قدرت نمایی خود علیه رژیم های سلطنتی منطقه را آغاز کند، اما بی تردید این گروه طرفداران بسیاری در بین شهروندان شیخ نشین های جنوب خلیج فارس دارد. الگوی حکومتی ایده‌آل اخوان با الگوهای پادشاهی مطلقه جنوب خلیج فارس فاصله زیادی دارد، همین امر نگرانی‌های مقامات پادشاهی عرب را بر انگیخته است، بویژه اینکه فضای کنونی منطقه به گونه ای است که مقدمات گرویدن مردم به جنبش‌های آزادی‌خواهانه و سرایت انقلاب مردمی به کشورهای خلیج فارس تشدید شده است. در همین راستا روزنامه اماراتی الاتحاد با درج مقاله‌ای به صورت تلویحی اشاره می کند که بعد از تغییرات موجود در کشورهای عربی و انتفاضه‌ها و اعتراضاتی که در برخی جمهوری‌های عربی به وجود آمد، مناسبات ابوظبی با قاهره دچار تغییر شده است.
از سوی دیگر امارات می‌خواهد با فرار به جلو و تبلیغات گسترده نسبت به فعالیت‌های زیرزمینی گروه‌های خارجی در این کشور زمینه را برای سرکوب بیشتر تحرکات مردمی و محدود کردن آنها هموار کند، به این ترتیب هر تحرک مردمی در افق سیاسی امارات متهم به وابستگی به خارج خواهد شد و نیروهای امنیتی امارات به این بهانه سعی خواهند کرد شدیدترین برخوردها را با اعتراضات اصلاح‌طلبانه در دستور کار قرار دهند.
ثروت عمر سلیمان و تیرگی روابط امارات با مصر
مجله فرانسوی «اینتلجنس آن لاین» چندی پیش از اقدام بانک «دبی» در مصادره ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های «عمر سلیمان»، معاون رئیس جمهور مخلوع مصر پیش از مرگ وی سخن گفته بود.
این مجله فرانسوی در ادامه افزود که این موضوع با اعتراض خانواده عمر سلیمان مواجه و موجب شده بود تا آنها به دفتر «برایت کایز» در لندن وکالت دهند که این قضیه را پیگیری
اسرائیلی ها در تلاش هستند تا بین مسئولان بلندپایه اماراتی ترس و نگرانی از جنبش اخوان المسلمین ایجاد کنند تا به این ترتیب روابط بین امارات و جنبش اخوان المسلمین بحرانی شود. و دعوی قضایی را در این خصوص علیه بانک دبی تنظیم کند.
خانواده سلیمان تأکید داشتند، دارایی‌های سلیمان که هم اکنون بانک دبی بر آنها دست گذاشته، حق مشروع آنهاست، اما جماعت اخوان المسلمین از جمله اعضای تشکلی که در امارات بازداشت شدند، تاکید داشتند که این اموال از آن بیت المال و مردم مصر است به همین دلیل با امیر و ولی‌عهد امارات تماس‌هایی گرفته و از آنها خواستند تا حکومت امارات این اموال را به ملت مصر باز گرداند، چون اموالی هستند که پیش از انقلاب سلیمان به صورت نامشروع و غیرقانونی بر آنها دست یافته بود.
هنگامی که بن راشد آل مکتوم این درخواست‌ها را نادیده گرفت، این تشکل با ارسال یادداشتی برای مجله فرانسوی «اینتلجنس آن لاین» حقایق امر در این خصوص را برملا کرد و انتشار این گزارش موجب شد تا ضاحی خلفان دستور بازداشت اعضای این تشکل را صادر کند.
ناظران مسایل بین المللی همچنین معتقدند يكي دیگر از انگيزه هاي امارات براي سرنگوني حكومت جديد مصر بعد از شكست همه تلاش‌هاي آنان براي نجات مبارك از زندان، گرفتن انتقام حسني مبارك ديكتاتور مخلوع مصر است كه الگوي اماراتي‌ها بود.
