پيشينه همگرايي

رئیس‌ جمهوری اسلامی ایران در زمان نبرد 22 روزه غزه، در پیامی به دولت‌های مستقل و ملت‌های ‌آزاده جهان، از ایستادگی همراه با احساس مسوولیت انسانی و حضور در صحنه و تلاش‌های سیاسی دولت‌های مستقل و ملت‌های ‌آزاده جهان قدردانی و تصریح کرد:

"امروز در صحنه غزه، عزم ملت‌ها و دولت‌های مستقل بر اراده قدرت‌های زورگو غلبه کرد و نشان داد کوتاه‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه برای تحقق صلح پایدار و جلوگیری از تجاوز و جنگ، همبستگی عمومی ملت‌ها و دولت‌ها و حضور آنان در صحنه است."

رئس‌جمهور کشورمان همچنین در پیام‌های جداگانه‌ به امیر قطر، نخست وزیر مالزی، رئیس شورای نظامی جمهوری اسلامی موریتانی و رؤسای جمهور ونزوئلا و بولیوی، اقدام این کشورها را در قطع رابطه سیاسی و تجاری با رژیم جعلی صهیونیستی موضعی انقلابی و ارزشمند در دفاع از ارزش‌های انسانی و محکومیت تجاوز و کشتار وحشیانه مردم غزه توسط صهیونیست‌ها دانست و با اشاره به ناکارآمدی شورای امنیت سازمان ملل متحد و استفاده ابزاری دولت آمریکا و برخی قدرت‌های زورگو از این شورا، تشدید همکاری‌های جهانی برای برداشتن سایه شوم تهدید صهیونیست‌ها از سر مردم مظلوم فلسطین و جهان را خواستار شد.

رييس جمهور موريتاني در تاريخ 21 شهريور 1388 با تبريك انتخاب مجدد دكتر احمدي نژاد با راي قاطع ملت ايران بر گسترش مناسبات و همكاري هاي ايران و موريتاني تاكيد كرد. وي در پيام تبريك خود به محمود احمدي نژاد، براي دولت و ملت ايران از خداوند متعال پيروزي و موفقيت مسالت كرد.

حضور موريتاني در خاورميانه

خانم "الناهه بنت مکناس" وزير امور خارجه موريتاني 14 دي ماه 1388 با  بشار اسد رئيس جمهور سوريه ديدار داشت. در اين ديدار که با حضور وليد المعلم وزير امور خارجه سوريه در دمشق برگزار شد، درباره ساز و کار گسترش روابط دوجانبه دمشق و نواکشوت در مورد مسائلي همچون حمايت از فلسطين، مناطق اشغال شده سوريه و جنايات رژيم صهيونيستي رايزني کردند. رئيس جمهوري سوريه در اين ديدار بر تمايل دمشق براي گسترش روابط با نواکشوت تاکيد کرد و آن را در راستاي تامين منافع دو ملت برشمرد.

به گزارش شبکه تلویزیونی "TRT" ترکیه، محمد ولد عبدالعزيز رئيس جمهوری اسلامی موریتانی 1 بهمن 1388 به دعوت رسمی عبدالله گل رئیس جمهور ترکیه، به این کشور سفر کرد. این اولین سفر موریتانی به ترکیه در سطح ریاست جمهوری است. انتظار می رود که به دنبال این دیدار تاریخی، مناسبات دو جانبه ترکیه با موریتانی که در سال ۲۰۰۹ شاهد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری بود، در همه زمینه ها و در بالاترین سطوح مورد گفتگو و تبادل نظر قرار گیرد.

محمد ولد عبدالعزيز رئيس جمهور موريتاني صبح دوشنبه 5 بهمن ماه 1388 براي انجام سفري دو روزه وارد فرودگاه مهرآباد شد و مورد استقبال عباسي وزير تعاون قرار گرفت  وي همچنين در نهاد رياست جمهوري مورد استقبال رئيس جمهور ايران قرار گرفت. گفتني است رئيس‌جمهور موريتاني ديدار هاي خصوصي نيز با مقام معظم رهبري، رئيس جمهور ايران و منوچهر متكي وزير امور خارجه داشت. بر اساس اين گزارش وزير مشاور رياست‌جمهور، وزير امور خارجه، وزير امور اقتصادي كشور موريتاني، رئيس‌جمهور اين كشور را در اين سفر همراهي مي‌كنند. هچنين متكي و ثمره هاشمي در مراسم استقبال از رئيس‌جمهور موريتاني حضور دارند.

