- حزب كنگره ملي حاكم در سودان اعلام كرد كه از نامزدي «سلواكر ميارديت» براي رياست جنوب سودان در انتخابات آوريل ماه (22 فروردين 89) و با هدف تلاش براي احياي روابط مشترك حمايت مي كند. حزب حاكم در يك اقدام ناگهاني اعلام كرد كه اين حزب نامزدي براي رقابت با سلواكر معرفي نمي كند. در مقابل حزب كنگره ملي اميدوار است كه «جنبش آزادي بخش خلق جنوب سودان» نيز از نامزدي «ياسر عرمان» براي رقابت با عمر البشير براي انتخابات رياست جمهوري سودان صرف نظر كند. «علي تميم فرتاك» مشاور رئيس جمهور در اين باره گفت: ‌تصميم عدم معرفي نامزد براي تصدي سمت رياست جنوب سودان با هدف بهبود روابط مشترك با جنبش خلق صورت گرفت و حزب كنگره ملي نيز اميدوار است كه جنبش خلق عين اقدام ما را انجام دهد و نامزدي براي تصدي منصب رياست جمهوري معرفي نكند. در واكنش به درخواست حزب كنگره ملي، جنبش مردمي اين طرح را به سخره گرفت و آن را نشان دهنده نگراني البشير براي رقابت بر سر كرسي رياست جمهوري دانست.

در همين راستا «علي عثمان محمد طه» معاون رئيس جمهور سودان پس از اينكه شركاي حكومت تصميم به تعليق گفتگوي في ما بين گرفتند، به جوبا مركز جنوب سودان سفر كرد. محمد طه با «سلواكر» رئيس دولت خود گردان جنوب سودان و رئيس جنبش آزادي بخش خلق جنوب سودان و «باقان اموم» دبيركل اين جنبش و «ياسر عرمان» معاون سلواكر ديدار كرد. برخي هدف از اين سفر را تلاش حزب حاكم براي اقناع جنبش آزادي بخش خلق جنوب در عدم معرفي نامزد براي انتخابات رياست جمهوري آينده و ائتلاف با حزب كنگره ملي مي دانند.

- «دينق الور» وزير امور خارجه سودان هشدر داد كه اختلافات بر سر مساله سرشماري سال گذشته در كشور ممكن است كه انتخابات عمومي آينده را با خطر مواجه سازد. وي در حاشيه نشست اتحاديه آفريقا در «آديس آبابا» پايتخت اتيوپي به طور ضمني به احتمال تحريم انتخابات از سوي جنبش آزادي بخش خلق جنوب اشاره كرد و گفت: بايد اختلاف بر سر سرشماري حل شود در غير اين صورت، جنوب در انتخابات پارلمان ملي شركت نخواهد كرد. بر اساس سرشماري سال گذشته ساكنان جنوب 20 درصد از مجموع ساكنان سودان را تشكيل مي دهد كه اين امر خشم رهبران جنوب سودان را بر انگيخته است. جنوبي ها معتقدند كه تعداد ساكنان جنوب يك سوم كل سودان را تشكيل مي دهد. بر اساس سرشماري جمعيت سودان 39 ميليون نفر است كه 8 ميليون آن از اين تعداد در جنوب به سر مي برند.

