آينده روابط شمال و جنوب را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
جدايي جنوب يك واكنش هايي را به همراه خواهد داشت. چون قرار است يك بخشي از كشور جدا شود طبيعتا انتظار مي رود برخي درگيري ها و آشوب ها رخ دهد. مانند اتفاقاتي كه پس از انتخابات رياست جمهوري در كنيا افتاد.
جنوبي ها نيز از اين نگران هستند به همين دليل است كه از سازمان ملل درخواست مي كنند تا نيروهاي خود را در بخش هاي مرزي شمال و جنوب مستقر سازند. جنگ هم اگر اتفاق بيافتد خيلي زود اين را كنترل مي كنند. اكثر كشورهاي همسايه زنجيروار از جنوب حمايت مي كنند. دولت شمال هم اگر بخواهد تحركاتي انجام دهد از اين نگران است كه خودش بيشتر تحت انزوا قرار بگيرد. جدايي سرزميني يك سري خشونت هاي مرزي در كوتاه مدت خواهد داشت. تنش ها با دولت مركزي به دليل اختلافات بر سر موضوعاتي نظير ابيه، نفت و كوه هاي نوبه پس از مدتي باز از سر گرفته خواهد شد. دولت مركزي به اين نكته پي برده است كه جنوب جدا مي شود به همين دليل اصل همسايگي خوب را در پيش گرفته است.  

جدايي جنوب چه تبعاتي در عرصه داخلي سودان برجاي خواهد گذاشت؟
خيلي ها اعتراض خواهند كرد كه آقاي عمر البشير محبوبيت ندارد. مخالفان در انتخابات آتي، جدايي جنوب را به عنوان يك نقطه منفي عليه وي و حزب حاكم برجسته خواهند كرد. اين امر يك سري اختلافات داخلي بين گروه هاي شمالي به وجود خواهد آورد. اين جداي از بخش هاي غربي (دارفور) و شرقي (بجا) است كه اين ها نيز دنبال سهم در حكومت خواهند بود. افرادي نظير صادق المهدي و حسن الترابي ساكت نمي نشينند.

روابط دولت تازه تاسيس جنوب با كشورهاي همسايه خود را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
حداقل تا چند سال اول دولت جنوب بيشتر دنبال اين خواهد بود كه با همسايگان خود روابط خوبي داشته باشد غير از سودان شمالي كه احتمالا يك سري اختلافات با هم خواهند داشت. كشورهاي همسايه چون اختلافات مرزي چنداني با جنوب ندارند، لذا مشكلات چنداني از جانب همسايگان اين كشور تازه تاسيس را تهديد نخواهد كرد. در مقابل، جنوب سودان به همراه اين كشورها و با رهبري كنيا و اوگاندا مي توانند در راستاي ايجاد يك اتحاد منطقه اي گام بردارند. به ويژه با حمايت هاي بازيگران خارجي نظير اسرائيل و آمريكا اين اتحاد مي تواند قوي تر باشد.

جدايي جنوب چه تاثيراتي در گفتگوهاي كشورهاي حاشيه نيل براي باز تقسيم سهميه آب نيل خواهد داشت؟
جدايي جنوب طبيعتا بحث رود نيل را هم تحت تاثير قرارخواهد داد. كشورهاي سرچشمه رود نيل چند ماه پيش اجلاسي داشتند كه مصر و سودان را به اين نشست دعوت نكردند. مصر بيانيه اي صادر كرد و اعلام داشت كه هر تصميمي گرفته شود نبايد سهميه آب ما تغييري پيدا كند و اگر هم قرار است كشور جديدي به نام جنوب سودان تاسيس شود بايد از سهميه آب خود سودان در اختيار جنوب قرار گيرد و مقدار آب ورودي به كشور ما نبايد كم شود. دولت مصر هم در جنوب سودان سرمايه گذاري انجام داده است تا بتواند اين كشور تازه تاسيس را با خودش همراه كند.