توافقات انجام شده

رئیس جمهور موریتانی که در راس هیاتی بلند پایه به ایران سفر كرده است به منظور انجام پاره اي رایزنی ها با تجار و بازرگانان ایرانی در اتاق بازرگاني ايران، مواضع کشور خود در خصوص فعالیت های تجاری ایرانیان در موریتانی را مشخص کند. لازم به يادآوري است كه آخرین مقام بلند پایه خارجی که به اتاق بازرگانی ایران رفت، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه به همراه وزرای اقتصاد و بازرگانی و هیات همراه بود.

به گزارش خبرگزاری پانا به نقل از ایران خودرو، محمد ولدعبدالعزيز رئيس جمهور موريتاني كه در راس يك هيئت سياسي و اقتصادي؛ از جمله وزيران امور خارجه و دارايي موريتاني از ايران خودرو ديدن مي كرد، در ديدار با مدير عامل گروه صنعتي ايران خودرو درخواست خريد 500 دستگاه سمند و 250 دستگاه اتوبوس را به اين گروه صنعتي داد.

توافقات نظامي و امنيتي نيز از جمله موارد بحث در سفر رئيس جمهور موريتاني به تهران بوده است؛ چرا كه «ولد عبدالعزيز» ساعاتي پس از ورود به تهران به بازديد از نمايشگاه توانمندي هاي صنايع نظامي ايران پرداخت. خبرنگاران همراه رئيس جمهور موريتاني، از همراهي وي در اين بازديد منع شدند اما تعدادي از اعضاي رسمي هيئت موريتاني، اين نمايشگاه را خيره كننده توصيف كردند كه تائيد كننده پيشرفت زياد ايران در زمينه صنايع نظامي است. گفتني است نظام حكومتي موريتاني نيز به مانند ايران، جمهوري اسلامي است.

بيوگرافي ژنرال ولد محمد ولد عبدالعزيز

"ولد محمد ولد عبدالعزيز" در سال 1956 در شهر "اكجوجت" مركز ايالت "اينشيري" واقع در شمال موريتاني و در قبيله "اولاد بالسباع" به دنيا آمد. اين قبيله كه مساحت گسترده اي از سرزمين موريتاني را به خود اختصاص داده از شهر "مراكش" در جنوب كشور مراكش تا كرانه هاي رود سنگال در جنوب غربي موريتاني سكني گزيده است. قبيله "اولاد بالسباع" از قبائل شرفاي ادريسيه و منتسب به "مولاي محمد بن ادريس الثاني بن ادريس الازهر" است كه به هفت شاخه تقسيم مي شود كه عمده آنها در مراكش زندگي مي كنند.

"ولد عبد العزيز" در سال 1977 به ارتش موريتاني ملحق و در يك موسسه نظامي واقع در مكناس مراكش به تحصيل پرداخت. "معاويه ولدالطايع" يكي از رؤساي جمهور اسبق موريتاني پس از تاسيس گارد رياست جمهوري، با اعطاي رياست اين مجموعه به ولد عبدالعزيز وي را در سلك ياران نزديك خود جاي داد. گارد رياست جمهوري موريتانيا موسوم به بازيپ (BASEP) قويترين و مجهزترين واحد ارتش موريتاني به شمار مي رود. كودتاي نافرجام "صالح ولد حننا"_ كه اكنون نيز جزو كانديداي رياست جمهوري موريتاني به شمار مي رود_ در ژوئن 2003 عليه رئيس جمهور اسبق موريتاني "معاويه ولد الطايع"، با تلاش هاي ولدعبدالعزيز ناكام ماند و اين باعث ارتقاي رتبه وي به درجه سرهنگي شد.