- «علي اسماعيل العتباني» رئيس شوراي مديريت روزنامه سوداني «‌الراي العام» در مقاله اي تحت عنوان «فرصتي براي كشف ثابتات و متغيرات در سياست سودان ... رقابت انتخاباتي ...» نوشت: «من معتقدم كه عمر البشير بيشترين آراء را در انتخابات آينده به خود اختصاص خواهد داد چرا كه اين حس در مردم وجود دارد كه البشير نماينده آنان است و سخنان و جاذبه وي براي آنان نسبت به ديگران دلپذيرتر است. مردم احساس مي كنند كه البشير به طبعشان نزديك تر مي باشد. همچنين جامعه سودان دچار نوعي ترس از آنارشيسم، ناامني، بي ثباتي و بي مسئوليتي است و از اينكه بخواهد مانند سومالي به تاريكي و خشونت گام بگذارد، بيم دارد. اما انزواي احزاب و عدم وضوح ديدگاه هاي اين احزاب و بلكه عدم حضور اين احزاب در ميان مردم عامل ديگريست كه شانس بسياري از آنها را براي پيروزي در اين انتخابات كم مي كند. تجربه دولت هاي حزبي دو مرتبه يا بيشتر در سودان تكرار شده و در نهايت با شكست روبه رو شد. بسياري از رهبران احزاب سياسي در سودان پس از پايان رياست، از تاريخ و بلكه از زندگي عقب نشيني مي كنند و سخن «يا سياست يا قبر» برازنده اين افراد است. عمر البشير فردي نظامي است كه جغرافياي سودان و حقايق و واقيعت هاي سياسي را به خوبي مي شناسد و داراي شجاعت در عرصه بين المللي است. عمر البشير را مي توان نماد يك سوداني غيور عليه تهاجم استعمارگران دانست. سودان علاوه بر خردگرايي سياسي به خرد گرايي نظامي نيازمند است و ارتش جزو لاينفكي از سياست سودان است و عمر البشير علاوه بر خرد سياسي داراي خرد نظامي نيز مي باشد.

نويسنده در ادامه مقاله به فهرست كانديداها مي پردازد و پس از عمر البشير شانس «صادق المهدي»، رهبر حزب الامة سودان كه تاكنون دو بار در سمت نخست وزيري ايفاي نقش نموده است و پس از آن نيز شانس «ياسر عرمان» نامزد جنبش آزادي بخش خلق جنوب سودان را بيشتر از سايرين مي داند. نويسنده معتقد است كه شركت «محمد ابراهيم نقد» نامزد حزب كمونيست در اين انتخابات به نفع عمر البشير است زيرا وي آراي گروه هاي چپ گرا را بين خود و ياسر عرمان تقسيم خواهد كرد و اين منجر به شكستن آراي «ياسر عرمان» كه وي را نيز مي توان به چپ ها نزديك دانست، خواهد شد. وي در ادامه مقاله از رهبران حزب كنگره ملي حاكم مي خواهد كه پيروزي عمر البشير را تمام شده فرض نكنند و براي پيروزي مقتدرانه عمر البشير در دور اول انتخابات با اختلاف زياد نسبت به ساير رقباي خود برنامه ريزي نمايند. وي معتقد است كه ميزان راي بالاي البشير امكان تشكيك در نتايج انتخابات را تقليل مي دهد و زبان دروغگويان و شايعه پراكنان را قطع مي كند.

در ايام اخير بارها از زبان برخي از معارضين نظام عمر البشير احتمال تقلب در انتخابات تكرار شده است. مخالفين با تشكيك درانتخابات آينده سودان آن را با انتخابات ايران مقايسه مي كنند و با متهم كردن حزب حاكم به انجام تقلب در سرشماري، ثبت اسامي راي دهندگان، تقلب و جعل در انتخابات آتي را به هيچ وجه بعيد نمي دانند. اسماعيل العتباني در ادامه مقاله خود در واكنش به اين اتهامات مي نويسند: در اين مرحله مردم بايد ميثاق شرف سياسي امضا كنند و در اين ميثاق به اين نكته تاكيد ورزند كه در صورت شكست درانتخابات به خشونت روي نياورند و به آنچه كه از صندوق هاي راي بيرون مي آيد، رضايت دهند.

نويسنده مقاله در قسمتي ديگر از مقاله به بررسي جامعه سودان مي پردازد و مي نويسد: سودان همان گونه كه مي دانيم آبستن بحران ها است. آبستن عدم انسجام و يكپارچگي است. جامعه سودان از چند بافت متفاوت تشكيل شده است. اولين بافت موجود در سودان، بافت نيلي است كه دركرانه هاي رود نيل پراكنده شده است اين گروه از ايده دولت و جامعه منظم حمايت مي كند. بافت ديگر بدوي هايي را تشكيل مي دهد كه براي دستيابي به آب و مرتع همواره در حال كوچ است. حركت و كوچ اساس زندگي اين دسته را تشكيل مي دهد و از زمان تشكيل آن همواره بر شهرنشيان شوريده اند. علي كل حال اداره كشور پهناور سودان با تعدد فرهنگ هاي مختلف كار آساني نيست و نيازمند فردي است كه فرهنگ هاي مختلف را به خوبي بشناسد و توان و قدرت لازم براي اداره كشور داشته باشد.