نگرانی امارات از رابطه اخوان المسلمین با آمریکا
ابعاد پیچیده بحران در میان امیرنشین امارات و اخوان المسلمین در مصر به همین جا ختم نمی‌شود، با انتشار برخی اخبار در مورد مذاکرات پشت پرده آمریکایی‌ها با اخوان المسلمین و استقبال مقامات کاخ سفید از فعالیت های اخوانی‌ها در کشورهایی مانند سوریه و اردن، زنگ خطر برای رژیم های سلطنتی خلیج فارس بویژه عربستان، قطر و امارات به صدا درآمده است، آنها نگران این هستند که آمریکا بخواهد در سایه مصادره بیداری اسلامی در منطقه، هم پیمانان قدیمی خود را که تاریخ مصرفشان به سر آمده و با اوج انتقادات و اعتراضات داخلی مواجه هستند، از میان برداشته و اخوانی‌ها را در این کشورها روی کار بیاورد، انتقادات گاه و بیگاه آمریکایی‌ها از اوضاع حقوق بشر در این کشورها یکی دیگر از سیگنال های این سناریو است که حاکمان کشورهای خلیجی را وحشت زده کرده است. وچندین مقام امریکایی در زمینه اعلام حکم اعدام مرسی، ابراز نگرانی کرده اند.
به این ترتیب پل تخریب شده مناسبات میان ابوظبی و قاهره با بهبود اوضاع امنیتی در مصر و افزایش احتمال ورود انقلاب‌های مردمی به امارات که شاخص‌های هر دوی این متغیرها در سال جاری نمایان تر خواهد شد، نه تنها بهبود پیدا نکرده، بلکه خراب‌تر نیز خواهد شد، به همین علت است که تحلیلگران مسایل منطقه‌ای حل این مناقشه ها در سایه تلاش های دوجانبه یا میانجگری های خارجی را بعید می‌دانند و معتقدند که این درگیری‌ها بیش از آنکه ماهیت سیاسی یا حقوقی داشته باشد، یک جنگ موجودیتی است که به این زودی‌ها روی گشایش به خود نخواهد دید.
تاکید سیسی بر انسجام روابط مصر و امارات
رئیس جمهوری مصر در دیدار با یک هیات اماراتی با اشاره به ضرورت تلاش کشورهای عربی برای مقابله با خطر تروریسم، روابط مصر و امارات را برادرانه خواند.
وی در ادامه به روابط دوستانه دو کشور مصر و امارات اشاره کرد و آن را یکی از نمونه‌های موفق کار مشترک برای مقابله با خطرهای منطقه‌ای توصیف کرد.
وزیر کشور امارات هم بر حمایت این کشور از روند توسعه گسترده مصر در تمامی سطوح به ویژه سیاسی و اقتصادی تاکید کرد. سیسی در پایان از عزم دولت مصر برای صدور قانون یکپارچه سازی سرمایه‌گذاری با هدف کنار زدن موانعی که بر سر راه حذب سرمایه‌های خارجی مصر می‌شوند، خبر داد.
حکم اعدام مرسی
برخی شخصیت های اماراتی مانند مشاور حاکم دبی حکم اعدام مرسی را یک کشتار قضایی خواند و یا عبدالخالق عبدالله استاد دانشگاه امارات، صدور حکم اعدام مرسی و100 نفر از اعضای برجسته اخوان المسلمین در مصر را کشتار قضایی و احکامی مغرضانه و توجیه نشده که دستگاه قضایی مصر و کل کشور را به زیر سئوال می برد، دانست ولی عربستان و امارات با پمپاژ میلیاردها دلار به اقتصاد مصر گمان می کنند می توانند ارتش مصر را در اختیار گرفته و از آن به عنوان اسب تروا برای منزوی کردن اسلامگرایان استفاده کنند. سعودیها و اماراتیها، السیسی را ناجی خود نه از دست اسلامگرایان از جمله اخوانی ها می دانند بنابراین این مساله غافلگیرکننده ای نیست که هر دو هم السیسی و هم حاکمان عرب حاشیه خلیج فارس در نگرش فراگیر و رفتاری یکسان عمل می کنند و نیاز مبرمی به بازگرداندن همان شیوه نظام حکومتی مبارک با چهره جدید دارند که با اجرای حکم مرسی به اهداف خود نزذیک تر خواهند شد.

جهان پژوه