مقدمه

"جاني كارسون" معاون آفريقاي وزارت امور خارجه آمريكا در روز 25 مي كه "روز آفريقا" ناميده شده، در مهماني كه به مناسبت اين روز با حضور سفراي كشور هاي آفريقايي حاضر در ايالت متحده و ساير كارشناسان حوزه آفريقا برگزار گرديده بود به ايراد سخنراني پرداخت.

مقاله ذيل از سخنان ايشان تهيه گرديده است.

متن سخنراني

عصر به خير. من در ابتدا تشكر خود را از كميته برگزار كننده اين مهماني اعلام نموده و از حضور مهمانان عزيز نيز تشكر دارم. اين براي من و وزارت امور خارجه امريكا مايه افتخار است كه 47 امين سالگرد تاسيس اتحاديه آفريقا را جشن گرفته و در آن حضور داريم.

امسال مراسم روز آفريقا براي بسياري از كشور هاي آفريقايي مانند نيجريه، جمهوري دموكراتيك كنگو، كامرون و بسياري از كشور هاي فرانكوفون آفريقا به صورت خاصي برگزار مي گرديد. زيرا امسال روز آفريقا مصادف با جشن پنجاهمين سالگرد استقلال اين كشور ها نيز مي باشد.

دلايل بسيار محكم و واضحي در مورد خواست آفريقايي ها براي استقلال و يكپارچگي وجود دارد. اما كشور هاي اين قاره با مشكلات و چالش هايي در اين خصوص روبرو هستند. ايالات متحده در گذشته حامي شركاي آفريقايي خود در امر دستيابي به استقلال بوده است. امروز نيز ما حمايت خود از شركاي آفريقايي خود براي مواجهه با اين چالش ها ابراز مي نماييم.من امروز در سخنان خود به اين موضوع اشاره خواهم داشت كه ما به همراه كشور هاي آفريقايي خواهيم توانست به دموكراسي، استقلال، ثبات و يكپارچگي دست يابيم.

در سال 1960 ميلادي جهان مواجه با مبارزاتي در خصوص رهايي از بي عدالتي گذشته و دست يابي به ايده هاي متعالي و جديد بود. اروپا در آن سال ها در حال بازسازي و رهاي از خسارات جنگ جهاني دوم بوده و بسياري از كشور هاي آن در حدود دو يا سه دهه بود كه از حكومت هاي دموكراتيك دور بودند.

در آن زمان ايده يكسان بودن نژادي و رفع تبعيض در اين خصوص در ميان مردم جهان بسيار مورد پذيرش قرار گرفته بود. استقلال كشور هاي آفريقايي در آن سال يك سنگ بناي مناسب در اين مبارزه بنا نهاد و اميدواري فراواني براي حركت به سمت آينده در اذهان عمومي مردم دنيا به وجود آورد.

بعد از سال هاي فراوان كه از استعمار اين كشور ها مي گذشت اكنون مردم اين كشورها قادر بودند تا سرنوشت خودشان را تعيين نموده و حكام را از بين خود انتخاب نمايند. البته برخي از كشورها در اين راه مبارزات فراواني را نمودند تا به استقلال دست يابند اما سنگ بناي استقلال اين كشور ها از سال 1960 بنا گذاشته و سه سال بعد از آن شاهد تشكيل نهادي به نام اتحاديه آفريقا بوديم. استقلال آفريقا نشانه هاي خاصي براي آمريكا نيز داشته است، زيرا در تاريخ كشور ما مبارزات استقلال طلبانه بسيار مورد احترام بوده است. در حدود 12% از جمعيت ايالات متحده از نسل مردم آفريقا بوده و در بسياري از كشور هاي همسايه ما در حوزه درياي كاراييب و آمريكاي جنوبي تعداد زيادي از مردم آفريقا زندگي مي كنند.