کميسيون ملي انتخابات سودان صلاحيت 10 نامزد رياست جمهوري آينده اين کشور را تاييد و صلاحيت 3 تن ديگر را به دليل عدم احراز شايستگي ها و شرايط لازم رد کرد. سرتيپ «هادي محمد احمد» عضو کميسيون ملي انتخابات و رئيس کميته فني اين کميسيون گفت: کميته ويژه دريافت درخواست هاي داوطلبان رياست جمهوري سودان، پس از بررسي سوابق و وضعيت نامزدها، صلاحيت 10 نفر از آنها را براي حضور در رقابت انتخابات رياست جمهوري اين کشور تأييد کرد.
وي اسامي نامزدهايي که صلاحيتشان احراز شده است را به اين شرح اعلام کرد: «عمر حسن احمد البشير» رئيس جمهوري کنوني از حزب کنگره ملي حاكم، «عبدالله دنگ نيال» از کنگره مردمي، «ياسر سعيد عرمان سعيد» از جنبش آزادي بخش خلق جنوب سودان، «مبارک عبدالله الفاضل المهدي» از حزب امت براي اصلاح و تجديد، «الصادق صديق عبدالرحمن المهدي» از حزب امت، «عبدالعزيز خالد عثمان ابراهيم» از ائتلاف ملي سودان، «کامل الطيب ادريس عبدالحفيظ» نامزد مستقل، «حاتم السرعلي» از حزب دموكراتيك اتحادي، «محمد ابراهيم نقد منور» از حزب کمونيست و «محمد احمد جحا» نامزد مستقل. سرتيپ هادي محمد احمد تصريح کرد: کميته ويژه دريافت درخواست هاي داوطلبان رياست جمهوري سودان به علت عدم احراز شرايط سه تن از نامزدهاي انتخابات رياست جمهوري با پذيرش درخواست آنها جهت حضور در رقابت اين انتخابات مخالفت کرد که نام هاي آنها نيز به ترتيب «منير شيخ الدين منير» از حزب ملي دمکراتيک جديد، «فاطمه احمد عبدالمحمود» از اتحاديه سوسيال دمکراتيک و «عبدالله علي ابراهيم» نامزد مستقل است.

تبليغات انتخاباتي در سودان از سيزدهم ماه فوريه آغاز و تا هشتم ماه آوريل ادامه مي يابد و يازدهم تا 18 آوريل نيز زمان راي گيري، شمارش آرا و اعلام نتايج انتخابات اعلام شده است.

بر اساس قانون اساسي سودان، هر كانديدا براي ثبت نام خود بايد امضاء دست كم 15 هزار تن از طرفداران خود و از جمله حداقل 200 امضاء از هر يك از 18 ايالت اصلي سودان را داشته باشد. سودان از 25 ايالت، 15 ايالت در شمال و 10 ايالت در جنوب، تشكيل شده است و هر كانديداي پست رياست جمهوري بايد هم در شمال و هم در جنوب اين كشور مورد حمايت مردم باشد.

دولت امريکا در مورد ارسال تسليحات سنگين به جنوب سودان در حالي که اين کشور خود را براي برگزاري انتخابات در ماه اوريل مي کند و ناارامي ها در اين کشور روبه افزايش است، ابراز نگراني کرد.

«سوزان رايس» سفير امريکا در سازمان ملل متحد گفت: کشورش با سازمان ملل متحد و دولت سودان براي تضمين امينت جنوب اين کشور و تامين امکان برگزاري انتخابات در اين کشور همکاري مي کند. نماينده امريکا در سازمان ملل گفت نگراني ها در مورد منبع تسليحاتي که به سودان ارسال مي شود افزايش يافته است سلاح هايي که احتمال دارد از شمال سودان به جنوب منتقل شده باشد زيرا سابقه اي طولاني در مورد دخالت شمال در نارامي هاي جنوب وجود دارد. وي گفت ارسال تسليحات به جنوب اشکار است.