در بحراني كه رئيس جمهور اسبق موريتاني در اثر تلاش براي سركوب مخالفان خود از اسلامگرايان و جنبش "سواره نظامان تغيير" به وجود آورد؛ ولد عبدالعزيز از درگيري با اسلامگرايان اجتناب اما سركوب شديدي عليه جنبش "سواره نظامان تغيير" كه منجر به دستگيري "صالح ولد حننا" رئيس اين جنبش در اكتبر 2004 شد، به راه انداخت.

با گذشت زمان، نفوذ "ولد عبدالعزيز" در زمينه هاي نظامي، سياسي و اقتصادي روز به روز افزايش يافت تا اينكه در ماه مي 2005 سرهنگ ولد عبدالعزيز در ديداري محرمانه با "محمدولد الغزواني" رئيس سرويس هاي اطلاعاتي موريتاني تصميم به سرنگوني حكومت "ولد الطايع" گرفت. عاملي كه سرهنگ ولد عبدالعزيز را در برنامه ريزي براي سرنگوني حكومت "ولد الطايع" مصمم تر مي كرد تصميم معاويه ولدالطايع در ايجاد مبارزه اي تمام عيار عليه گروه هاي سلفي "تبليغ و جهاد" بود كه "ولد عبدالعزيز" قلبا تمايلي به سركوب مستقيم آنها در آن برهه از زمان نداشت. عامل ديگري كه عزم وي در سرنگوني دولت ولدالطايع را راسخ تر مي نمود، ترس وي از اقدامات ولدالطايع در حذف افسران نظامي بود چرا كه ولدالطايع به دليل وحشت از كودتاي احتمالي افسران نظامي بسياري از آنها را از كار بركنار و يا سركوب مي كرد. علي رغم اينكه سرهنگ ولدعبدالعزيز رهبري كودتا عليه ولدالطايع را بر عهده داشت پس از سرنگوني دولت ولد الطايع ترجيج داد كه در سمت قبلي خود و درسايه باقي بماند و رياست شوراي نظامي در دوره انتقالي را به سرهنگ "اعل ولد محمد فال" واگذار كند.

ولد عبدالعزيز در اين برهه از زمان تصميم گرفت كه شرايط را براي خروج نظاميان از سياست و تقويت روند دموكراسي در كشور فراهم آورد. او حركت سياسي خاموشي را ترتيب داد تا بتواند سرنوشت سياسي آينده كشور را رقم زند به همين دليل با تشويق برخي از حاميان خود در حزب حاكم براي استعفا از عضويت در اين حزب و ورود به پارلمان اين كشور، عملا ابزارهاي كنترل مقدرات آتي سياسي كشور را به دست گرفت. به همين دليل بود كه عبدالعزيز توانست با اعلام حمايت از ولد شيخ عبدالله، وزير سابق و رئيس جمهور بركنار شده فعلي، وي را براي ورود به عرصه رقابت هاي انتخاباتي رياست جمهوري 2007 اقناع كند و اين چيزي بود كه عملا اتفاق افتاد به گونه اي كه ولدالشيخ عبدالله گمنام، توانست با حمايت هاي شوراي نظامي و در راس آن ولد عبدالعزيز، در مرحله دوم انتخابات بر رقباي معروف خود، فائق آيد. پس از انتخاب ولدالشيخ عبدالله، ولد عبدالعزيز به درجه ژنرالي ارتقا يافت؛ درجه اي كه تا قبل از آن در ميان نظاميان مرسوم نبود بلكه ولد عبدالعزيز شخصا و بر طبق قانون جديدي كه دولت موريتاني در پايان فوريه 2008 به تصويب رساند، آن را پايگذاري كرد.