در اواخر قرن نوزدهم ميلادي ما شاهد مراودات بسيار مابين گروه هاي سياسي آمريكا و آفريقا و همچنين ارتباطات فراوان در خصوص موسيقي، مذهب، فرهنگ و هنر و موارد ديگر بين مردم آمريكا و آفريقا بوده ايم. در حال حاضر نيز ما مي توانيم به اين موضوع اشاره كنيم كه رييس جمهور اوباما فرزانگي و خرد خود را مديون تجربيات پدر كنيايي خود است. علي رغم حركت استقلال طلبانه در كشور هاي آفريقايي بسياري از اين كشور ها از رهبران خوبي در طي سال هاي بعد از استقلال برخوردار نبوده اند. البته تنها تعدادي از رهبران آفريقايي به اين وضعيت متعهد بوده كه آنها نيز استثنا مي باشند. اما در مورد بيشتر كشور هاي آفريقايي ما شاهد فساد هاي مالي و اداري، عدم وجود دموكراسي، خودكامگي و درگيري هاي مذهبي بوده كه در نهايت منجر به كودتاها، تعارضات و جنگ هاي داخلي، نقض حقوق بشر و نسل كشي در اين كشور ها گرديده است.

بسياري از رهبران آفريقايي به مفاد اشاره شده در اساسنامه اتحاديه آفريقا شامل رعايت حقوق بشر و نوع حكومت داري و دموكراسي احترام نگذاشته و با مردم خود حتي بدتر از زمان استعمار رفتار نمودند.

عدم مديريت، اختلاس هاي مالي فراوان و اقتصاد ضعيف سبب گرديد كه در بسياري از اين كشور ها ما شاهد وضعيت نامناسب اقتصادي مردم باشيم. در برخي كشور هاي ديگر نيز خريد و فروش فراوان اسلحه سبب بروز تعارضات فراوان در اين كشورها مانند چاد، آنگولا و موزامبيك گرديد.

از اوايل دهه 90 ميلادي در بيشتر كشور هاي آفريقايي ما شاهد حركت به سمت ثبات و صلح بوده و رهبران اين كشور ها تعاملات خود با جامعه بين الملل را بيشتر نمودند. اما بازهم در برخي كشورها مشكلاتي از قبيل جنگ هاي داخلي در ليبريا، سيرالئون، موزامبيك، رواندا و آنگولا آنها را آزار مي داد.

در غنا ما شاهد بوديم كه دولت "جري راولينگس" مقدمات اصلاحات اقتصادي را در اين كشور فراهم ساخت و بعد از تمام شدن دوره خود دولت را به مخالفين تحويل داد. "جان كوفور" نيز در يك روند ديپلماتيك انتقال قدرت را در اين كشور فراهم ساخت. در مالي، بنين و سنگال نيز ما شاهد انتقال قدرت به صورت دموكراتيك در اين كشور ها بوده ايم. در آفريقاي جنوبي "ماندلا" بعد از مبارزه با آپارتايد رييس جمهور اين كشور شده و بعد از يك دوره حكومت را به "ام بكي" واگذار نمود. او نيز شكست سياسي خود را پذيرا شده و در سال 2008 از مقام خود استعفا داده و دولت به نفر بعدي انتقال يافت.

در حوزه اقتصاد نيز ما شاهد پيشرفت هاي بسياري در سال هاي اخير در كشور هاي آفريقاي بوده ايم. بسياري از كشور ها مانند موريس، غنا، رواندا، بوتسوانا، تانزانيا و اوگاندا اصلاحات فراوان اقتصادي انجام داده و سياست درهاي باز اقتصادي را اعلام نموده اند كه به رشد اين كشور ها كمك فراوني نموده است.

با وجود اين پيشرفت ها و بهبود امور در آفريقا ما هنوز تا نقطه مطلوب فاصله فراوان داريم. آفريقا پتانسيل اين را دارد تا به اهدافي كه در زمان استقلال كشور هاي اين قاره ترسيم گرديده است برسد.