«عبدالمحمود عبدالحليم»، نماينده سودان در سازمان ملل، ادعاهاي آمريكا درباره انتقال سلاح به جنوب سودان و مسلح كردن قبايل پيش از انتخابات ماه آوريل آينده را رد كرد .وي گفت: اظهارات «سوزاان رايس»، سفير آمريكا در سازمان ملل غير مسئولانه است و به نظر مي رسد كه رايس خود را در گذشته حبس كرده است و تغيير موضع نمي دهد. وي همچنين گفت: فروش سلاح هاي آمريكا جهان را ناامن كرده است و سلاح ها از سودان به بازار وارد نمي شود.

در همين راستا جمعي از علماي كشورهاي اسلامي در بيانيه اي پيرامون سودان از حزب كنگره ملي حاكم خواستند كه از سرنوشت و هويت كشور محافظت كند. اين علماء نسبت به دروغگويان و شايعه پراكناني كه راه امتياز دادن ها و كوتاهي در حق مردم مسلمان سودان يا كوتاهي در انجام فراض شريعت را هموار مي سازند، هشدار دادند. اين بيانيه همچنين نسبت به انفصال جنوب از شمال سودان هشدار داد و آن را بر خلاف شرع و عقل دانست. اين بيانيه همچنين از حكومت علما و مردم مي خواهد كه براي پس از انتخابات و همه پرسي انفصال جنوب سودان خود را آماده كنند.

لازم به ذكر است كه انتخابات آينده سودان اولين انتخابات چند حزبي در سودان پس از يك ربع قرن است. بسياري از ناظران بر اين باورند كه راي دهندگان و احزاب سياسي انتخابات پيچيده اي پيش روي دارند به گونه اي كه راي دهنده براي انتخاب رئيس جمهور كشور، استاندار استان ها، نمايندگان پارلمان مركزي و نمايندگان پارلمان استاني صندوق هاي زيادي را پيش روي خود مي بينند. اين وضع در جنوب سودان به مراتب سخت تر است چرا كه تعداد اين صندوق ها بيشتر مي شود و صندوقي براي انتخاب رئيس دولت جنوب و صندوقي نيز براي انتخاب نمايندگان پارلمان جنوب به ان اضافه مي شود.

12 بهمن ماه باراك اوباما دولت سودان را به همكاري بيشتر با تلاش هاي فعلي آمريكا در تحقق صلح در منطقه دارفور و مشاركت در تامين ثبات در اين كشور تشويق كرد و در ادامه گفت: در غير اين صورت در معرض تحريم هاي بين المللي بيشتري قرار خواهد گرفت. اوباما همچنين از تمامي طرف ها خواست كه براي معالجه فاجعه انساني در منطقه دارفور تلاش كنند.

دولت سودان نيروهاي حافظ صلح مشترك سازمان ملل و اتحاديه افريقا موسوم به «يوناميد» را به همكاري با شورشيان دارفور متهم كرد. سخنگوي رسمي نيروهاي مسلح سودان در اين باره گفت «هشت كاميون نيروهاي يوناميد حاوي مقاديري غذا و سوخت به دست نيروهاي جنبش شورشي عدالت و مساوات افتاد اما اين نيروها خبر گم شدن اين كاميون ها را به ما اطلاع ندادند بلكه سرقت انها را تكذيب كردند و اين نشان دهنده همكاري يوناميد با شورشيان مي باشد» پس از انتشار اين خبر سخنگوي رسمي يوناميد «كمال صاعقي» ادعاي ارتش سودان را به شدت رد كرد.

صادق المهدي رهبر حزب الامه و نامزد انتخابات رياست جمهوري در گفتگو با برنامه «الحياة اليوم» با استقبال از انفصال جنوب سودان گفت: اين انفصال بايد انفصالي برادرانه و به دور از هر گونه خشونت و درگيري باشد.

سه شنبه 13 بهمن رهبران احزاب مخالف از جمله صادق المهدي، رئيس حزب الامة، محمد ابراهيم نقد دبير كل حزب كمونيست سودان، دكتر حسن الترابي دبير كل كنگره مردمي، مبارك الفاضل رئيس حزب امت براي اصلاح و تجديد، مني اركو مناوي رئيس جنبش آزادي بخش سودان، فاروق ابو عيسي رئيس ائتلاف با دعوت «ميارديت سلواكر» رئيس دولت خودگردان جنوب سودان و رئيس جنبش آزادي بخش خلق جنوب سودان راهي جوبا مركز جنوب سودان شدند. گفته مي شود بررسي امكان دستيابي به نامزدي واحد از سوي ائتلاف مخالفان براي رقابت با عمر البشير از اهداف عمده اين نشست خواهد بود.