با توجه به اين كه جنوبي ها اعلام كرده اند كه پس از جدايي با اسرائيل رابطه خواهند داشت، حضور اسرائيل در جنوب سودان را چگونه ارزيابي مي كنيد؟
باتوجه به اين كه كشورهاي آفريقايي به ويژه جنوب سودان دنبال توسعه و پيشرفت هستند و به كمك هاي بين المللي نياز مبرم دارند؛ در اين جا حضور اسرائيل را براي كمك به توسعه جنوب سودان خواهيم داشت و اين منطقه به پايگاه اسرائيل تبديل خواهد شد. نبايد از اين موضوع غفلت كرد و من اين را به عنوان يك هشدار مي گويم كه كشورهاي ديگر اگر دغدغه اسلام و جلوگيري از نفوذ اسرائيل در منطقه را دارند، بايد در آن جا حضوري فعال داشته باشند. الان مصر بر طبق آخرين اخبار چيزي در حدود 900 ميليون دلار در جنوب سودان سرمايه گذاري كرده است. يك دليل اين است كه بتواند رضايت آن ها را جلب كند كه سهميه آب مصر در قرارداد سال 1959 ميلادي دست نخورد. اسرائيل تلاش مي كند تا به ايده خود از نيل تا فرات جامه عمل بپوشاند. در صورتي كه جنوب جدا شود، اين منطقه به عمق استراتژيك اسرائيل تبديل خواهد شد.

جدايي جنوب سودان چه تاثيراتي بر جهان اسلام برجاي خواهد گذاشت؟
تبعات اين جدايي روي جهان اسلام نيز زياد خواهد بود چون يك كشور بزرگ اسلامي چند تكه مي شود، سپس كمربند اختلافات اسلام و مسيحيت را تشديد مي كنند. عمق استراتژيك جهان اسلام را تحت تاثير قرار مي دهد.

آيا جدايي جنوب سودان با اصل وحدت آفريقا كه شعار اتحاديه آفريقا نيز است، تناقضي ندارد؟
اگر جدايي جنوب محقق شود كه علائم و شواهد نيز دال بر اين موضوع است، اولين باري است كه در قاره آفريقا جدايي يك كشور رخ مي دهد. تجربه اريتره را كه در زمان جنگ جهاني دوم اتفاق افتاد، نمي توان با جدايي جنوب سودان مقايسه كرد. دو دولت فدراليسم اريتره و اتيوپي تصميم گرفتند كه به صورت يك فدراليسم درآيند. مدتي بعد كه دولت اتيوپي قوي تر شد، اعلام كرد كه اين فدراسيون را به رسميت نمي شناسد و يك كشور واحد و يكپارچه بايد تشكيل شود. تا اينكه دهه نود با ضعيف شدن دولت مركزي اتيوپي، شورشيان اريتره به اتيوپي حمله كرده و تا آديس آبابا پيش رفتند و در نهايت موفق شدند كشور مستقل اريتره را تشكيل دهند. اين استثنا نبود بلكه دو بخش كه به هم ملحق شده بودند، در اثر اختلافات در نهايت از هم جدا شدند. ولي اين كه يك كشور جدا شود و مرزهاي جديدي شكل بگيرد اين يك تجربه جديدي است. در مانيفست اتحاديه آفريقا آمده است: علي رغم اين كه مي دانيم مرزبندي هاي كنوني ميراث استعمار است، براي كم كردن درگيري ها و تنازعات، مرزهاي موجود را به رسميت مي شناسيم.

آيا اين احتمال وجود دارد كه پس از جدايي جنوب، ساير جنبش هاي جدايي طلبانه آفريقا نيز خواستار جدايي شوند؟
اگر جدايي جنوب اتفاق بيافتد ممكن است به كشورهاي ديگر كه زمينه مساعد براي جدايي دارند، سرايت كند و به يك الگو براي ساير كشورها تبديل شود. مثلا در نيجريه يا ساحل عاج و يا برخي كشورهاي ديگر درگيري هاي قومي زمينه ساز تجزيه كشور خواهد شد.

پایان