هنوز در برخي كشور ها ما شاهد قدرت هاي خودكامه اي هستيم كه مانع از فعاليت گروه هاي مخالف دولت مي گردند و گروه هاي اجتماعي در اين كشور ها اجازه فعاليت ندارند. در دو سال گذشته ما شاهد كودتا در گينه، نيجر، موريتاني و ماداگاسكار بوده ايم. ساحل عاج ازسال 2000 تا كنون منتظر برگزاري انتخابات بوده و هر بار به دلايلي اين انتخابات به تاخير مي افتد. در كشور آفريقاي مركزي نيز همانند اين وضعيت مشاهده مي شود.

در نيجريه در سال 2007 ما شاهد برگزاري انتخاباتي سراسر تقلب بوديم كه اين كشور قصد دارد تا در انتخابات آينده با شفافيت عمل نموده و مانع از تكرار اين وضعيت گردد. در زيمبابوه نيز حزب حاكم مانع از فعاليت احزاب و گروه هاي اجتماعي مي گردد و اين موضوع سبب نگراني فراوان گرديده است. علي رغم رشد اقتصادي اين قاره، سهم آفريقا در توليد ناخالص داخلي جهان تنها در حدود 1/6% بوده و سهم اين قاره در تجارت بين الملل به حدود 1/8% كاهش پيدا كرده است، در حالي كه در سال 1976 ميلادي ما شاهد رقمي برابر با 3% براي قاره آفريقا بوديم.

سن اميد به زندگي در حدود 51 سال براي اين قاره بوده، در حالي كه همين عدد در جنوب آسيا 64 سال و براي كشور هاب عرب 68 سال است. در بيشتر موارد ثروت و منابع طبيعي فراون كشور هاي آفريقا سبب بهبود وضعيت مردم نگرديده است. شكاف فراوني ميان آفريقا و ساير نقاط جهان در خصوص صنايع الكترونيك و زندگي ديجيتالي وجود دارد. سال هاي فراوان افراد با هوش اين قاره به كشور هاي ديگر مهاجرت نموده و اين سبب گرديده كه شركت هاي اين قاره قادر به رقابت در عرصه بين المللي نباشند.

علي رغم كاهش درگيري در اين قاره نسبت به اوايل دهه 90 ميلادي، اما ما هم اكنون نيز شاهد تعارضات و درگيري هايي در اين قاره به خصوص در منطقه دارفور سودان و شرق كنگو هستيم كه به شدت مردم را تحت فشار قرار داده است. ارتش لرد در در عمليات هاي خود بسيار به مردم آسيب وارد نموده و روستاها و شهرها را با خسارت مواجه مي سازند. در نيجريه ما شاهد درگيري هاي قومي و مذهبي فراوان هستيم كه افراد بسياري در اين درگيري ها كشته مي شوند. در جنوب سودان نيز رويارويي گروه هاي مختلف سبب بروز بحران در اين منطقه شده كه وضعيت نامطلوبي را فراهم ساخته است.

در سخنراني سال گذشته رييس جمهور اوباما در غنا اين موضوع روشن بود كه ايالات متحده به همراه شركاي آفريقايي خود به دنبال اين است تا چالش هاي موجود را از بين ببرد. ما خواهان حكومت هاي دموكراتيك در سراسر آفريقا هستيم. ما قصد داريم تا با همراهي نهاد هاي بين المللي دموكراسي را در آفريقا نهادينه سازيم. بايستي انتخابات در آفريقا شفاف برگزار گرديده و انتقال قدرت به صورت قانوني انجام گيرد.

ما تلاش خود را در جهت رشد و توسعه آفريقا به طور كامل انجام خواهيم داد. در اين راستا ما در حدود 3/5 ميليارد دلار براي اجراي برنامه امنيت غذايي در نظر گرفته ايم كه به طور خاص بر روي12 كشور آفريقايي متمركز است.