اكنون گفتگوهاي دوحه با ميانجيگري قطر و «جبريل باسولي» نماينده مشترك اتحاديه آفريقا و سازمان ملل بين نمايندگان سه جنبش دارفوري «نيروهاي انقلابي گروه طرابلس»، «گروه اديس» و «جنبش عدالت و مساوات» در جريان است. اين جنبش ها در تلاش اند تا با وساطت ميانجيگران ضمن نزديك كردن ديدگاه هاي خود به يكديگر بتوانند با موضعي يكسان با حكومت گفتگو كنند. دور جديد اين گفتگوها در تاريخ 4 بهمن از سر گرفته شد و در طول اين مدت هر يك از طرفين به صورت جداگانه با ميانجگران گفتگو كرده اند و هنوز ملاقات مستقيمي بين نمايندگان دولت و نمايندگان گروه هاي شورشي صورت نگرفته است.

در همين راستا هيئت دولت سودان در مذاکرات صلح دوحه با جنبش هاي مسلح دارفور، آمادگي غير مشروط دولت را براي مذاکره به منظور رسيدن به راه حلي براي مناقشه دارفور اعلام كرده است. سرلشگر «عبدالله صافي النور» عضو برجسته دبيرخانه سياسي دولت سودان گفت: لجاجت جنبش ها، نارضايتي آنها از يکديگر، متحد نبودن و تمايل نداشتن برخي از آنها به مشارکت در مذاکرات دوحه مانع واقعي در برابر اين مذاکرات براي حل مشکل دارفور است، علاوه بر اين که فشارهاي خارجي عليه اين جنبش ها در اين زمينه وجود دارد. وي افزود: جنبش ها تابع کشورهاي مختلفي هستند و برنامه هاي خاصي درباره نحوه حل اين مشکل دارند.

گرايشن نماينده ويژه اوباما در امور سودان بر خلاف اظهارات قبلي خود مبني بر حمايت واشنگتن از تلاش هاي دوحه در راستاي صلح بين دولت سودان و جنبش هاي شورشي در سخناني گفت كه مذاكرات دوحه بيشتر از يك سري روابط معمولي نيست. وي همچنين نسبت به عمليات صلح جاري بين دولت سودان و جنبش هاي مسلحانه اظهار بدبيني كرد. اظهارات گريشن ناراحتي مقامات سوداني را به همراه داشت به گونه اي كه «امير حسن عمر» وزير فرهنگ و نماينده هيات دولت سودان در رايزني با شورشيان دارفور با بيان اينكه اين گونه اظهارات هرگز گفتگوهاي دوحه را به تاخير نخواهد انداخت، گفت: «گرايشن از فضاي گفتگوها دور است و شايد اگر وي نيز در مذاكرات شركت كند بتواند به وقايع جاري آگاهي بيشتري پيدا كند.»

«امين حسن عمر»، وزير فرهنگ و نماينده هيات دولت سودان در مذاكرات صلح با گروه هاي شورشي دارفور در دوحه گفت: «برخي گروه هاي دارفوري وقت بيشتري براي مذاكره مي خواهند اما به ميانجيگران گفته ايم كه مذاكرات بايد قبل از هفته سوم ماه مارس (اول فروردين 89) يعني تا پيش از انتخابات رياست جمهوري و پارلماني (22 فروردين 89)، به نتيجه برسد و پايان يابد. به گفته وي اين مذاكرات بيشتر از يك يا دوماه نياز ندارد و در اين مدت مسائل باقيمانده به راحتي حل و فصل مي شوند. امين حسن عمر افزود: «درباره هم چيز گفتگو كرده ايم و فقط بايد تصميم گيري كرد. دولت سودان اماده است با هر گروه شورشي كه گفتگو با اين دولت را مي پذيرد، مذاكره كند».

102207 - 88/11/14

منابع در دفتر موسسه آفران موجود است.