"ولدعبدالعزيز" نقش بارزي در حمايت از رئيس جمهور سابق "سيدي محمد ولد الشيخ عبدالله" براي تصاحب قدرت در مارس 2007 داشت به گونه اي كه ولدالشيخ عبدالله بعدها شخصا بر اين مطلب صحه گذاشت. ولد عبدالعزيز به حمايت هاي خود از ولد الشيخ عبدالله ادامه داد به گونه اي كه رتبه وي به ژنرالي كه بالاترين درجه نظامي در ارتش موريتاني به شمار مي رود، ارتقا يافت. دراين برهه رهبري ستاد ويژه رياست جمهوري و پرونده امنيتي مبارزه با تروريسم در اختيار وي قرار گرفت به گونه اي كه "ژنرال ولدعبدالعزيز" توانست اعضاي وابسته به جريان سلفي در موريتاني را دستگير كند. تنها يك سال از روابط دوستانه بين ولدعبدالعزيز و ولدالشيخ عبدالله نگذشته بود كه ناگهان روابط اين دو فرد به تيرگي گراييد به گونه اي كه درنهايت و در صبح چهارشنبه ششم اگوست 2008 با فرمان رياست جمهوري، ولدعبدالعزيز از رياست ستاد ويژه و گارد رياست جمهوري كنار گذاشته شد.بلافاصله تنها پس از چند ساعت و در بعد از ظهر همان روز، "ولد عبدالعزيز" و برخي ديگر از افسران، كودتايي عليه ولدالشيخ عبدالله تنظيم و انتقال قدرت و تشكيل هياتي موسوم به "شوراي عالي حكومت" را رسما اعلام كرد.

حواشي ديدار

رئیس جمهور موریتانی در ديدار با رئيس جمهور ايران از همتای ایرانی اش تشکر نکرد به همین دلیل منوچهر متکی وزیر امور خارجه کشور این موضوع را به همتای موریتانیایی خود تذکر داد که باعث شد وی در کاغذ کوچکی این موضوع را به رئیس جمهور موریتانی یادآور شود. پس از آن رئیس جمهور موریتانی از همتای خود تشکر کرد و از او برای سفر به نواکشوط دعوت کرد.

همچنين رئيس جمهور موريتاني، با حضور در حرم مطهر امام خميني (ره)، به مقام شامخ بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران اداي احترام كرد. در اين مراسم محمد ولد عبدالعزيز، رئيس جمهور موريتاني، پس از اجراي سرود ملي دو كشور، با نثار تاج گل به مرقد مطهر امام خميني رحمه الله عليه به به مقام شامخ بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران اداي احترام كردند. وي در پايان مراسم در دفتر يادبود حرم، چند خطي به يادگاري نوشت.

اهميت سفر

موريتاني با دارا بودن مساحتي بالغ بر  يك ميليون و هفتصد و سي هزار كيلومتر مربع و جمعيتي در حدود 2 ميليون و 700 هزار نفر متشكل از اعراب قبايل بني حسان، هلالي و بني سليم، و اقوام آمازيغ بربر) و سياهپوست مي تواند موقعيت خوبي براي حضور ايرانيان در غرب آفريقا فراهم كند. با اين حال فضاي داخلي موريتاني به گونه اي نيست كه كاملاً همسو با انجام اين سفر باشد و مؤيد سفر ولد عبدالعزيز به ايران باشد. لذا مي توان طيف هاي مخالف سفر رئيس جمهور موريتاني به تهران را اينگونه برشمرد: 

1-  مراكش اولين همپيمان «ولد بن عبدالعزيز» رئيس جمهور موريتاني به شمار مي رود. مغرب همچنين از مدافعان رئيس جمهور موريتاني در هنگام كودتا درآگوست 2008 به شمارمي رود. مغرب پيش از اين به طور يكجانبه و پس از احضار سفير خود در تهران، اقدام به قطع روابط ديپلماتيك با ايران كرد.

2-   ملي گرايان عرب در موريتاني نيز از سفر رئيس جمهور كشورشان به تهران و نزديكي وي به ايران ناخرسندند.

3-  اسرائيل هم كه پيش از اين رابطه خود با موريتاني را استراتژيك تعريف مي كرد، اكنون پس از تعطيلي سفارتش در اين كشور بايد شاهد افتتاح سفارت ايران در نواكشوط باشد.

104214 - 13/11/88

منابع در دفتر موسسه آفران موجود است.