ما تلاش خود را در جهت توسعه برنامه كشاورزي آفريقا (CAADP) انجام خواهيم داد. دولت اوباما متعهد به همكاري با شركاي آفريقايي خود براي افزايش فرصت هاي اقتصادي در آفريقاست. ما در اين راستا كمك خواهيم نمود تا بخش هاي خصوصي در آفريقا گسترش يافته و همچنين سرمايه گذاري دركشور هاي اين قاره افزايش يابد. در اين راستا ما تلاش خود را در جهت حركت به سمت بنگاه هاي كوچك و متوسط اقتصادي معطوف خواهيم نمود.

در بخش سلامت و بهداشت ما به صورت تنگاتنگ همكاري خود را با كشور هاي آفريقايي ادامه خواهيم داد. در اين راستا ما فعاليت هاي خود را بيشتر در زمينه پيشگيري از بيماري ها متمركز نموده ايم. دولت آقاي اوباما برنامه PEPFAR را در جهت مبارزه با بيماري ايدز در آفريقا دنبال خواهد نمود.

همچنين رييس جمهور طرحي در جهت مقابله با بيماري مالاريا در آفريقا دارد. آمريكا متعهد مي گردد كه جهت گسترش فرهنگ سلامت در آفريقا در حدود 63 ميليارد دلار در طي پنج سال آينده به كشور هاي اين قاره كمك نمايد. رييس جمهور اوباما بسيار متعهد به پايان درگيري ها در مناطق مختلف آفريقاست. در اين راستا ايشان فرستاده ويژه اي جهت حل بحران سودان (اسكات گريشن) منصوب نموده و همچنين در منطقه درياچه هاي بزرگ يك مشاور ارشد (نماينده سابق كنگره به نام "هاوارد وولپ") در حال انجام وظيفه مي باشد.

ايالت متحده امريكا در حال همكاري فشرده با رهبران آفريقا، سازمان هاي و نهاد هاي بين المللي براي جلوگيري از وقوع بحران مجدد در قاره آفريقا مي باشد. ما برنامه هاي خود را مبني بر آموزش نيرو هاي حافظ صلح در آفريقا ادامه داده و متعهد به حمايت از ديدگاه اتحاديه آفريقا در برپايي صلح و ثبات در اين قاره هستيم.

ما در حال كاركردن بر روي حل بحران هاي منطقه اي آفريقا با تقويت ظرفيت هاي امنيتي با برگزاري دوره هاي آموزش و مانورهاي نظامي مانند دوره مبارزه با تروريسم در منطقه صحرا يا طرح امنيت منطقه اي شرق آفريقا هستيم. ايالات متحده همچنين با كشور هاي آفريقاي در مورد بحران تغييرات آب و هوايي جهان در حال همكاري بوده و بروي انرژي پاك در آفريقا متمركز مي باشد. پنجاه سال پيش ايالات متحده و جهان ظرفيت هاي فراوان آفريقا را دو حوزه منابع طبيعي و حوزه منابع انساني كشف نمودند، ما در حال حاضر متمركز بر روي اين موضوع هستيم. ما از انجام اصلاحات در امور سياسي، اقتصادي و ارتباط با نهاد هاي بين المللي حمايت كامل نموده و در اين راه از كشور هاي آفريقايي مي خواهيم تا از تجربه تغيرات كشور هاي آسيايي و آمريكاي لاتين در دو دهه گذشته استفاده نمايند.

در پايان اين موضوع را يكبار ديگر متذكر مي گردم كه سياست ما در آفريقا همان سياستي است كه در سخنان رييس جمهور اوباما در آفريقا شنيديم "آينده آفريقا به آفريقايي تعلق دارد"، بدون مشاركت و تعهد رهبران آفريقايي در خصوص انجام اصلاحات در حوزه هاي مختلف سياسي، اقتصادي، فرهنگي و غيره ما نخواهيم توانست به اهداف خود در زمينه صلح و ثبات و آفريقاي آزاد دست يابيم.

متشكرم.

منابع و مآخذ:

http://www.america.gov

107211 - 89/03/10